Erken menopoz nedir, neden olur? Erken menopoz belirtileri
Güncelleme Tarihi:
Menopoz, kadınlarda orta yaşlarda meydana gelen ve yumurtlama sürecinin sona ermesiyle girilen doğal bir süreçtir. Ancak bazı durumlarda menopoz beklenenden erken dönemde meydana gelebilmektedir. Peki erken menopoz nedir, neden olur? İşte erken menopoz belirtileri
Menopoz, kadınlarda yumurtalama sürecinin sona ermesiyle girilen doğal bir dönemdir. Kadınlar bu süreçte tekrar adet görmezler. Erken menopoz ise adet kanamalarının 35 yaşından önce kesilmesi durumudur. Kadın Hastalıkları & Doğum Uzmanı Kağan Kocatepe, erken menopozla ilgili detaylı bilgiler verdi.
Erken menopoz nedir?
Kadınlarda adet kanamalarının 35 yaşından önce sona ermesine erken menopoz denir. Türkiye'de ortalama menopoz yaşı 46 olup, 35 yaş - 50 yaş arası olguları erken menopoz olarak değerlendirmek doğru değildir.
Erken menopoz için adet kanamalarının başlamış ve düzenli hale gelmiş olması gerekir ve bu ortalama 13 yaşında olur. Altta yatan nedene göre değişmek üzere 17-18 yaş kadar erken yaşta gelişen erken menopoz olgularına rastlanabilmektedir.
BAKMADAN GEÇME!
Erken menopoz neden olur?
Herhangi bir nedenle yumurta hücrelerini hızla tüketen her olay erken menopoza neden olabilir. En sık karşılaşılan nedenler ise şunlardır;
Herhangi bir gereklilik sonucu genç kadının her iki yumurtalığı birden çıkarıldığında görülen erken menopoz türüdür. Bunun yanında diğer jinekolojik operasyonlarda da ender olarak (yumurtalıklara kastedilme olmaksızın) yumurtalıklar zarar gördüğünde erken menopoz ortaya çıkabilmektedir.
Yumurtalıkların erken tükenmesi ve menopoz ortaya çıkması en sık otoimmun hastalıklar adı altında toplanan bir dizi hastalığa bağlı ortaya çıkar. Otoimmun hastalık bireyin bağışıklık sisteminin henüz bilinmeyen nedenlerle kendi organlarını yabancı doku gibi algılaması ve bu organlara saldırarak onları tahrip etme çabası olarak tarif edilebilir. Eğer yabancı olarak algılanan doku yumurtalıklar ise işte bu otoimmun hastalık türü erken menopoz ortaya çıkmasına neden olur.
Menopoza girme yaşını belirleyen en temel etkenlerden biri, kişinin annesinin menopoza girme yaşıdır ve yakın aile bireylerinden birinde erken menopoza girme öyküsü erken menopoza girme olasılığını belirgin şekilde artırır.
Ender görülen kromozom bozukluklarında yumurtalıklar erken yaşta tükenebilir ve erken menopoz ortaya çıkar.
Kanser tedavisi için radyoterapi (ışın tedavisi) veya kemoterapi (ilaç tedavisi) alan kadınlarda yumurtalıklar hasar görebilir ve menopoz ortaya çıkabilir.
Sigara içilmesi menopoza girişi hızlandırmakla beraber tıbbi anlamda erken menopoza yol açması (yani 35 yaşından önce menopoza girilmesi) olağan değildir. Benzer şekilde ruhsal stres de yardımcı bir etken olmakla beraber tek başına erken menopoza yol açması beklenen bir etken değildir.
BAKMADAN GEÇME!
Erken menopoz belirtileri nelerdir?
Erken yaşta ortaya çıkan menopozun en erken belirtileri öncelikle adet döngülerinin arasının kısalmaya başlaması, sonradan da araların uzamaya başlaması ve nihayet kanamaların durmasıdır.
Adet kanaması miktarının azalması tam olarak bir erken menopoz belirtisi olarak kabul edilmemelidir.
Ateş basması, çarpıntı gibi klasik menopoz bulguları bazı durumlarda belirtiler arasında bulunmayabilir. İlk belirtilerle menopozun tamamen ortaya çıkması arasında geçen süre çok değişken olabilmektedir.
Tedavi yöntemleri
Erken yaşta ortaya çıkmış menopoz olgularında (özellikle otoimmun tipte olanlarda) kendiliğinden geri dönüş veya tedaviyle geri dönüş mümkün olabilmektedir. Genç yaşta menopoza girmiş olmanın getirdiği en önemli dezavantajlardan biri kemik erimesinin hızlanması olduğundan bu konuda gerekli önlemler alınmalı ve kemikleri koruyucu tedaviye geçilmelidir. Ateş basması, vajinada kuruluk, ruhsal gerginlik gibi klasik menopoz belirtileri de çoğu durumda hormon tedavisine yanıt vermektedir.