Göz nezlesi nedir, bulaşıcı mı? Göz nezlesi tedavisi ve evde iyi gelen 7 etkili yöntem!

Salgınlara neden olarak ciddi bir iş gücü kaybına da yol açabilen göz nezlesi günlük yaşantıyı olumsuz etkiliyor. Peki göz nezlesi neden olur, nasıl geçer? Göz nezlesi hakkında merak edilenleri Göz Hastalıkları Uzmanı Dr. Yeşim Tasalı anlattı.

Göz nezlesi nedir?

Halk arasında ‘göz nezlesi’ olarak bilinen ‘adenoviral konjonktivit’, göz enfeksiyonlarının başlıca sebebini oluşturuyor. Gözün ön yüzeyinin ve göz kapaklarının içini örten şeffaf zar dokusunun iltihaplanması nedeniyle; gözlerde kızarıklık, yanma, batma, çapaklanma, şişlik, ağrı ve bulanık görme gibi sorunlar gelişiyor.

Göz nezlesi neden olur?

Havaların soğumasıyla birlikte kapalı ortamlarda bulunma sıklığının ve temasın artması nedeniyle virüsün daha kolay bulaşmasının yanı sıra hava koşullarının virüsün çoğalmasına uygun ortam sağlaması sonucu kış mevsiminde adenoviral konjonktivitin görülme sıklığı artırıyor. Çevresel etkenlere dirençli olan bu virüs oda asısında uzun süre canlı kalabildiği için bulaşma riski de çok yüksek olabiliyor. Enfeksiyon tedavi edilmezse aylarca sürebiliyor, gözde kırma kusuru veya kalıcı görme azalması gibi geri dönüşümü olmayan hasarlar oluşturabiliyor.

Göz nezlesi bulaşıcı mı?

Tek gözde başlayıp diğerine geçebiliyor. Adenoviridae ailesinden bir DNA virüsü olan adenovirüslerin gözlerde sebep oldukları adenoviral konjonktivit; gözün ön yüzeyinin ve göz kapaklarının içini örten şeffaf zar dokusunun iltihaplanması nedeniyle oluşan bir hastalık. Virüsün faklı alt tiplerine bağlı olarak enfeksiyonun şekli de değişebiliyor. Örneğin; ateş, farenjite bağlı boğaz ağrısı, rinit ve kulak önü bezinde şişlikle birlikte oluşabildiği gibi, sadece konjunktivit ile genellikle tek taraflı başlayıp, ardından 1-3 gün içinde diğer gözü de tutabiliyor.

Adenovirüs enfeksiyonları; ‘enfeksiyöz’, yani bulaştırıcılığın yoğun olduğu ilk evre ve ‘enflamatuar’, bir başka deyişle hastalığın uzamasına bağlı bulguların oluştuğu evre olmak üzere iki kademeli ilerliyor. Enfeksiyöz olarak adlandırılan ilk evrede gözlerde sulanma ve batma, kapaklarda şişlik ile ışığa duyarlılık oluşuyor. Bu evrenin devamında kapak içlerinde membran denen zar oluşumu görülebiliyor, yetersiz ve geç başlayan tedavi sonucu enfeksiyon süresi çok uzayabiliyor.  Enflamatuar evrede ise gözün ön kısmındaki saydam tabakada (kornea) virüse karşı geliştirilen bağışıklık yanıtı nedeniyle lekelenmeler oluşabiliyor. Bu lekeler tedaviye rağmen aylarca devam edebiliyor ve görme azalması ile astigmat benzeri görme kusuruna neden olabiliyor.

Göz nezlesi nasıl bulaşır?

Adenovirüs genellikle el ile göz sıvılarının teması ve solunum yoluyla (damlacıklar) bulaşıyor. Bulaşma özelliği, belirtiler ortaya çıkmadan 2-10 gün öncesindeki kuluçka döneminde başlıyor ve 2-3 haftaya kadar uzayabiliyor. Adenoviral enfeksiyonunun yayılmasında en önemli etken ise hijyen kurallarına uyulmaması ve yakın temasta bulunmak. Hastanın şikayetleri başlar başlamaz en kısa sürede göz doktoruna başvurması ve tanı alır almaz mümkünse izole olması, bulaşma riskini önemli ölçüde azaltıyor.

Göz nezlesi evde nasıl geçer?

Göz nezlesinin bulaşma riskini önleyen ve tedavi sürecinde dikkat edilmesi gereken kurallar:

• Ellerinizi sık sık en az 20 saniye boyunca sabunla yıkayın. Elinizi yıkamanın mümkün olmadığı yerlerde mutlaka dezenfektan kullanın.
• Ellerinizle gözlerinize dokunmayın, gözlerinizi ovalamayın.
• Gözlerdeki çapakları kaynatıldıktan sonra ılıtılmış suyla temizleyin.
• Yastık kılıfını her gün değiştirmeyi alışkanlık haline getirin.
• Doktorunuzun önerdiği tedaviyi asla aksatmayın.
• Göz makyajı yapmayın ve göz makyajında kullanılan ürünleri başkalarıyla paylaşmayın.
• Havlu ile peçete gibi ürünleri başkalarıyla birlikte kullanmayın. Tek kullanımlık peçete kağıt havluları tercih edin.

Göz nezlesi tedavisi

Adenoviral konjonktivit, çok hafif bulgularla seyreden hastalar dışında ortalama 2 hafta sürebiliyor. Bununla birlikte, az da olsa aylara uzanan vaka öyküleri de mevcut. Adenoviral konjonktivit için kesinleşmiş bir tedavi şeması yok. Genellikle yakınmalara yönelik destek tedavi uygulanıyor. Erken dönemde sulandırılmış povidon iyotla gözün doktor tarafından yıkanması, bunun damla formunda hazırlanarak hastanın tedavisine eklenmesi ve antibiyotikli damla ile suni gözyaşı damlalarından çok iyi yanıt alınıyor; hastalık uzamadan kısa sürede atlatılıyor. Enflamatuar fazında olan adenoviral konjonktivitlerde ise gözün ön tabakasında oluşan lekeler görme kaybına neden olmuşsa; kortizon içeren damlalar ve siklosporin içerikli damla tedavisine gerek duyuluyor. Bu tedaviyle görme kaybı giderilerek hastanın tekrar görmesi sağlanabiliyor. Bazen bu lekeler görme kaybına yol açmıyor, yapılan göz kontrollerinde doktor tarafından saptanıyor; hasta tedavi veya takibe alınıyor. Bu nedenle özellikle uzamış vakaların birden çok kez kontrolü önem taşıyor.