Ihlamur soğuk algınlığı belirtilerini azaltıyor
Güncelleme Tarihi:
Fitoterapi Derneği Başkanı Prof. Dr. Ekrem Sezik, havaların soğumasıyla tüketicilerin en çok başvurduğu çaylardan biri olan ıhlamur hakkında merak edilen ayrıntıları anlattı.
Ihlamurun çay olarak günde 2 veya 4 kez içilebileceğini söyleyen Fitoterapi Derneği Başkanı Prof. Dr. Ekrem Sezik, havaların soğumasıyla tüketicilerin en çok başvurduğu çaylardan biri olan ıhlamur hakkında merak edilen ayrıntıları anlattı.
Avrupa İlaç Kurumu tarafından da soğuk algınlığı ve stres üzerindeki hafifletici etkisi kabul edilen ıhlamurun, çay olarak günde 2 veya 4 kez içilebileceğini söylüyor.Bitkisel çaylar eczanelerde satışa sunuluncaya kadar, bilinen firmaların gıda kalitesindeki poşet çaylarını alınız. Ağır metal, pestisit artıkları ve mikroorganizma taşımayan ıhlamurun içilmesi önemli.
Ihlamur çiçeklerinin demlenmesi ile elde edilen çay uzun yıllar, eski hekimlerin yazdıkları ‘majistral’, yani eczacıların eczanelerinde yaptıkları reçetelerde bazı maddelerle beraber soğuk algınlığına karşı kullanılan terkiplere de girmiş, bunun yanında taşıyıcı olarak da yaygın bir şekilde kullanılmıştır. Ihlamur, ıhlamur ağaçlarından toplanıp kurutulmuş çiçeklerdir. Çay olarak kullanılacak ürünün, çiçek sapına yapışık çiçek yaprağını taşımaması istenirdi. Fakat ıhlamur, çiçek yaprağı ile çiçeğin ayrılmasının güçlüğü ve bu esnada çiçeğin de zarar görmesinden dolayı, artık çiçek yaprağı ile beraber kullanılmaktadır. Ihlamurun etkileri, yapısında bulunan flavonoitler, fenolik asitler, müsilaj ve uçucu yağ tarafından meydana getirilir. Demlendiğindeki sarı rengini taşıdığı flavonoitler, hoş kokusunu ise uçucu yağı vermektedir.
BAKMADAN GEÇME!
ÜLKEMİZDE ÜÇ IHLAMUR TÜRÜ VAR
Piyasada bu türlerin çiçekleri genellikle karışık olarak satılmaktadırlar. Nerelerde derseniz: Aktar ve baharatçılarda! Bu dükkânlarda, çuval veya kutuların içinde, ‘çiçek ıhlamur’, ‘ıhlamur’, ‘yaprak ıhlamur’ olarak isimlendirilen çeşitleri satılmaktadır. ‘Çiçek ıhlamur’, sadece çiçekler; ‘Ihlamur’ çiçek ve çiçek yaprağı; ‘Yaprak ıhlamur’da ise fazla miktarda ağacın yaprakları, az miktarda çiçek ve çiçek yaprağı bulunur. Türkiye’de yetişen türlerden elde edilen çiçeklerin kimyasal yapısı çok ayrıntılı olarak incelenmemiştir. Ama bugüne kadar elde edilen bulgular, tıbbi olanlara benzer olabileceğini göstermektedir. Dolayısıyla gıda olarak kullanılmasında herhangi bir mahzur bulunmamaktadır.
GÜNDE 2 VEYA 4 KEZ KULLANILABİLİR
Ihlamur çiçekleri artık daha çok gıda olarak değerlendiriliyor diye düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Ihlamur çok eskiden beri soğuk algınlığında ter verici, göğüs yumuşatıcı olarak kullanılan bir çiçektir ve bu kullanım hâlâ devam etmektedir. Avrupa İlaç Kurumu Tıbbi Bitkisel Ürünler Komitesi tarafından yayınlanan bilimsel raporda ıhlamurun kullanımı ve bu kullanım ile ilgili bilimsel bilgiler bulunmakta. Şöyle ki: Avrupa İlaç Kurumu, ıhlamurun uzun süre geleneksel kullanıma sahip olmasından dolayı, soğuk algınlığının ve stresin belirtilerini hafifletici olarak kullanılabileceğini kabul etmektedir. Bu amaçlarla genellikle çayı halinde günde 2-4 defa kullanmak yeterli olmaktadır.
Dört yaşına kadar olan çocuklarda da aynı şekilde kullanılabilmektedir. Daha küçük çocuklarda yeterli bilimsel kayıt bulunmadığı için, kullanılması tavsiye edilmemektedir. Ama ülkemizde, halk arasında bebeklere bile, çok düşük miktarlarda verilmektedir. Diğer taraftan, ıhlamurun fazla miktarda kullanılmasından doğabilecek yan etkilere ait herhangi bir yayın bulunmamaktadır. Dolayısıyla çok da çekinmeyi gerektiren bir husus yoktur.
BAKMADAN GEÇME!
IHLAMUR NASIL HAZIRLANMALI?
2 gram kadar ıhlamur veya 1 poşet ıhlamur, porselen veya cam bir demliğe konur, üzerine 1 su bardağı kaynamaya yakın sıcaklıktaki su ilâve edilip, 5-10 dakika çay gibi demlenir ve içilir. Daha kolay ve kullanılışlı bir yol ise şöyledir: 1 poşet ıhlamur kupaya konur üzerine kaynamaya yakın sıcaklıktaki su ilâve edilir, 5-10 dakika kadar bekletilip içilir. Kupanın üzeri taşıdığı uçucu yağın kaybolmasını önlemek için kapatılmalı, yapısında bulunan müsilajı poşetten tamamen çıkarmak için de poşet sıkılmalıdır.
BEKLEME SÜRESİ ÖNEMLİ
Yukarıda belirtilen süreden daha uzun bir süre bekletilirse, ıhlamurun yapısındaki maddelerin değişmesine paralel olarak, sarı olan rengi kırmızıya dönmeye ve kendine has kokusunu kaybetmeye başlar. Bu, istenmeyen bir durumdur. Eğer yaprak ıhlamur kullanılırsa, ilk demleme anından itibaren çözelti kırmızı renkli olur. Kırmızı renkli olursa, zararlı mıdır? Zararlı değildir ama yapısındaki maddeler değiştiği için yararlı etkisi, ayrıca hoş kokusu ve tadı da kaybolmuştur.
BAKMADAN GEÇME!
AÇIKTA SATILANLARA DİKKAT!
Ülkemizde, ıhlamur elde edilirken istenen şekilde kurutulamadığı, daha sonra uygun şartlarda saklanmadığı için kolaylıkla mikroorganizma üremesi olmakta ve aflatoksinler meydana gelmektedir. Dolayısıyla, aktar vb. dükkânlardan satın alınan ıhlamurlarda mikrobiyolojik kirlenme olabileceği hususu göz ardı edilmemelidir.