Güncelleme Tarihi:
Gebeliğe bağlı diyabet, hamilelik sırasında meydana gelen tıbbi bir durumdur. Son yıllarda değişen yaşam tarzı ve yeme alışkanlıklarımız ile daha çok görülmeye başladı. Gebeliğe bağlı diyabet veya diğer adıyla ‘Gestasyonel Diabetes Mellitus’ (GDM), genelde hamileliğin ikinci yarısında meydana gelen ve son yıllarda daha sık görülen tıbbi bir durumdur.
GDM'si olan bir kadının kan şekeri normalden yüksektir. İnsülin hormonu yemeklerle alınan şekerin kas, karaciğer ve yağ dokusundaki hücrelere girmesine yardımcı olarak kan şekeri seviyesini düzenler. Hamilelik sırasında insüline daha çok ihtiyaç duyulur ancak hormonal değişimler hücreleri insüline karşı daha az duyarlı hale getirebilir. Normalde kan şekeri seviyesi yükseldiğinde, pankreas daha çok insülin salgılar. Ancak pankreas kan şekeri seviyesini kontrol etmek için yeterli insülin üretemediğinde, "glikoz intoleransı" oluşur. Pek çok gebe kadın diyabetin belirtilerini fark etmeyebilir; ancak idrar ve kan testleri ile diyabetin varlığı gösterilebilir. Diyabetin bazı belirtileri şunlardır:
-Susuzluk hissi
-Kilo kaybı
-Çok fazla yemek yemek
-Fazla miktarda idrar yapmak
-Açıklanamayan yorgunluk
Diyabeti olan bir kadın gebe kalırsa, gebelik esnasında hastalığının kontrolünün zorlaşacağını ve kötüleşebileceğini bilmelidir.
GDM riskinin azalmasına yardımcı olabilecek birkaç "değiştirilebilir risk faktörü" (kontrol edilebilenler) bulunur. Hamile olmadan önce sağlıklı bir vücut ağırlığına sahip olmak, fiziksel olarak aktif olmak ve tam tahıl, yağsız protein, yağlı balık ve çoklu doymamış ve tekli doymamış yağ asitlerini içeren dengeli bir beslenme düzenine sahip olmak önemlidir. Yüksek glisemik indeksli, yani kan şekerini çabuk yükseltebilen yiyecek ve içeceklerin tüketimi de minimum olmalıdır.
OGTT ile teşhis konulduktan sonra ideal olarak bir diyetisyene başvurmak ilk tedavi stratejisi olmalıdır. Gebeliği esnasında diyabet ortaya çıkan pek çok kadında, bebeğin doğumunu takiben bu durum geçer. Doğumdan sonra, normale dönen hormonal denge nedeniyle, vücudun insülin ihtiyacı azalır. Buna rağmen, bu kişilerde, gelecek 15 ila 20 yıl içerisinde diyabet gelişme riski artar. Bu riskin azaltılması için gebelikten sonra kilo kaybetmelisiniz. Ayrıca diyetinizin sağlıklı olmasına dikkat etmelisiniz. Doktorunuz belirli aralıklarla kan şekerinizi takip etmelidir.
Gebelik öncesinde diyabetiniz varsa, muhtemelen gebelik sonrasında da durum ve tedavi düzeninize geri döneceksiniz. Bununla beraber, diyabet komplikasyonları gebelikte daha ciddi hale gelebilir. Eğer gebelik öncesinde iyi bir kan şekeri kontrolü yaptırmadıysanız, bebeğiniz doğum anomalileri açısından yüksek risk altındadır. Doktorunuzla bu riskleri konuşun.
Eğer bir gebeliğiniz esnasında diyabet ortaya çıktıysa, sonraki gebeliklerinizde diyabet ortaya çıkma riskiniz artmıştır. Bir sonraki gebeliğinizde, erken dönemde diyabet açısından taranmalısınız.
Kendimi diyabetten nasıl koruyabilirim?
-Doktorunuz tarafından önerilen diyet, tedavi ve egzersiz programını takip etmek
-Kan şekeri düzeyinizi kontrol altında tutmak
-Size verilen tedaviyi aynen uygulamak
-Doktorunuz ile tüm randevularınıza gitmek