Evinizdeki tehlikeleri biliyor musunuz?

Yıllardır yaşanan olumsuz vakaların sıklığına rağmen, kolay ulaşabilecek yerde saklanan asit ve alkali içeren temizlik maddelerinin çocuklarda yol açtığı yaralanmalarda azalma sağlanmadı. Uzmanlar, açıkta satılan, meşrubat ya da su şişesi gibi kaplara konulan kostik maddelerin alınmaması uyarısında bulundu.

YAĞ VE KİREÇ ÇÖZÜCÜLERLE, LAVABO AÇICILAR EN TEHLİKELİLERİ

Yemek borusu yanığı; çocuklarda, mutfaklarda kireç çözücü (asit) ve yağ çözücü (alkali) olarak kullanılan temizlik malzemelerinin yanlışlıkla, az miktarda da olsa içilmesi sonucu gelişir. Sıvı (yağ, kireç çözücü) veya katı (lavabo açıcı) halde mutfaklara girmiş olan alkaliler sindirim sisteminde derin yaralanmalara yol açar. Yağ çözücü ve kireç çözücünün dışındaki, çamaşır suları ve diğer deterjan tipi temizlik malzemesinin içilmesi sonucu gelişebilecek yanıklar ise nispeten, kalıcı hasar yaratmayacak yüzeysellikte gelişebilir.

Çocuk yanlışlıkla ağzına aldığı maddenin yakıcı tadını fark edinceye kadar birkaç mililitre kostik sıvı, yutma refleksiyle yemek borusuna doğru hareket edebilir. Yutulan madde ve miktara bağlı olarak çocuğun yemek borusunda çeşitli derecelerde yanıklar oluşur. Erken dönemde hiçbir belirti olmayabileceği gibi, hastanın tükürüğünü dahi yutamaması, ağız ve hatta göğüs çevresi ciltte yanık yaraları gibi ciddi belirtiler de görülebilir. Eğer kostik madde hava yolu ile temas etmişse solunum güçlüğü belirtileri ön plana çıkabilir.

EN KÜÇÜK ŞÜPHEDE BİLE DOKTORA GÖTÜRÜLMELİ

Ancak eğer aile çocuğun içtiğinden şüpheleniyorsa; bu bulguların olmaması, yemek borusu yanığı olmadığı anlamına gelmez. Bu durumda çocuk mutlaka uzman hekime götürülmelidir. Çocuk kostik madde almış veya aldığından şüpheleniliyorsa asla kusturulmamalı, yoğurt, süt gibi gıdalar verilmemelidir. Vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna götürülmelidir.

Yemek borusunun yanıp yanmadığının anlaşılmasının tek yolu; endoskopi ile yemek borusu ve bazen de midenin değerlendirilmesidir. Kostik madde içtiği belirtilen çocuklar endoskopi yapılana kadar yanık olarak kabul edilmelidir. Çocuğun fizik durumu uygun olur olmaz ilk 48 saat içinde yapılması gereken endoskopi sonucuna göre tedaviye devam edilir veya hasta beslenerek taburcu edilir. Eğer hastada ciddi yanık tespit edilirse, tedavinin en önemli basamağı ‘yemek borusundaki yanık bölgesine herhangi bir besinin temas etmemesi’ olduğundan, bu hastalar, mideye sonda yerleştirilerek beslenir. Bu nedenle hastanede yatmaları gerekir.

TEDAVİDE, BALON GENİŞLETME YÖNTEMİ BAŞARILI

Bu hastalarda medikal tedavi 1 haftaya tamamlandıktan sonra kontrol endoskopi yapılır, yanık alanları düzelmiş ise hastanın sondası çekilerek beslenme başlatılır ve hasta taburcu edilir.

Üçüncü haftanın sonunda yanığa bağlı gelişebilecek geç komplikasyonlardan olan yemek borusu veya mide çıkışında darlık araştırılması amacı ile ilaçlı yemek borusu ve mide filmi çekilir. Darlık gelişmiş ise buna yönelik tedavi programı yapılır.

Lavabo açıcılar, fırın, tuvalet, ev temizleyicileri, beyazlatıcı ürünler, bulaşık deterjanları, tabletler, saat pilleri, saç düzleştiricilerin alkali yapıdaki; metal temizleyiciler, havuz temizleyicileri, pas önleyiciler, pil sıvılar da asitik yapıdaki maddelerdir.

MEVSİMSEL TEMİZLİK ZAMANLARINDA SIK RASTLANIYOR

Kostik madde alımının, ev kazaları içinde çok önemli bir yer tutar, özelikle mevsimsel temizliğin sık yapıldığı zamanlarda ciddi ölüm ve kalıcı sakatlığa neden olur. Yapılan tüm uyarılara ve aydınlatıcı çalışmalara rağmen bu kazaların şimdiye kadar önüne geçilememiştir.

Eğer yanık oluşmuşsa, bu kazanın meydana getirdiği olumsuz sonuçları, hasta çocuk ve ailesi ömürlerinin sonuna kadar çekmektedirler. Bu tip kazalara karşı toplumun duyarlılığının sağlanması gerekir. Ailelerin basit ama etkili önlemler almaları bu kazaları ortadan kaldıracaktır. Bunun için; açıkta satılan, meşrubat ya da su şişesi gibi kaplara konular kostik maddeler alınmamalı, çocukların kolaylıkla ulaşabilecekleri yerlere konulmamalı, asla dolaplarda diğer içeceklerin yanında saklanmamalı, çocukların açamayacakları kapaklarla kapatılmalıdır.

İHA