Güncelleme Tarihi:
Boyun tutulması, sabahları uyanıldığında veya boynun rahatlamayan bir konumda uzun süre kalmasıyla ortaya çıkabilir. Kendiliğinden geçen bir rahatsızlık olan bu durumda önemli olanın bu iyileşme sürecini kısaltmak ve rahatsızlık veren belirtilerin şiddetini azaltmak olduğunu belirten Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı Özkan Yükselmiş, boyun tutulmasının nedenlerini ve evde uygulanabilecek çözümlerle ilgili bilgiler verdi.
Boyun tutulmasının en sık nedeni kas gerilmesidir. En çok ‘musculus levator skapula’ kasımızda meydana gelen sakatlıklar sonucu ortaya çıkar. Bu kas kafamızın girişindeki servikal omurgasını omuz ile birleştirir. Bu kası uyaran sinirlerde oluşan bir durumdan dolayı da boyun tutulması gerçekleşebilir.
Boyun tutulmasında birey yana veya arkaya bakmak isterken boynunu döndürmekte zorlanır ve vücudunu çevirerek bakmak zorunda kalır. En büyük belirtisi bu duruma neden olan ağrıdır.
Hissedilen bu ağrının belli bir tarifi yoktur. Keskin, genel veya yayılan bir ağrı olarak tarif edilebilir.
Boyundaki kaslardaki gerilmelere bağlı kafa kasları da bundan etkilenir ve boyun tutulmalarında baş ağrısı meydana gelir.
Boyun tutulmalarının en sık nedenlerinden biri de kas burkulmaları ve gerilmeleridir. Özellikle buna en hassas olan boyun ile omuz arasında yan arka tarafta bulunan levator skapula kasında en sık görülür. Bu burkulma ve gerilmelere neden olan etmenleri ise şöyle sayabiliriz;
Ani darbeler, boyunun kötü durumda kaldığı uyuma şekli, yüzme gibi boynun aktif kullanıldığı durumlar, bilgisayar telefon gibi uzun meşguliyetler sonucu boynun kötü bir pozisyonda oturuşu, bazı servikal omurların sinirlerini etkileyen hastalıklar da(osteoartrit, romatoid atrit, sinir sıkışması, menenjit gibi enfeksiyonlar) bu duruma neden olabilir.
Boyun tutulmasına evde uygulayabileceğimiz iyi gelen bazı öneriler vardır. Bunlardan ilki ve en önemlisi dinlenmedir. Her dokumuzun yenilenmek ve iyileşmek için belli bir zamana ihtiyacı vardır. Özellikle ilk iki gün çok önemlidir. Bu iki gün boynu zorlayacak veya yoracak eylemlerden ve durumlardan kaçınılmalıdır.
Bölgeye soğuk ya da sıcak uygulamak da faydalı bir yöntemdir. Boyun tutulmasında enflamasyonun en fazla olduğu dönem 24-48. saatler arasıdır. Bu dönemde özellikle soğuk uygulanması enflamazsyonu azaltarak ağrıyı azaltabilir. Sıcak uygulama ise gerilen kasları gevşeteceği için daha çok tercih edilir. İki yöntem dönüşümlü olarak uygulanabileceği gibi kişi hangisinden daha fazla fayda alıyorsa sadece onu da uygulayabilir.
Vücuda oksijen ne kadar çok girerse iyileşme hızı o kadar artar. O yüzden yürüyüş gibi oksijen alınımını arttıran hafif egzersizler yararlıdır. Ama ağır tempolu bir spor veya egzersiz yapılırsa daha kötü olacaktır. Esneme hareketleri de boyunun hareket kabiliyetini arttıracağı için yararlıdır ama bu esneme hareketleri ve egzersizler için en iyi yaklaşım bir FTR (fizik tedavi ve rehabilitasyon) uzmanından öğrenmektir.
Boyun tutulması bir hafta içinde kendiliğinden geçen bir sakatlıktır ama geçmiyorsa ya da çok sık bu durum yaşanıyorsa bir FTR uzmanına gidilmelidir. Uzman doktor duruma bağlı fizik tedavi, çeşitli ilaçlar, elektriksel sinir uyarımı, ameliyat gibi yolları tercih edebilir.
Yrd. Doç. Dr. Gamze Şenbursa, boyun tutulmasına iyi gelecek egzersizlerle ilgili önemli bilgiler verdi.
Birinci egzersiz: Bir tabure veya sandalyeye oturun. Sağ eliniz taburenin altından kavrarken, sol el ile başın sağ tarafından tutunuz. Başınızı sola doğru eğip, çeneyi sağa çeviriniz. Boyun yan grup kaslarının gerildiğini hissedin. 10’a kadar sayın ve gevşeyin. 10 tekrar ile hareketi tamamlayın. Aynı işlemi diğer taraf için de tekrarlayın.
İkinci egzersiz: Bir tabure veya sandalyeye oturun. Sağ eliniz ile taburenin arkasından kavrarken, sol el ile başın arka üzerinden tutunuz. Başınızı öne ve sol yana doğru çevirerek çapraz koltuk altına bakmaya çalışın. Boyun arka yan grup kaslarının gerildiğini hissedin. 10’a kadar sayın ve gevşeyin. 10 tekrarla hareketi tamamlayın. Aynı işlemi diğer taraf için de tekrarlayın.
Üçüncü egzersiz: Bir tabure veya sandalyeye oturun. Her iki elinizle başın arkasından kavrayıp, başınızı yavaşça öne doğru çekiniz. Boyun arka grup kaslarınızın gerildiğini hissedin. 10’a kadar sayın ve gevşeyin.10 tekrarla hareketi tamamlayın.