Dış gebelik belirtileri nelerdir? Dış gebelik nedenleri ve tedavisi
Güncelleme Tarihi:
Dış gebelikte başlangıçta tüm göstergeler gebeliğe işaret eder. Ancak kesin tanı için muayene şart. Ayrıca erken tanı geciktiğinde ve geç müdahale durumunda kadınlar için riskli bir durum haline gelebiliyor. Peki dış gebelik nedir, neden olur? Dış gebeliğin belirtileri nelerdir? İşte dış gebelik nedenleri ve tedavisi...
Dış gebelik rahim dışında yerleşmiş gebelik olarak tanımlanır. Yani döllenmiş bir yumurtanın rahim içi dışında bir yere yerleşmesine durumudur. Normal bir hamilelikte yumurta, fallop tüplerinde spermle buluşur ve döllenme tüplerde olur. Döllenmeden sonra 3-5 gün süren bir yolculukla embriyo tüpün içinden geçerek yerleşeceği ve büyüyeceği yere yani anne rahmine iner. Buna “normal gebelik”, yani olması gerektiği gibi rahme tutunmuş gebelik; “iç gebelik” denir. Dış gebelikte ise embriyo rahim dışında bir yere tutunmuştur. Tüm gebeliklerin yaklaşık %1-2'sini dış gebeliğin oluşturduğunu belirten Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Nermin Köşüş, konuyla ilgili önemli bilgiler verdi.
Dış gebelik belirtileri nelerdir?
Genelde dış gebeliğin üç klasik belirtisi olur. Bunlar karın ağrısı, adet gecikmesi, vajinal kanama veya aralıklı lekelenme tarzında kanamadır. Bu semptomlar dış gebelik için tipik olsa da, dış gebeliği olan kadınların yaklaşık %50'sinde üç belirti bir arada olmaz. Yani bu belirtilerin olmaması dış gebelik olmadığı anlamına gelmez.
Bazen dış gebelikte kadın hamile olduğunun bile farkında olmayabilir. Basit bir adet gecikmesi zannedebilir. Öte yandan, benzer semptomlar normal gebeliklerde görülen düşük tehdidi ile karışabilir. Bu nedenle sadece bu semptomlara bakılarak tanı konmaz.
Semptomu olan kadınlarda bulgular tipik olarak son normal adet döneminden altı ila sekiz hafta sonra ortaya çıkar. Bu süre ektopik gebeliğin yerleşim yerine göre değişebilir. Dış gebelikte diğer gebelik semptomları da (örneğin mide bulantısı ve şişkinlik, hazımsızlık vb.) bulunabilir, bunlara bakılarak normal gebelikle karıştırılabilir.
Ancak 'rüptüre yani yırtılmış' dış gebeliklerde (iç kanamanın eşlik ettiği), halsizlik, baş dönmesi ve ayağa kalkarken bayılma hissi, düşük tansiyon bulguları olabilir ve acil tıbbi müdahale gerektirebilir. Ne yazık ki, bu durumlar genelde hastalar tarafından normal gebelikle karıştırılmakta, hasta şok belirtileri gösterene kadar hastaneye başvurulmamaktadır.
BAKMADAN GEÇME!
Dış gebelik nedenleri
Dış gebelik, genellikle fallop tüpünün normal fonksiyonunu icra etmemesinden kaynaklanır. Normalde fallop tüpü döllenme ve döllenmiş yumurtanın rahme taşınmasından sorumludur.
Tüplerdeki iltihaplanma, yapışıklık, anormallik, endometriozis vb. hastalıklar hasarlanmaya neden olur. Hasarlı tüpler de normal işlevini yerine getiremez.
Bunun dışında hormonal dengesizlikler, kadında spiral takılı olması, sadece progesteron içeren doğum kontrol haplarının kullanılması, yumurta-sperm-embriyonun anormallikleri dış gebelik gelişiminde rol oynayabilir.
Nasıl tedavi edilir?
Dış gebelik tedavisi 2 şekilde yapılabilir. Bunlardan birisi ilaç tedavisidir. Erken yakalanmış vakalarda, hastada iç kanama yoksa ve gebelik küçükse ilaç tedavisi (Metotreksat) uygulanır. Uygun hastalarda ilaç tedavisiyle dış gebeliğin düzelme ihtimali %80-90 civarındadır.
Ancak dış gebelik büyükse, iç kanama yapmışsa ya da ilaç tedavisine cevap alınamıyorsa, o zaman cerrahi müdahale gerekir.
Cerrahi müdahalede genellikle laparoskopi kullanılır. Laparoskopi göbek deliği hizasında 1 cm kesi yapılarak kameralı bir aletle karın içinin gözlenmesi demektir. Buradan dış gebelik odağı tespit edilerek, yarım santim genişliğinde ince uzun aletler kullanılarak çıkarılır. Ektopik gebelik için kullanılan en yaygın cerrahi tedavi budur. İşlem esnasında tüpler de kontrol edilir, ağır hasarlı tüpler, tekrar dış gebeliğe neden olmasın diye çıkarılır. Tüplerdeki hasar asgari düzeydeyse kurtarılabilir.