Gebelikte varis nedenleri, belirtileri, tedavisi

Gebelik döneminde bacaklardaki basıncın artarak varis oluşumuna zemin hazırladığını söyleyen Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Emre Selçuk, “Gebelik dönemindeki kadınların yüzde 15’inde varis oluşumu görülüyor” dedi, konuyla ilgili önemli bilgiler aktardı.

Gebelik döneminde hormonal değişikliklere bağlı olarak toplardamarlarda genişleme ve damar geçirgenliğinde artış görülür. Bir yandan da karın içinde büyüyen bebeğin ana toplardamarlara bası yapması nedeni ile bacak damarlarındaki basınç artar. Tüm bu değişiklikler gebelerde yaygın olarak görülen bacak ödemine sebep olurken varis hastalığına da zemin hazırlar.

Üçüncü aydan itibaren artabilir

Toplardamar sistemindeki değişikliklere bağlı olarak gebelerin yaklaşık % 15’inde bacaklarda varis oluşumu görülür. Gebelikte oluşan varisler gebeliğin üçüncü ayından itibaren artma eğilimindedir. Ailesinde varis hikayesi olanlarda, 35 yaş üzeri gebelerde, birden fazla doğum hikayesi olanlarda gebelik süresince varis oluşma riski belirgin olarak artıyor. Özellikle doğuma yaklaştıkça, varis oluşumunda artış ve varolan varislerde kötüleşme görülebiliyor. Varislere bağlı olarak bacak ödeminde artış, ağrı, kaşıntı ve kramplar gebelerin yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebiliyor. Gebelikteki hormon değişikliklerine bağlı olarak damar pıhtılaşması riski de artıyor.

Gebelikte varis ilerlediğinde ayak yaralarına neden olabilir

Bacaklarımızdaki toplardamar sistemindeki kapakçıkların yıpranması, damar duvarının hasarı veya geçirilmiş damar tıkanıkları toplardamar yetmezliğine (venöz yetmezlik) neden olur. Bu hastalığın bacaklarda sebep olduğu değişikliklere ise varis adı verilir.

Cilt alındaki toplardamarların genişlemesi ve görünür hale gelmesi ile kendini gösteren varis, bacaklarda ödem, ağrı ve kramplara kadar geniş bir yelpazede karşımıza çıkabilir. Hastalığın ilerlemiş evrelerinde ise zor iyileşen ayak yaraları (venöz ülser) veya toplardamar pıhtılaşması (derin ven trombozu) görülebilir. Eğer gebelikte varis ile ilgili belirtilerden bir ya da birkaçını gözlemliyorsanız veya daha önceki gebeliklerinizde herhangi bir toplardamar rahatsızlığı geçirdiyseniz bir kalp ve damar cerrahisi uzmanına muayene olmalısınız. Hekiminiz hastalığınınz seviyesi ve doppler ultrason verilerinize göre bireysel tedavinizi düzenleyecektir.

Gebelikte varis tedavisi nasıl olmalı?

Gebelerde varis tedavisi, diğer varis hastalarına göre daha büyük hassasiyet gerektirir. Günümüzdeki modern varis tedavileri, birçok varis hastası için etkili tedavi olanakları sunmaktadır. Ancak gebelik döneminde, çok nadir durumlar haricinde, sadece varis çorabı kullanımı (kompresyon tedavisi) ve yaşam tarzı değişikleri önerilmektedir. Gebelik döneminizde venöz yetersizlik tanısı aldıysanız mutlaka doktorunuzun önereceği size uygun varis çorabını kullanmanız hem hastalığınızın ilerlemesini yavaşlatacak hem de yaşam kalitenizi arttıracaktır. Varis çorabı kullanımına rağmen şikayetleri devam eden hastalarda destekleyici tedavi olarak hekiminizin önereceği venotonik ilaçları kullanılabilir. İleri varis hastalarının gebelik döneminde kan sulandırıcı ilaç kullanmaları gerekebilir. Bacak kaslarının güçlü kalmasını sağlayacak fiziksel egzersizler (yürüyüş, yüzme, yoga gibi) toplardamar sistemini destekleyecektir.