Hipotiroidi nedir, neden olur? Hipotiroidi belirtileri ve tedavisi hakkında bilgiler
Güncelleme Tarihi:
Boynumuzun ön kısmında kelebek şeklinde olan tiroit bezi metabolizmamız için tiroit hormonlarını üretir. Tiroit hormonları vücudumuzda ki tüm hücrelerin metabolizmasını, büyümesini ve enerji üretimini düzenlemektedir. Tiroit bezinin yeterince tiroid üretememesi durumuna da hipotiroidi denir. Peki hipotiroidi neden olur? İşte hipotiroidi belirtileri tedavisi hakkında bilgiler...
Tiroit bezi, vücuttaki hücreler üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Tiroit bezi bu etkileri için t3 ve t4 hormonlarını üretir ve depolayıp gerekli miktarda kana verir. Tiroit bezinin az çalışmasına veya vücut için gerekli hormonları yeterli miktarda üretememesine hipotiroidi denmektedir. İç Hastalıkları Uzmanı Rıfat Bozkuş, hipotiroidi nedenleri, belirtileri ve tedavisiyle ilgili önemli bilgiler verdi.
Hipotiroidi belirtileri nelerdir?
Hipotiroidide görülen yakınmalar kişiden kişiye değişmekle beraber metabolizmada ki yavaşlama, halsizlik ve yorgunluk her hastada görülür. Öte yandan hormon eksikliğinin derecesine bağlı olarak belirtilerin ağırlığı farklı olabilmektedir.
Hipotiroidi belirtileri şu şekilde sıralanabilir;
Halsizlik, yorgunluk
Soğuğa karşı hassasiyet
Ciltte kuruluk
Kabızlık
Kiloda artış
Yüzde, ellerde ve ayaklarda şişme
Ses kısıklığı
Kaslarda güçsüzlük
Kolesterol düzeyinde yükselme
Kaslarda ağrı, hassasiyet ve sertlik
Eklemlerde ağrı, sertlik veya şişlik
Adet düzensizliği
İnce kırılgan saçlar ve saç dökülmesi
BAKMADAN GEÇME!
Tırnak sorunları
Kalp hızında yavaşlama
Hafızada zayıflama
Tiroid bezinde büyüme
Depresyon
Denge ve koordinasyon sorunları
İşitme sorunları
Libido kaybı
Kansızlık
Terlemede azalma
Uykusuzluk
Çocuklarda büyüme ve gelişme gerilikleri , zeka geriliği, ergenlikte gecikme.
Hipotiroidi neden olur?
Tiroit bezi bir çok farklı nedenle vücut için gerekli hormonları üretemeyebilir. Hipotirodinin en sık nedeni olan haşimato hastalığı tiroit bezinin bir otoimmün hastalığı olup bağışıklık sisteminin tiroit bezini harabiyete uğratması sonucu gelişir. Haşimato hastalığının tam olarak nedeni bilinmemekle beraber genetik ve bazı çevresel faktörlerin (gluten hasassiyeti, selenyum eksikliği vs.) etkili olabileceği düşünülmektedir.
İyot tiroit hormonlarının üretimi için gerekli olan bir minarel olup eksikliği durumunda hipotiroidi gelişebilir. Ülkemizde topraklar iyot açısından fakir olduğundan yetişen ürünlerde iyot oranı düşüktür. Bu nedenle ülkemizde iyot eksikliğine önlem olarak tuzların iyotlanması yoluna gidilmiştir. Öte yandan fazla miktarda iyot tüketiminin de hipotiroidiye yol açabileceği akılda tutulmalıdır.
Tiroid ameliyatları sonucunda tiroit bezinin alınması yada boyun ameliyatları sonucu tiroit bezinin alınması sonucu yeterli tiroit hormonu üretilemez.
Hipertiroidi (tiroidin fazla çalışması) nedeniyle bazı kişilerde kullanılan antitiroit ilaçlar ve radyoaktif iyot tedavisi sonucu tiroit bezinde harabiyet olabilir ve hormon üretimi azalabilir bu durumlarda hipotiroidi gelişebilir.
BAKMADAN GEÇME!
Baş boyun tümörleri nedeniyle radyasyon tedavisi gören hastalarda tiroit bezi zarar görerek vücut için gerekli hormonun üretilmesi sekteye uğrayabilir.
Kalp ritim bozukluğu ilaçları bazı psikiyatri ilaçları başta olmak üzere bazı ilaçlar tiroit bezine zarar vererek hipotriodiye sebep olabilir.
Doğumsal olarak bazı bebeklerde tiroit bezi gelişimi olmayabilir bu kişilerde hipotiroidi doğumdan sonra erken dönemde saptanmazsa çok ciddi sağlık sorunları yaşanabilir.
Hipofiz bezi tiroit hormonlarını üretimini uyaran ve dengeleyen TSH hormonun salgılar. Hipofiz bezi ile ilgili hastalıklar ve ameliyat durumlarında hipotiroidi gelişebilir.
Gebeliklerde zaman zaman bağışıklık sistemi normal akışından saparak tiroit bezine karşı antikorlar üretmekte ve bu durum hipotiroidiye sebep olabilir. Gebelik düşüncesi olan kişilerin gebelik öncesi tiroit testlerini yaptırması önerildiği gibi gebelik sırasında da tiroit hormonlarını takibi önerilir.
Hipotiroidi tedavisi
Hipotiroidi tedavisi, hastaya tiroid hormonu desteği verilmesi şeklinde yapılır. Bu amaçla levotiroksin isimli ilaç kullanılır. İlacın aç karnına alınması ve ilaç alındıktan sonra yarım saat kadar herhangi bir şey yenilmemesi ve başka ilaç kullanılmaması gerekir. İlaç dozu düzenlenmesi mutlaka doktor kontrolünde yapılmalıdır.
Gebelik düşüncesi olan kadınlarda tiroit hormon ilacının düzenlenmesi gerekebilir. Ayrıca gebelik sürecinde normalden farklı olarak daha sık takiplerin yapılması önerilir.
İyot eksikliği nedenli hipotiroidi durumlarında iyot takviyeleri ve iyot bakımından zengin gıdaların tercih edilmesi önerilir.