Gebelikte makat çatlağı (anal fissür) tedavisinde nelere dikkat edilmeli?
Güncelleme Tarihi:
Kabızlık, ishal gibi nedenlerden dolayı oluşabilen makat çatlağı; özellikle gebelik döneminde kadınların yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir. Proktoloji Uzmanı Op. Dr. Mert Atak, hamilelerde makat çatlağında dikkat edilmesi gerekenleri ve tedavi yöntemlerini sizler için tüm detaylarıyla açıkladı.
Makat çatlağı nedir?
Anüs bölgesi yapısında bulundurduğu çok sayıdaki sinir uçları sebebiyle oldukça hassas bir yapıya sahiptir. Özellikle; uzun süren ishal ve kabızlık durumlarında fazla ıkınmaya bağlı olarak anüs bölgesinde yırtılmalar meydana gelmektedir. Yırtılan yüzey deri tabakasında şiddetli ağrı, yanma, hassasiyet ve kanama görülmektedir. Makat çatlağı oluşumunda dışkılamanın önemi göz önünde bulundurulduğunda dışkılama düzenine ilişkin problemler devam ettiği sürece oluşan çatlakların iyileşmesi zorlaşacaktır. Bu sebeple çatlağa uygulanacak tedavinin yanı sıra; altta yatan ishal ve kabızlık sorunlarına yönelik de tedavi uygulanması gerekmektedir.
Makat çatlağı belirtileri nelerdir?
Makat çatlağı (anal fissür) sorunu yaşayan kişilerde hemen hemen aynı şikâyetler görülmektedir. Ancak çatlağın boyutuna göre hissedilen acı ve ağrının şiddeti kişiden kişiye farklılık gösterebilmektedir. Makat çatlağında görülen en yaygın belirtiler; dışkılama esnasında yırtılma ya da cam parçası çıkması hissi, dışkılamada güçlük çekme, makatta ağrı, acı veya şişlik, bölgede kaşıntı ve kaşıntıya bağlı tahriş, kanama ya da hafif kan sızıntısına bağlı iç çamaşırında görülen lekelenmelerdir.
Kabızlık ve ishal en önemli sebeptir
Makat çatlağının en önemli nedeni uzun süreli kabızlık ve ishaldir. Tuvalet ihtiyacı hissedildiğinde ertelemek, dışkının kalın bağırsak da daha uzun süre kalmasına ve buna bağlı sertleşmesine neden olmaktadır. Çok sert yapılı dışkıda makat çatlağına sebebiyet vermektedir. Ayrıca günlük sıvı tüketiminin az olması ve yetersiz lifli besin tüketimi de dışkının sert yapılı olmasında etkilidir. Bunların yanı sıra Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları, doğum ve benzeri nedenlere bağlı olarak da gelişebilmektedir. Bu sebeplerin haricinde herhangi bir nedene bağlı olmadan da makat çatlağı oluşabilmektedir.
Gebelikte makat çatlağı sebepleri nelerdir?
Makat çatlağı ortalama yüzde 10-15 gebede görülmektedir. Hormon değişikliğine bağlı kabızlık veya ishal, bu sorunlara bağlı makatın zorlanması ile yırtılması sonrasında makat çatlağı meydana gelmektedir. Ayrıca kabızlığın neden olduğu aşırı ıkınmalar neticesinde sinirlerin de zarar görmesi kabızlığı kronikleştirir. Bu sebeplerin dışında bebeğin leğen kemiği içinde büyümesi sonucunda bası yapması da makatı zorlar ve yırtılmaya sebebiyet verir.
Tedavi süreci nasıl olmalı?
Hamilelerde makat çatlağı tedavisinde; lifli yiyecekler açısından zengin diyet uygulanmalı, günlük sıvı alımı artırılmalı, 2-2,5 litre su tüketimi olmalıdır. Ayrıca Ilık su içinde oturma banyosu da makat çatlağına iyi gelmektedir. Makat çatlağı sorunu olan gebelerde, bebek üzerine etkisi bilinmediğinden botoks tedavisi yapılmamaktadır. Ancak alternatif tedaviler ile süreç iyileştirilmeye çalışılmalıdır.