Beyin sağlığının en büyük destekçisi meğer oymuş… İşte yeni araştırmanın sonuçları
Güncelleme Tarihi:
Egzersiz yapmanın sağlık anlamında çok faydalı olduğunu hepimiz biliyoruz. Yeni bir araştırma, fiziksel aktivitenin beyindeki toksinleri temizleyebildiğini ve aynı zamanda yeni nöronları ve bağlantıları uyaran bir 'gübre' görevi gördüğünü gösteriyor
Tatmin edici bir gece uykusu, özellikle beyindeki zararlı toksinleri temizlerken uzun zamandır tüm hastalıklara çare olarak görülüyor. Sinirbilimciler uzun zamandır derin uykunun beyindeki sorunlu kalıntıların temizlenmesine yardımcı olduğuna, Alzheimer ve diğer demansın gelişiminde rol oynadığı düşünülen protein ve metabolitlerin çoğunun atılmasına yardımcı olduğuna inanıyor.
Uyku, sağlığın pek çok yönü için hala hayati önem taşısa da İngiltere Demans Araştırma Enstitüsü profesörlerinden Bill Wisden, aktif olmanın toksinlerin temizlenmesinde aslında uykudan çok daha büyük bir rol oynayabileceğini söyledi, "Beyin temizliğinin uyanıklık durumunda oldukça etkili olduğunu gösterdik. Genel olarak, uyanık, aktif olmak ve egzersiz yapmak beyni toksinlerden daha etkili bir şekilde temizleyebilir” dedi.
BAKMADAN GEÇME!
Bu, geceleri yedi saat uyumakta zorlanan herkes için şüphesiz iyi bir haber. Sonuçta, yarım saatlik tempolu bir yürüyüş, gece boyunca dönüp durduktan sonra bile çoğumuzun başarabileceği bir şey. Wisden'ın önerisi, son yıllarda egzersizin beynin tüm yönleri için ne kadar önemli olduğunu gösteren ve sayıları giderek artan araştırma sonuçlarıyla da örtüşüyor.
TOKSİN TEMİZLEME
Egzersizin beyindeki atıkların uzaklaştırılmasındaki rolü şu anda dünyanın dört bir yanındaki araştırma laboratuvarlarında aktif olarak araştırılan bir alan. Çalışma teorisi, sağlık durumunuza bağlı olarak farklı kişiliklere bürünebilen mikroglial hücreler olarak bilinen belirli şekil değiştiren beyin hücreleriyle ilgili.
Şizofreni ve hatta Long Covid gibi bazı psikiyatrik durumlarda, hastalık süreci mikrogliaların gözle görülür şekilde dikenli bir form almasına neden olarak iltihap oluşturuyor ve beynin doğal işleyişine müdahale ediyor.
BAKMADAN GEÇME!
Ancak araştırmacılar, egzersizin mikrogliaların daha sağlıklı bir anti-enflamatuar kisveye bürünmesini aktif olarak teşvik edebileceğinden şüpheleniyor. Bu da mikrogliaların yararlı çöpçüler olarak hareket edeceği, kalıntıları temizleyeceği ve nöronlar arasındaki sinaptik bağlantıların temiz olmasını ve düzgün çalışmasını sağlayacağı anlamına geliyor.
Kanada'daki Brock Üniversitesi'nde Doçent Dr. Rebecca MacPherson, "Mikroglia her şeyi incelemek için oradadır. Egzersizin onları metabolizma ürünlerini temizleme yollarını geliştirecek şekilde harekete geçirdiği fikrini araştırıyoruz” dedi.
BEYİN GÜBRESİ
Araştırmalar, fiziksel olarak aktif olmanın tüm bunama türlerinin riskini yüzde 28, özellikle de Alzheimer hastalığının riskini yüzde 45 oranında azalttığını defalarca gösterdi.
Yıllar boyunca bilim insanları, katılımcıların rastgele iki farklı gruba ayrıldığı, bir grubun bir egzersiz programını takip ettiği ve diğerinin hareketsiz kaldığı çeşitli deneyler gerçekleştirdi. Bu deneylerin neredeyse tamamında egzersiz programı grubunun bilişsel testlerde daha iyi performans gösterdiği, aynı eğilimin sağlıklı katılımcılarda, felç geçirenlerde ve hatta Alzheimer hastalarında da görüldüğü rapor edildi.
BAKMADAN GEÇME!
Bunun büyük bir kısmının beyin kaynaklı nörotrofik faktör veya BDNF adı verilen bir molekülden kaynaklandığı düşünülüyor. Bu molekül, yeni nöronların büyümesini teşvik etme ve aralarındaki bağlantıları güçlendirme konusundaki olağanüstü yeteneği nedeniyle sinirbilimciler arasında 'beyin gübresi' olarak ün kazanmıştır.
MacPherson, "Kas kasılmaları BDNF'yi artırırken, kandaki trombositleriniz aslında çok fazla BDNF depolar. Dolayısıyla egzersiz nedeniyle kan akışı arttığında, trombositleriniz dolaşıma daha fazla BDNF salabilir” dedi.
NE KADAR EGZERSİZ VE HANGİ YOĞUNLUK EN İYİSİDİR?
Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Sistemi (NHS), haftada beş gün, günde en az 30 dakika aerobik egzersiz veya kalp atış hızınızı artıran fiziksel aktivite yapmanızı tavsiye ediyor.
MacPherson, BDNF üretiminin egzersiz yoğunluğu ile ilişkili olduğunu, bu nedenle aralıklı egzersiz gibi daha yüksek yoğunluklu aktivite biçimleri yaparken vücudunuzun daha fazla üreteceğini söylüyor. Bununla birlikte, insanların yapabileceklerini hissettikleri şeyleri yapmalarının önemli olduğunu ve ne kadar hafif olursa olsun her türlü egzersizin vücut ve beyin için bir miktar fayda sağlayacağının da altını çiziyor.
BAKMADAN GEÇME!
MacPherson "Bence bir birey olarak, ne kadar zamanım var ve nelerden keyif alıyorum diye düşünmeniz gerekiyor. Sadece orta yoğunlukta egzersiz yapabilseniz bile, BDNF'de yine de bir artış elde edersiniz ve ayrıca beyne daha fazla oksijen ve besin sağlayan kan akışının artması da beyin hücresi büyümesini artıracaktır” ifadelerine yer verdi.