Gıda alışverişi yaparken bilmeniz gereken noktalar

İster pazardan ister marketten olsun bir besini satın almadan önce bazı kriterlere dikkat etmemiz gerekir. Peki, bu kriterler hangileri? İşte, gıda alışverişi yaparken bilmeniz gereken önemli detaylar…

Besin kalitesi, tüketicinin tercihinde rol oynayan, ölçülüp değerlendirilebilen ve bir besini diğerinden ayırt etmeye yarayan özelliklerin bileşimidir. Besinin hijyenik olması ise o besinin tümüyle hastalık etmenlerinden arınmış ve sağlığa yararlı olmasıdır. Hijyenik olmayan bir besin, besin değerinden kaybedebileceği gibi gıda kaynaklı pek çok enfeksiyona da neden olabilir.

Kalite kontrol kriterleri besine göre değişiyor

• Etlerde tazelik, yağ oranı, et oranı, damgasının olup olmaması vb. kriterler incelenmelidir.
• Yumurtada kabuğun temizliği, çatlak olup olmaması, tazeliği ve büyüklüğü incelenmelidir.
• Kurubaklagillerde küflenme, böceklenme, yabancı madde oranı, o yılın mahsulü olması, pişme kalitesi gibi kriterler yönünden kalite kontrolü yapılmalıdır.
• Sebzelerde tazelik, canlılık, çamur, toz, toprak, yabancı otların bulunup bulunmaması, kereviz, patates, soğan vb. taze sebzelerde büyüklük durumu incelenmelidir. Örneğin; ıspanağın kısa saplı, bol yapraklı olanı (kuzu ıspanağı) daha iyidir.
• Patates alırken düzgün, yarık ve çatlaklar olmayan, çok kirli ve çok ufak olmayanları, yeşillenmiş ve çimlenmiş olmayanları alınmalıdır. Sarı patates pişerken dağılmadığından daha iyidir.
• Meyvelerde tazelik, büyüklük, çürük, çamurlu bereli olup olmama durumu, lezzet vb. özellikler incelenmelidir.
• Süt ve yoğurt kontrolünde; tazelik, ekşilik, iyi mayalanıp mayalanmadığı, bulunduğu kapların temiz olması, içinde yabancı madde bulunup bulunmama durumuna bakılmalıdır.
• Tahıllarda yeni mahsul olma, küf, yabancı madde oranı ve o tahıla özgü diğer kalite özellikleri incelenmelidir.
• Yağlarda lezzet, koku, renk vb. kriterler incelenmelidir.
• Reçellerde tane oranı, kıvamı, şekerlenme durumu, doğal tat ve lezzetine bakılmalıdır.
• Zeytinlerde büyüklük, etli kısım oranı, lezzet vb. özellikler incelenmelidir.

Ambalaj kontrolü ve etiket okuma

Ürünün ambalajı üzerindeki etiket bilgisinin incelenmesi de tüketicinin korunması açısından büyük önem taşır. Bir ürünü satın alırken özellikle son tüketim tarihinin kontrol edilmesi gerekir. Son tüketim tarihi geçmiş bir ürün pazardan kaldırılmalı veya tüketiciler tarafından kesinlikle satın alınmamalıdır.

Ayrıca ürün etiketi üzerinde gıdanın adı, üretici firmanın adı ve adresi ile üretildiği yerin belirtilip belirtilmediğine bakılmalıdır. Herhangi bir istenmeyen durumla karşılaşıldığında tüketici kimi şikayet edeceğini bilmelidir. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından üretim izni verilip verilmediği kontrol edilmelidir. Ürünün net gramajına, hazırlama ve kullanma talimatı bilgisine, depolama ve saklama koşullarına dikkat edilmelidir.

Ürünün bileşimi hakkında bilgi edinmek için ise etiket üzerindeki "içindekiler” veya bileşim listesi ile besin değeri tablosunun incelenmesi gerekir.

Gıdaların üretim ve ithalat izinleri T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından verilmektedir.

Kaynak: T.C. Sağlık Bakanlığı, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Obezite, Diyabet ve Metabolik Hastalıklar Daire Başkanlığı