Güncelleme Tarihi:
Ayak burkulmalarının bir kısmı spora bağlı nedenlerle meydana gelir. Düşmek, zıplamak veya dönem hareketinden sonra bileğe aşırı yüklenmek, düz olmayan yüzeyde veya pürüzlü engebeli bir zeminde egzersiz yapmak gibi durumlar da bunun temelini oluşturur. Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı Özkan Yükselmiş, ayak burkulmaları için neler yapılabileceğini ve tedavi yöntemlerini anlattı.
Ayak burkulmalarına neden olan risk faktörleri arasında özellikle basketbol, futbol gibi spor dalları, daha önce meydan gelen bir bilek burkulma öyküsü ve zayıf ayak bileği bulunur. Ayak bileği kanaması sonrası oluşan ödem ve kanamaya bağlı şişlik oluşur. Şişlikle birlikte ağrı da kendini gösterir. Hasta bileğinde hassasiyet hisseder. Ayak bileğinde harekette sınırlılık, ayak bileğinde gevşeklik ve morarma belirtilerde görülebilir. Eğer ayak burkulması hafife alınıp tedavi edilmezse kronik ayak bileği ağrısı, bilek instabilitesi, eklemde artrit gibi komplikasyonlar gelişebilir.
Ayak burkulmasına ne iyi gelir?
İstirahat ayak burkulmalarının her evresinde kesinlikle gereklidir. Buz ile soğuk uygulanması iltihabı azaltarak iyileşmeyi hızlandırır ve şişliğin inmesine yardımcı olur. Ama buz uygularken çıplak tene uygularsak deriye zarar verme ihtimalimiz var o yüzden bandaj ya da bir havlu üstünden buz uygulanması önerilir. Saat başı 15-20 dakika uygulanmak tavsiye edilir. Bandaj uygulanması şişliğin artmaması için yararlıdır ama çok sıkı bağlanıp dolaşımın kesilmemesine dikkat edilmelidir.
İstirahatteyken ya da yatarken kalp seviyesinin üstüne ayağın çıkarılması yerçekiminden dolayı kan akımının oraya azalmasını ve ödem oluşumunu azaltmasını sağlar. Koltuk değneği de gereklidir çünkü ayak burkulması yaşayan hastalarımız üstüne bastığında hem bağlara zarar vereceğinden hem de çok ağrı yaşayacaklarından kol değneği yardımı almak faydalıdır.
Tedavisi
İleri ayak burkulması durumunda ise alçı, cerrahi tedavi tercih edilebilir. Tedavide egzersiz bileğin eski stabilizasyonuna ve fonksiyonuna dönmesi için çok önemlidir. Ayak bileği burkulması durumunda fizik tedavi ve rehabilitasyon veya ortopedi uzmanına gözükmeniz kesinlikle en önemli olan kısımdır.
Bunlara dikkat
Egzersiz ve spor yapmadan önce ısınmak, kötü yüzeylerde yürürken, koşarken ya da zıplarken dikkat etmek, topuklu ayakkabı giymekten kaçınmak, erken safhalardaysa ayakkabıyı bandajla giymek, erken dönemde spor yaparken bileklik ile spor yapmak ayak bileği burkulmasını önlemekte çok önemlidir. Denge alıştırmaları yapmak da çok faydalıdır.