Evde fizik tedavi hizmeti hakkında merak edilenler

Fizyoterapist Aynur Baş Taylan, 8 Eylül Dünya Fizyoterapi Günü’nde evde uygulanacak fizik tedavi hizmetleri ile ilgili önemli bilgiler verdi.

Evde fizik tedavi hizmeti; felç, kas hastalıkları, serebral palsi vb hastalıklarda hastaneye ulaşımın zor olması veya hastanede görülen tedaviye gün içerisinde destek sağlamak amacıyla uygulanır. Durumu stabil olan hastalar için çok uygun ve konforlu bir seçimdir.

UZMAN KİŞİLERDEN DESTEK ALINMALI

Evde fizik tedavi hizmeti almak isteyen hasta ve hasta yakınları muhakkak bir sağlık profesyonelinden yardım almalıdır, programa başlamadan önce hekim tarafından hastanın muayenesi yapılmalı ve Fizyoterapist tarafından gerekli desteğin verilmesine onay alınmış olmalıdır.

Fizik tedavi uygulamaları yalnızca lisans mezunu fizyoterapistler tarafından verilebilir, bunun dışında uzman olmayan kişiler tarafından sunulacak hizmetler hastaya yarardan çok zarar vermektedir. Yapılan en basit egzersiz bile kişiye uygulanmadan önce fizyoterapistin kinezyoloji ve nöroloji bilgi dağarcığından süzülüp uyarlanır. İnsan bedeni bir bütün olarak algılanmalıdır, beyinin hareketler üzerindeki kontrolü elektronik bir aletin sistemleri üzerindeki kontrolünden çok daha kompleks ve hassastır.

YERLEŞMİŞ TEDAVİ YÖNTEMLERİ SON BULUYOR

Tedavi ya da egzersizler sırasında hastanın sempatik sisteminin uyarılması spastisitenin (kasılmanın) artmasına neden olacağından uygulamalar sırasında maksimum düzeyde hassas ve güven hissi uyandırarak çalışılmalıdır. Bu hassasiyet profesyonellik gerektirir, karşılaşılabilecek tek problem kasılmanın artması değildir, tansiyonun ani yükselmesi veya düşmesi, aşırı yorgunluk, doku hasarı, hastaya düşme korkusunun yerleşmesi ve dolayısıyla yürümekten kaçınması, yürüme yeteneği geliştirilebilecekken yerleşen bu korkular nedeniyle denge kayıpları ve düşmelerin yaşanması kaçınılmazdır, bunlar verilebilecek en basit örneklerdir.

Gelişen fizyoterapiyi yakalama adına geçmiş yıllardaki yerleşmiş tedavi yöntemleri artık terk edilmektedir, uzun uzun yapılan germelerin yerini merkezi sinir sisteminin çeşitli tekniklerle rahatlatılıp genel bir sedasyonun sağlanması, spazma girmiş (tonusunu arttırmış, sertleşmiş) kasın gevşetilmesi için yapılan uzun ve yorucu egzersizlerin yerini kısa ve etkili inhibisyon yöntemleri almıştır. Bu bilgiler ışığında fizyoterapist dışında konuya vakıf olmayan herhangi bir bakım elemanının fizik tedavi hizmeti veremeyeceği ortadadır.

AMAÇ HASTAYI MÜMKÜN OLDUĞUNCA HAREKETLİ TUTMAK

Evde fizik tedavi uygulamaları için kullanılacak egzersiz ekipmanları ve hastanın günlük yaşama yeniden uyum sağlamasını kolaylaştıracak olan kendine yardım aletlerinin belirlenmesi de yine fizyoterapist tarafından hastanın ihtiyaçları göz önünde bulundurularak belirlenir. Kendine yardım aletlerini kullanmaktaki amaç, hastanın yemeğini kendi başına yiyebilmesi, giysi değiştirebilmesi ve diğer kişisel bakım ihtiyaçlarını sağlama konusunda mümkün olduğunca bağımsız olmasını sağlamaktır.

Ev ortamında uygulanan programa diğer aile fertlerinin de iştirak etmesi ve belirlenen programın gün içine yayılması elzemdir, hastanın pozisyon algısının geliştirilmesi, günlük yaşama daha erken adapte olabilmesi amacıyla dikkat edilmesi gereken birçok husus olacaktır. Bu çalışmalar “Günlük Yaşam Aktiviteleri” başlığı altında yapılır, amaç hastayı mümkün olabildiğince hareketli tutmak ve mevcut durumuna uyum sağlamasını kolaylaştırmaktır. Tedavi programı içerisinde gerekli psikolojik desteğin sağlanması da hayli önemlidir, ayrıca mutlaka beslenme programı düzenlenmeli ve hastanın iyileşme kapasitesi desteklenmelidir.

Fizyoterapist Aynur Baş Taylan