Gebelik Öncesi Danışmanlık
Güncelleme Tarihi:
Danışmanlığın önemi ve gerekliliği.
Gebelik öncesi danışmanlık ile aşılmaya çalışılan komplikasyonların tespiti için incelenmesi gereken konular sadece hastalıklar değildir.
Diğer etkenlerin de incelenmesi ve iyi analiz edilmesi gerekir.
Kullanılan İlaçların Tespiti
Gebelikten önce akne tedavisinde yaygın olarak kullanılan isotretinoin (Accutane), yüksek derecede teratojenik olduğundan kesinlikle kullanılmamalıdır. Bu ilaç yüz ve beyinde, kalp damarlarında %20 oranında malformasyonlara neden olabilir.
Gebe kalmaya engel olan doğum kontrol ilaçları ile implantların fetüs üzerine herhangi bir olumsuz etkisi tespit edilmediği halde, gebelik planlandığında bu ilaçların kesilmesi, implantın çıkartılmasını takiben bir adet siklusu bekledikten sonra gebe kalmaları tercih edilir.
Vaginal uygulanan sperm öldürücü jeller ya da fitillerin fetus üzerinde olumsuz etkisi tespit edilmemiştir.
Epilepsi nedeniyle antikonvülsan ilaç kullanan kadınların en az iki yıl nöbet geçirmedikleri kanıtlandıysa bu ilaçlar kesilmelidir. Eğer bu ilaçlar kesilemiyorsa en az yan etkisi olan ilaç tercih edilmelidir.
Gebelik Öncesi Beslenme Durumu
Çok düşük ve çok yüksek kilolu kadınlar gebelikte risk altındadır.Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Kutlugül Yüksel sadece aşırı kilolu kadınların değil aynı zamadan çok düşük kilolu kadınlarında gebelikte riskli altında olduğunun altını çiziyor.
Gebelikten önce ve sonra folik asit kullanımı, fetüste nöral tüp defekti (NTD) olarak bilinen omurganın çeşitli kısımlarında açıklık olma riskini azaltmaktadır. Yapılan araştırmalar sonucu gebe kalma yetisi olan tüm kadınlar günde 0.4 mg. folik asit kullanmalıdır.
Gebe kalmayı planlayan tüm kadınlar yeme bozukluklarını düzeltmeli, özellikle A vitamini içeren multivitamin preparatı kullanmaktan sakınmalıdır. Retinoik asit ve A vitamininin sentetik derivesi olan isotretinoin teratojenik etkisi kanıtlandığından kullanılmamalıdır.
Sosyal Değerlendirme
Gebe kalmayı planlayanların sosyal çevresi ve yaşam stili önemli olup, doğacak bebeğin yaşantısını yakından ilgilendirebilir. Örneğin cıva veya kurşun gibi ağır metallere maruz kalmak, organik çözücüler, pestisidler v.s. fetüs üzerinde olumsuz etkilere sahiptir.
Tüm anne adaylarına alkol, tütün ya da bağımlılık yapıcı bir madde kullanıp kullanmadığı sorulmalıdır. Gebelik öncesi danışmanlık hizmeti sırasında bu maddeleri kullandığı tespit edilirse fetüs üzerinde olabilecek yan etkileri ve zararları tartışılmalıdır. Tütün kullanımı, düşük doğum ağırlıklı bebek doğumuna neden olabilir. Kokain kullanımı, erken doğum, plasentanın erken ayrılması gibi çeşitli komplikasyonlara yol açmaktadır.
Gebelikte günde üç fincandan fazla kafein tüketilmesi halinde düşük ve gelişme geriliği oranları arttığı kanıtlandığından gebe kalmadan en az üç ay önceden kafein kullanma oranı azaltılmalıdır.
Gebelik öncesi görüşmelerde özel sigortası olan kadınların sigorta şirketleri tarafından gebelik durumunda ödenen miktarın farkında olmaları sağlanmalıdır. Hiçbir sosyal güvencesi olmayan kadınlarla da bu konu tartışılmalıdır.