Güncelleme Tarihi:
Diğer ismiyle eGFR olan GFR, böbreklerin çalışma esnasında, çalışma durumlarını ve fonksiyonlarını belirleyen test türüdür. Sadece hastalıkların teşhis edilmediği GFR testlerinde, önemli sayılabilecek bulgulara rastlanabilir.
Böbreklerde sıkıntı olması durumunda, doktora gidildiğinde yapılan teste GFR deniliyor. Doktorun, kişide herhangi bir hastalıktan şüphelenmesi durumunda, bunu tespit etmek için GFR testi isteyebilir. Böbrek hastalığının ne olduğu, hastalığın hangi aşamada olduğu GFR testiyle ortaya çıkarılabilir.
Böbrek naklinde, böbreğin vücutla uyumlu olup olmadığı GFR testi sayesinde ortaya çıkarılabilir. Ancak GFR testi hastanın kendi isteğiyle gerçekleştirilmez. Doktorun, hastalık hikayesini dinledikten sonra kararı doğrultusunda test uygulanır veya uygulanmaz.
GFR değeri kaç olmalıdır?
GFR testi belli periyotlarla yapılan, böbrek fonksiyonlarını izleyen test türüdür. Bu testin sonucunun, minimum ve maksimum değerleri geçmemesi gerekiyor. Kanda bulunan Kreatin'in seviyesi olarak bilinen GFR, kan testi olarak da biliniyor.
Kreatin'in seviyesi, böbreklerde herhangi bir hastalık olup olmadığını ortaya çıkarıyor. Ancak tüm yaş guruplarında, seviyeler bir tutulmuyor. Yaş ve cinsiyet farkı, testin seviyesinin belirlenmesinde oldukça önemli. Tüm bu durumlarda bile GFR testi normal değerleri 90-120 aralığında olmalıdır.
Erkeklerde normal kreatin değerleri, 0.6-1.3 mg/dL arasında seyreder. Kadınlarda değerler, 0.5-1.2 değerleri arasında seyreder. Kadınlarda gebelik durumlarında, kreatin miktarında azalma görülür.
GFR düşüklüğü ile yüksekliği nedenleri ve belirtileri
GFR testi sonrasında vücutta kreatin miktarının düşük veya yüksek olmasının birden fazla nedeni bulunur. Bu nedenler dikkate alınarak, tedavi yöntemleri geliştirilir ve hastaya rota çizilir. Kreatin yüksekliği ve düşüklüğünün farklı nedenleri vardır.
Yüksek olmasının nedenleri
- Böbrek yetmezliği, GFR yüksekliğinin önemli nedenleri arasında yer alır.
- Kan akımında azalmalar meydana gelmesi, GFR yüksekliği nedenleri içerisinde bulunur.
- Bakteriler nedeniyle ortaya çıkan rahatsızlıklar GFR testinin yüksek olmasının bir diğer nedeni denilebilir.
- Nefronların iltihap tutması, GFR testinin yüksek oluşunun diğer nedeni sayılır.
- İdrar yollarının tıkanık olması sebebiyle, kirli maddelerin dışa atılamaması, GFR yüksekliği nedenleri arasında bulunabilir.
Düşük olması nedenleri
- GFR düşüklüğünün en belirgin nedenleri arasında kaslarda yaşanan ağrılar ve zayıflık bulunuyor. Halsizlik durumu da buna eşlik ediyor.
- Aşırı su kaybı GFR düşük olması nedenleri içerisinde bulunuyor.
- Ayrıca karaciğerde çeşitli hastalıkların var olması testin düşük olmasına neden olarak sayılabilir.
GFR testinin yüksek veya düşük olması, çeşitli belirtiler yoluyla görülebilir. Belirtilen tüm nedenler, GFR testinin yüksek veya düşük olması halinde ortaya çıkan durumlardır. Ancak kimi zaman, farklı belirtiler meydana gelebilir. GFR testinin düşük ya da yüksek olması halinde görülebilecek belirtiler vardır. Bu belirtiler, kişiden kişiye göre değişebilir.
- Mide bulantısı belirtiler arasındadır.
- Yorgunluk, kusma ve halsizlik bunlar içerisinde bulunur.
- Ayaklarda şişkinlikler meydana gelmesi ve konsantrasyon bozukluğu nedenler arasında yer alır.
- İştah kaybı, uyku problemleri ve göz bölgesinde şişkinlikler GFR testi düşüklüğü veya yüksekliği belirtileri içerisinde bulunuyor.
- Ciltte kuruluklar, kalıcı kaşıntı durumu, göğüste ağrılar, baş ağrısı ve hipertansiyon GFR yüksekliği ve düşüklüğü arasında yer alır. GFR testinin yüksek veya düşük oluşu, tamamen doktorunuzun kararı doğrultusunda belirlenir. Yaş ve cinsiyet farkı, gebelik dönemi göz önünde bulunan faktörler arasındadır. Belirtilerin görülmesi halinde zaman kaybı yapılmadan uzmanlara danışılmalı ve test yapılmalıdır.