Gebelik döneminde hangi testler ihmal edilmemeli?

Yapılan düzenli kontroller sayesinde düşük, gebelik problemleri, erken doğum gibi istenmeyen durumların önüne geçilerek anne bebek sağlığının korunabileceğini vurgulayan Prof. Dr. Rukset Attar, gerekli testlerin ihmal edilmemesi gerektiği konusunda uyardı. Attar, “Hamilelikte ortaya çıkabilecek bir grupta yapılacak testlerin tek başına tüm hamile kadınlarda hekim kontrolünde rutin olarak yapılırken rutin kalan diğer testler, aday ve ailesinin tıbbi öyküsü hekim gerekli görürse yapılabiliyor" dedi.

Gebelik Testi (Beta hCG)

Gebelikte ilk yapılması gereken testin öncelikle beta hCG adı verilen kanda gebelik testi olduğunu aktaran Rukset Attar, bu testle hem gebeliğin gerçekten var olup olmadığını göstermesi hem de dış gebelik ve rahim içi gebeliğin ayırt edilmesinde önem taşıdığını da ekledi. Attar, bu amaçla beta hCG ile birlikte ultrasonografi yapılması gerektiğine de işaret etti. 

İkili tarama testi güvenilirliği yüksek bir tarama testi

1-14 hafta arasında ikili tarama testi adı verilen ve başta Down Sendromu olmak üzere bazı kromozom bozukları için risk durumunu gösteren kan testi yapılıyor. Bu testin yapılacağı gün önce ultrason yapılması gerektiğini anlatan Attar, şu bilgileri verdi: “Ultrasonda bebeğin ense kalınlığı, burun kemiğinin olup olmadığı, kardiyak veya başka bir anomali olup olmadığı kontrol ediliyor. Riskli gebeliklerde 10. haftadan itibaren anne kanında serbest fetal DNA testi yapılabilir. Serbest fetal DNA testinde; anne adayının kanından serbest fetal DNA elde edilerek fetal kromozomlar da incelenir. Bu test kesin bir tanı testi olmamakla birlikte, güvenilirliği yüksek bir tarama testi olarak kabul edilir.” 

Üçlü ve dörtlü tarama testleri

16-20 haftalar arasında kromozom anomalisi ve spina bifida taraması için üçlü veya dörtlü test yapılabildiğini hatırlatan Prof. Dr. Attar, “İkili, üçlü, dörtlü tarama testleri ve anne kanında serbest fetal DNA testi tarama testleridir. Bu yüzden bu testlerde yüksek risk çıktığı kesin tanı sunmak için gebelik haftasına göre koryon villus biopsisi, amniosentez veya kordosentez yapılması gerekiyor ”dedi.

Detaylı ultrason ile önemli parametreler değerlendirilir

20-22 haftalar arasında bebeğin organlarının durumu, bebeğin adı verilen plasentanın durumu, rahim ağzı uzunluğunun devam etmesi, rahimi besleyen damarlardaki kan akışı gibi seçenekleri için detaylı ultrasonografi yapılması gerekiyor.

Şeker yüklemesi

Gebelikte, gebelik hormonlarının da etkisi ile diyabeti olmayan kadınlarda gestasyonel diyabet adı verilen gebelik şeker hastalığı görülebiliyor. “Gestasyonel diyabet tanısı konulup tedavisi yapılmazsa bebekte intrauterin ödeme, doğum sırasında ve doğumdan sonraki sorunlara yol açabiliyor” diyen Attar, şu bilgileri verdi: “Bu bazı tanısının konulması önem arz ediyor. Bu tür 24-28 haftalar arasında 75 gram şeker yükleme testi yapılıyor. Bir diğer test de 50 gram şeker testi olup bunda yüksek değer çıkması durumunda tanı için 100 gram şeker yükleme testi yapılıyor. Ayrıca tam kan sayımı, idrar tahlili ve idrar kültürü de tekrarlanır. Rh uygunsuzluğu olan gebelerde 28 haftada indirekt coombs testi tekrarlanarak sonucuna göre kan uyuşmazlığı iğnesi yapılması gerekiyor."

Son aylardaki testler de önemli

Gebeliğin son aylarında hem annedeki sancı durumunu hem de bebeğin kalp atışlarını değerlendirmek amacıyla NST yapıldığı hatırlatan Rukset Attar, “NST gebeliğin 32-34. haftalarında uygulamaya başlanır. Ancak erken doğum tehdidi gibi gebelikle ilgili risk faktörlerinin varlığında daha erken haftalarda başlanabilir. 35-37 haftalar arasında B grubu streptokok için vagen ve anüsten kültür alınır. Tüm gebelik boyunca anne adayının şikâyetlerine göre tam kan sayımı ve idrar tahlili tekrarlanır” diye konuştu.