Glutatyon nedir, ne işe yarar? Glutatyon faydaları ve eksikliği belirtileri

Glutatyon, hücrelerde üretilen bir antioksidandır. Büyük ölçüde üç amino asitten oluşur: glutamin, glisin ve sistein. Peki glutatyon ne işe yarar, faydaları nelerdir? İşte glutatyon eksikliğinin belirtileri

Glutatyon Nedir?

Glutatyon ya da GSH, hücreleri serbest radikaller, peroksitler ve ağır metaller gibi reaktif oksijen türlerinin toksik etkilerinden koruyan bir antioksidandır. Tripeptid yapısındadır ve γ-glutamil-sisteinil-glisin bilimsel adıyla tarif edilir. Oksidatif stresi önlediği için hücre ve hücre bileşenlerinin işlevselliklerinin korunmasında büyük öneme sahiptir.

Glutatyon Faydaları Nelerdir?

1. Oksidatif stresi azaltır

Oksidatif stres, serbest radikallerin üretimi ile vücudun onlarla savaşma yeteneği arasında bir dengesizlik olduğunda ortaya çıkar. Çok yüksek seviyelerde oksidatif stres, birden fazla hastalığın habercisi olabilir. Bunlara diyabet, kanser ve romatoid artrit dahildir. Glutatyon, zamanla hastalığı azaltabilecek oksidatif stresin etkisini ortadan kaldırmaya yardımcı olur.

2. Sedef hastalığını iyileştirebilir

Araştırmalar, peynir altı suyu proteininin ağızdan verildiğinde, ek tedavi ile veya ek tedavi olmaksızın sedef hastalığını iyileştirdiğini göstermiştir. 

3. Alkollü ve alkolsüz yağlı karaciğer hastalığında hücre hasarını azaltır

Karaciğerdeki hücre ölümü, glutatyon da dahil olmak üzere antioksidanların eksikliği nedeniyle şiddetlenebilir. Bu, hem alkolü kötüye kullananlarda hem de kullanmayanlarda yağlı karaciğer hastalığına yol açabilir . Glutatyonun, alkollü ve alkolsüz kronik yağlı karaciğer hastalığı olan bireylerin kanındaki protein, enzim ve bilirubin düzeylerini iyileştirdiği gösterilmiştir.

4. Yaşlı bireylerde insülin direncini iyileştirir

İnsanlar yaşlandıkça daha az glutatyon üretirler. Araştırmacılar, düşük glutatyon seviyelerinin daha az yağ yakma ve vücutta daha yüksek yağ depolama oranları ile ilişkili olduğunu gösterdi.

5. Periferik arter hastalığı olan kişilerde hareketliliği artırır

Periferik arter hastalığı , periferik arterler plak tarafından tıkandığında ortaya çıkar. En yaygın bacaklarda olur. Bir çalışma , glutatyonun dolaşımı iyileştirdiğini ve çalışma katılımcılarının daha uzun mesafeler boyunca ağrısız yürüme yeteneğini artırdığını bildirdi. Plasebo salin solüsyonu yerine glutatyon alan katılımcılara beş gün boyunca günde iki kez intravenöz infüzyonlar verildi ve ardından hareketlilik için analiz edildi.

6. Parkinson hastalığının semptomlarını azaltır

Parkinson hastalığı merkezi sinir sistemini etkiler ve titreme gibi semptomlarla tanımlanır. Şu anda tedavisi yoktur. Daha eski bir çalışma, intravenöz glutatyonun titreme ve sertlik gibi semptomlar üzerindeki olumlu etkilerini belgeledi. Daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmasına rağmen, bu vaka raporu, glutatyonun semptomları azaltmaya yardımcı olabileceğini ve bu hastalığı olan kişilerde yaşam kalitesini iyileştirebileceğini öne sürüyor.

7. Otoimmün hastalıklara karşı savaşmaya yardımcı olabilir

Otoimmün hastalıkların neden olduğu kronik inflamasyon oksidatif stresi artırabilir. Bu hastalıklar arasında romatoid artrit, çölyak hastalığı ve lupus bulunur. Glutatyon, vücudun immünolojik tepkisini uyararak veya azaltarak oksidatif stresin azaltılmasına yardımcı olur.  Glutatyon, serbest radikalleri ortadan kaldırarak hücre mitokondrilerini korumaya çalışır.

8. Otizmli çocuklarda oksidatif hasarı azaltabilir

Çalışmalar, otizmli çocukların beyinlerinde daha yüksek seviyelerde oksidatif hasar ve daha düşük glutatyon seviyeleri olduğunu göstermektedir. Bu, otizmli çocuklarda cıva gibi maddelerden kaynaklanan nörolojik hasara duyarlılığı arttırmaktadır.

3-13 yaş arası çocuklar üzerinde yapılan sekiz haftalık klinik deney, glutatyonun oral veya transdermal uygulamalarını kullandı. Otistik semptom değişiklikleri çalışmanın bir parçası olarak değerlendirilmedi, ancak her iki gruptaki çocuklar sistein, plazma sülfat ve tam kan glutatyon seviyelerinde iyileşme gösterdi.

9. Kontrolsüz diyabetin etkisini azaltabilir

Uzun süreli yüksek kan şekeri, azaltılmış miktarlarda glutatyon ile ilişkilidir. Bu, oksidatif strese ve doku hasarına yol açabilir. Bir çalışma , sistein ve glisin içeren diyet takviyesinin glutatyon seviyelerini artırdığını buldu. Ayrıca yüksek şeker seviyelerine rağmen kontrolsüz diyabetli kişilerde oksidatif stresi ve hasarı azalttı. Çalışma katılımcıları, iki hafta boyunca günlük olarak kilogram (mmol/kg) sistein ve 1.33 mmol/kg glisin başına 0.81 milimol verildi.

Glutatyon hangi besinlerde bulunur?

Glutatyon, kükürt molekülleri içerir, bu nedenle kükürt oranı yüksek yiyecekler vücuttaki doğal üretimini artırmaya yardımcı olabilir. Bu yiyecekler şunları içerir:

• Brokoli, karnabahar, Brüksel lahanası ve Çin lahanası gibi turpgillerden sebzeler
• Sarımsak ve soğan gibi allium sebzeleri
• Yumurta
• Fındık
• Baklagiller
• Balık ve tavuk gibi yağsız protein
• Keten tohumu
• Fermente gıdalar

Glutatyon da uykusuzluktan olumsuz etkilenir. Düzenli olarak yeterince dinlenmek, seviyelerin artmasına yardımcı olabilir.

Glutatyon eksikliği belirtileri

Glutatyon sentetaz eksikliğinin belirti ve semptomları, bir kişinin hafif, orta veya şiddetli hastalığı olup olmamasına bağlıdır. Hafif glutatyon sentetaz eksikliğinin birincil semptomu, Kırmızı kan hücreleri. Eksikliğin hafif formu olan kişilerde kırmızı kan olabilir.hücrelerçok hızlı parçalanır ve yeni kırmızı kan hücreleri onları değiştirecek kadar hızlı yapılmaz. buna denir hemolitik anemi. Hemolitik belirtilerianemiyorgunluk , soluk cilt rengi, baş dönmesi ve nefes darlığı içerebilir . Eksikliğin hafif formuna sahip bazı kişilerin dalağı beklenenden daha büyük olabilir

Orta derecede glutatyon sentetaz eksikliğinin semptomları, hemolitik aneminin yanı sıra idrarda 5-oksoprolin adı verilen bir maddenin (5-oksoprolinüri) birikmesini içerebilir. Vücutta belirli maddelerin birikmesi, vücutta çok fazla asit olduğunda meydana gelen metabolik asidoza da neden olabilir . Metabolik asidoz belirtileri bulantı, kusma ve yorgunluğu içerebilir.

Şiddetli glutatyon eksikliği, beyni de etkileyerek nörolojik sorunlara neden olabilir. Nörolojik problemler şunları içerebilir: nöbetler, zihinsel engellive hareketleri koordine etmede sorun (ataksi). Şiddetli eksikliği olan çocuklar, beklendiği gibi oturmak veya yürümek gibi dönüm noktalarını karşılayamayabilir (gelişimsel gecikme) ve konuşmayı öğrenmede zorluk yaşayabilirler ( konuşma gecikmesi). Şiddetli formu olan bazı çocukların çok sert kasları vardır (spastisite). Şiddetli glutatyon sentetaz eksikliği formu, tekrarlayan bakteriyel enfeksiyon riskini artırabilir. Şiddetli eksikliği olan yetişkinlerde retina distrofisi de dahil olmak üzere gözleri etkileyen sorunlar olabilir .