Araştırma sonucu şaşırttı: Türü, miktarı değil zamanlaması önemliymiş! Sağlığa faydasını görebilmek için kahveyi bu saatte için
Güncelleme Tarihi:
Hafta içi yayımlanan bir makale, kahve tüketiminin faydalarının zamanlamasıyla ilişkili olduğunu ortaya koydu.
Kahve içmenin sağlığa faydalı olduğu ve ömrü uzatmaya yardım ettiği yönündeki araştırmaları artık hepimiz biliyoruz. Ancak salı günü bilim dergisi European Heart Journal'da yayımlanan bir makale, kahve tüketiminin faydalarının zamanlamasıyla ilişkili olduğunu ortaya koydu. Buna göre tüketilen miktar ne olursa olsun, kahveyi sabah saatlerinde içmek, sağlığa faydasını görmek için en doğru yol.
Araştırma ABD'nin New Orleans eyaletinde bulunan Tulane Üniversitesi'nde gerçekleştirildi. Araştırmanın baş yazarı Dr. Lu Qi, yaptığı yazılı açıklamada, "Bu araştırma kahve içmenin zamanlamasını ve sağlığa etkilerini test eden ilk çalışma. Normalde beslenme tavsiyeleri verirken zamanlamaya dair bir şey söylemiyoruz ancak belki gelecekte bunu da göz önünde bulundurmalıyız" ifadelerini kullandı.
BAKMADAN GEÇME!
Araştırmacılara göre, geçmişte yapılan kahve tüketimiyle ilgili çalışmalarda, katılımcıların orta seviyede kahve tüketmesinin tip 2 diyabet, kardiyovasküler hastalık ve erken ölüm risklerini azalttığı görülmüştü. Ancak kişinin genetik yapısı, tükettiği kahve miktarı ya da kahveye ilave ettiği tatlandırıcılar gibi faktörlerin bu ilişki üzerindeki etkileri tutarsız hatta tartışmaya açık haldeydi.
Bu çalışmada, araştırmacılar 1999-2018 yılları arasında yapılan ABD Ulusal Sağlık ve Beslenme Muayenesi Anketi'nden faydalandı. Yıllara yayılmış 10 döngüden oluşan anket kapsamında 18 yaş ve üstü 40.725 yetişkin, bir önceki gün yiyip içtikleriyle ilgili anket formları doldurdu. Araştırmacılar ayrıca Yaşam Tarzı Değerlendirme Çalışması kapsamındaki 1.463 kadın ve erkek yetişkinin haftalık beslenme kayıtlarını da araştırmaya dahil etti.
BAKMADAN GEÇME!
Çalışma kapsamında hem kafeinli hem de kafeinsiz kahve incelendi. Kahve içme zamanlaması açısından gün; sabah (04.00-11.59), öğleden sonra (12.00-16.59) ve akşam (17.00-03.59) olmak üzere üçe bölündü.
Araştırmacılar kahve tüketim zamanlaması açısından iki örüntü (sabah ve gün boyu) olduğunu tespit etti. Yaklaşık 10 yıl takip edilen katılımcılardan 4.295'i herhangi bir sebepten, 1.268'i kardivasküler hastalıklardan, 934'ü de kanserden öldü.
BAKMADAN GEÇME!
Kahve içmeyen kişilerle kıyaslandığında, sadece sabahları kahve içenlerin herhangi bir sebepten erken ölüm riski yüzde 16, kardiyovasküler hastalıklardan ölüm riski ise yüzde 31 daha düşüktü. Gün boyu kahve içenlerin riskinde ise azalma görülmedi.
Bu bulgular araştırmacıların uyku saatleri, yaş, ırk, etnik köken, cinsiyet, ailenin gelir düzeyi, eğitim, fiziksel aktivite düzeyleri, beslenme skoru ve diyabet, hipertansiyon, yüksek kolesterol gibi sağlık koşullarını dikkate aldığı durumda bile değişmedi.
BAKMADAN GEÇME!
Öte yandan sabah kahvesi içenlerde, kafeinli ve kafeinsiz kahve tüketimi miktarının (bir fincan az ya da üç fincandan fazla) da fark yaratmadığı görüldü. Ölüm riski açısından bakıldığında, kahveyi sabah saatlerinde içmek, diğer tüm alışkanlıklardan daha etkiliydi.
ABD Beslenme ve Diyetetik Akademisi Sözcüsü Vanessa King, parçası olmadığı araştırmayı, "Bu araştırma gözleme dayalı yani ölçümler bir deney ortamında yapılmamış. Araştırmalarda deney altın standarttır" dedi. Çalışmanın doğası gereği sabah kahve içmekle erken ölüm riski arasında bir neden sonuç ilişkisi değil, bir bağlantı ortaya koyduğunu söyleyen King, "Ama Amerika'da bir numaralı ölüm sebebinin kardiyovasküler hastalıklar olduğunu düşünürsek, bulgular anlamlı" diye konuştu.
BAKMADAN GEÇME!
ZAMANLAMA NEDEN ÖNEMLİ?
Dr. David Kao da parçası olmadığı araştırmayı "büyüleyici" kelimesiyle nitelendirdi ve "yıllardır bu konuya ilişkin yapılmış en iyi soruşturmalardan biri" olduğunu söyledi. Colorado Üniversitesi'nde görev yapan Kao, "Kahve içme modellerini kategorize etmek için makine öğrenmesi tarzı bir metot kullanılması, bulguların ana kaynaktan farklı birden fazla dış veri kaynağı ile doğrulanması dikkat çekici. Bunlar kazara ya da yanlışlıkla pozitif bulgular çıkması olasılığını büyük oranda azaltıyor" diye konuştu.
Ancak araştırmacılara göre, çalışmanın yetersiz kaldığı bazı konular da var. Birincisi kişinin bir önceki gün ya da hafta boyunca ne kadar kahve tükettiğine dair hatırladıkları yanlış ya da yanlı olabilir. Dahası bu bildirimler uzun süreli alışkanlıkları yansıtmıyor olabilir. İkincisi de araştırmalar birçok diğer faktörü göz önünde bulundurmuş olmakla birlikte farkı yaratan şeyin başka sebepler olma ihtimali halen mevcut.
BAKMADAN GEÇME!
Araştırmacılar, "sabahları kahve içmenin genel olarak daha sağlıklı bir yaşam tarzı benimsiyor olma ihtimalini dışlayamadıklarını" vurguladı ve ekledi: "Örneğin sabahları kahve içenler daha fazla egzersiz yapıyor ya da daha az aşırı işlenmiş gıda tüketiyor olabilir." Ek olarak katılımcıların genetik verileri elde olmadığından araştırmacılar, genetik olarak belirlenmiş kafeini metabolize etme hızının bir etkisi olup olmadığını da inceleyemediklerini bildirdi.
Qi, bulgulara dair bir olası açıklamanın, "öğleden sonra ya da akşam saatlerinde kahve tüketmenin sirkadiyen ritimleri ve melatonin gibi hormonların düzeylerini etkilemesi" olabileceğini belirtti. Düşük melatonin düzeyleri geçmişte yüksek tansiyonla, oksidatif stresle ve kardiyovasküler hastalık riskinin artmasıyla ilişkilendirilmişti.
BAKMADAN GEÇME!
King, "Kahve ayrıca kardiyovasküler hastalık riskini artırabilen serbest radikalleri nötrleştirerek vücuttaki inflamasyonu azaltan antioksidanlar içeriyor" dedi. Sigara dumanı ya da pestisitler gibi çevresel kaynaklardan gelen dengesiz moleküller olan serbest radikaller, hücrelere zarar verebiliyor.
Araştırmacılar vücuttaki bazı inflamasyon işaretçilerinin kendi saatleri olduğunu, özellikle sabahları en yüksek düzeylere çıktıklarını hatırlatarak, "Dolayısıyla sabahlara yoğunlaşmış kahve tüketiminin antiinflamatuar etkisi, sabahın geneline, öğleden sonraya ve akşama yayılmış kahve tüketiminden daha faydalı olabilir" yorumunu yaptı. Bu durumun hem kafeinli hem de kafeinsiz kahve için geçerli olduğu vurgulandı.
BAKMADAN GEÇME!
KAHVE TÜKETİMİ NASIL AYARLANMALI?
King, "Eğer kahve tüketiminizi sadece sabah saatleriyle sınırlandırmak istiyor ancak sorun yaşıyorsanız, sebebi düzenli olarak yeterince dinlenmiyor olmanız olabilir" dedi. Kao da dinlenmenize engel olan uyku apnesi gibi bir sorununuz olup olmadığını görmek için bir uyku uzmanına başvurmanın faydalı olabileceğini belirtti.
King ayrıca gün içinde içilen kahveleri sulandırmanın ve hidrasyon için yanında bol bol su içmenin de uyanık kalmaya yardımcı olduğunu belirtti.
ABD Beslenme ve Diyetetik Akademisi Sözcüsü Sue-Allen Anderson-Haynes de "Tiroidinizi, D vitamini ve demir düzeylerinizi test ettirmek, yorgunluğunuzun daha ciddi bir şeyden kaynaklanıp kaynaklanmadığını belirlemenize yardımcı olabilir" diye konuştu.
BAKMADAN GEÇME!
Anderson-Haynes, "Eğer kahve içmiyorsanız ve günlük rutininize kahve eklemenin faydalı olacağını düşünüyorsanız önce büyük resme bakın. Genel anlamda fiziksel olarak hareketli, dengeli, sürdürülebilir ve sağlıklı bir beslenmeye ve yaşam tarzına sahip misiniz?" derken kahvenin ne zaman içilmesiyle ilgili daha fazla kanıt oluşana kadar doktorunuzun ya da diyetisyeninizin tavsiyelerine uyulması gerektiğini vurguladı.
CNN International'ın "Limit coffee-drinking to this time window to lower early death risk, study suggests" başlıklı haberinden derlenmiştir.