Grip ve zatürre aşısını kimler yaptırmalı?
Güncelleme Tarihi:
Covid-19 virüsü tüm dünyada yeniden etkisini artırırken, grip mevsiminin yaklaşması ile birlikte uzmanlar özellikle kronik hastalığı olan kişilerin grip ve zatürre aşısı olmaları gerektiğini söylüyor. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Fatma Nur Özdoğan, grip aşısı ve zatürre aşıları ile ilgili tüm merak edilenleri aktarırken, Pediatri Uzmanı Dr. Beyhan Göksan Bulgurlu da çocuklarda grip ve zatürre aşısına yönelik bilgiler verdi.
Covid-19 virüsü tüm dünyada yeniden etkisini artırırken, grip mevsiminin yaklaşması ile birlikte uzmanlar özellikle kronik hastalığı olan kişilerin grip ve zatürre aşısı olmaları gerektiğini söylüyor. Her yıl mevsimsel gribe neden virüsün değişim gösterdiğini söyleyen Dr. Fatma Nur Özdoğan, “Mevsimsel gribe karşı etkin bir korunma sağlanması için her yıl grip aşısı yaptırılmalıdır. Aşının koruyucu etkisi, aşı yapıldıktan iki hafta sonra başlayacağı için aşının en uygun zamanı Ekim ve Kasım aylarıdır. Aşılanmayan kişiler ise Mart ayının sonuna kadar aşılanabilir. Aşının koruyuculuğu yaklaşık 6-8 ay sürer” dedi.
Halk arasında zatürre aşısı olarak bilinen pnömokok aşısının, pnömokok bakterisinin neden olduğu zatürre ve diğer hastalıkları önlemeye yönelik yapıldığını kaydeden Uzm. Dr. Özdoğan, “Pnömokok aşısı uygulamasının, pnömokok dışındaki bakteri ve virüslerin neden olduğu zatürrenin gelişimini direkt önleyici bir etkisi yoktur.
BAKMADAN GEÇME!
Ancak Covid-19 hastalığı için risk grubunda olanlar aynı zamanda pnömokok enfeksiyonları için de risk grubundadır. Covid-19 hastalığı ile pnömokok enfeksiyonları bir arada görülebilir ve bu durum koronavirüs hastalığının seyrini ağırlaştırabilir. Bu nedenle özellikle risk grubundaki kişilerin pnömokok aşısı yaptırması önemlidir” dedi.
Kimler grip aşısı olabilir?
Grip aşısını, 6 aydan büyük herkese öneren Dr. Fatma Nur Özdoğan, risk grubundakilerin özellikle aşı yaptırmasında yarar olduğunu dile getirdi: • 50 yaş üzerindekiler,
• Kronik akciğer hastalığı (astım dahil) olanlar,
• Kalp, karaciğer, böbrek, kan hastalıkları ve metabolik hastalığı (diyabet dahil) olanlar,
BAKMADAN GEÇME!
• Obez kişiler (BMI>40),
• Uzun sureli salisilik asit türevi ilaç kullanan 19 yaş altındakiler,
• Bağışıklık sistemi zayıflamasına yol açan hastalıkları (HIV/AIDS, lösemi gibi kanser türleri) olanlar,
• Gebeler ve lohusalar (gebelikten 2 hafta sonrasına kadarki donem) ve uzun süreli bakım evinde kalanlar,
6 aylıktan küçük çocuklara, hamileliğinin ilk 3 ayının içinde bulunanlara ve ciddi yumurta alerjisi ya da aşı içeriğinde bulunan herhangi bir maddeye karşı ciddi alerji öyküsü olanlara ise grip aşısı uygulanmamalıdır.
BAKMADAN GEÇME!
Kimler zatürre aşısı olabilir?
Zatürre aşısı, pnömokok hastalıklarından korunmak için kullanılan konjuge pnömokok aşısı (KPA13) ve polisakkarit pnömokok aşısı (PPA23) olmak üzere iki tip aşıdan oluşur diyen Özdoğan, “Antikor yanıtının daha geniş olmasını sağlamak amacı ile konjuge aşıyı takiben polisakkarit aşı kullanılması en etkin yöntemdir. Polisakkarit aşı, en az 5 yıl ara ile en fazla 3 kez tekrarlanabilir. Konjuge aşı ise erişkin yaş grubunda genel olarak bir doz olarak uygulanır. Aşılama şeması hastalıklara ve yaşa göre farklılık gösterir. Her iki aşı da farklı bir bölgeye uygulanmak koşuluyla grip aşısıyla aynı anda yapılabilir” dedi.
Zatürrenin hem çocuklarda hem de yetişkinlerde en sık nedeni pnömokok bakterisidir. Pnömokok bakterisinin hafif geçirilen orta kulak iltihabı ve sinüzit gibi hastalıkların yanı sıra, ciddi hastalıklar olarak değerlendirilen zatürre, menenjit (beyin ve omuriliği saran zarın iltihabı) ve kan dolaşımı enfeksiyonu hastalıklarına da sebep olabilir. Pnömokok aşısını olması gereken kişiler şu şekildedir:
BAKMADAN GEÇME!
• 5 yaşından küçük çocuklara,
• Sağlıklı 65 yaş ve üzerindeki yetişkinlere,
• 5 yaş ve üzerinde olup pnömokok bakterisinin neden olduğu hastalıklar için riski artıran diğer hastalıkları bulunanlara uygulanmalıdır. Bağışıklık sistemini baskılayan hastalıkları (hematolojik kanserler, HIV enfeksiyonu vb.) veya ilaç kullanımı olanlar, dalağı olmayanlar veya fonksiyon bozukluğu olanlar, kronik kalp, akciğer (astım dahil), karaciğer ve böbrek hastalığı olanlar, kohlear implant ameliyatı olanlar, beyin omurilik sıvısı (BOS) kaçağı olanlar, alkolizm ve tütün kullanımı olanlar, pnömokok bakterisinin neden olduğu hastalıklar açısından risk grubundadır.
Çocuklarda grip ve zatürre aşısı
Yetişkinler kadar çocuklarda da koruma yöntemi olan zatürre aşısının 10 – 12 yıldır aşı takviminde olduğunu belirten Dr. Beyhan Göksan Bulgurlu, “Zatürre aşısı 12 yaş üzerinde kronik hastalığı olan çocuklara takip eden doktora danışılarak öneriliyor. Grip aşısını da, 60 aya kadar olan çocuklar başta olmak üzere tüm çocuklara, gebelere, gebelik planlayanlara ve emzirenlere, küçük çocukla teması olan bakım veren kişilere, gebelik planlayanlara öneriyoruz” dedi. 8 yaş öncesinde ilk kez grip aşısı yapılacak olanlara bir ay ara ile tam doz, 8 yaş üzerinde, daha önce grip aşısı olanlarda tek doz uygulanıyor diyen Bulgurlu, sözlerine şu şekilde devam etti “Aşı, canlı virüs aşısı olmadığı için aşıya bağlı grip belirtileri görülmüyor. "Aşı oldum, aşı grip yaptı" kesinlikle mümkün değil. Aşının içinde alüminyum, civa var, gibi bir söylem doğru değil, aşıyla alınan maddeler bir kez anne sütü emmekle alınan maddelerden bile daha hafif destekleyici madde içeriyor.”