Güncelleme Tarihi:
Akşamları erken yatmanıza rağmen sabahları yine de çok yorgun mu uyanıyorsunuz? Depresif tavırlar sergilediğiniz ve dikkat sorunu yaşadığınız için iş ile sosyal hayatınızda problemler yaşıyor musunuz? Her fırsatta dinlenmenize rağmen enerjinizi bir türlü yakalayamıyor musunuz? Bu yakınmalarınız 6 aydan uzun süredir devam ediyorsa probleminizin altında yatan neden “iş veya günlük hayatınızdaki yoğunluğunuz” değil, kronik yorgunluk sendromu olabilir!
Kronik yorgunluk sendromu fiziksel, zihinsel ve duygusal belirtilerle ortaya çıkan karmaşık bir tablo bir tablo. Nedeni bilinmeyen yorgunluk, halsizlik ve bitkinlik belirtilerine; dikkat dağılması, algısal bozukluklar, konuşma güçlükleri, bilinçte bulanıklık, unutkanlık, davranış değişimleri gibi sorunlar eşlik ediyor. Bunların yanı sıra kas ile iskelet sistemiyle ilgili yakınmalar da görülebiliyor. Genç ve orta yaş hastalığı olarak görülen kronik yorgunluk sendromu kadınlarda erkeklere nazaran 3-4 kat daha sık ortaya çıkıyor. Ancak neden kadınları daha fazla tehdit ettiği bilinmiyor. İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Keramettin Şar, kapalı ortamlarda çalışmanın ve strese maruz kalmanın yakınmaları artırdığına dikkat çekerek, “Çoğunlukla mükemmelliyetçi ve yoğun çalışma temposuna sahip kişileri etkisi altına alan bu sendrom iş, sosyal ile günlük hayatta ciddi problemler yaşatacak kadar ağır seyredebiliyor. Üstelik dinlenmekle de geçmiyor” diyor.
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Keramettin Şar, kronik yorgunluk sendromunun benzer belirtileri nedeniyle fibromiyalji, anskiyete, depresyon, hipotiroidi, astım ve lyme gibi birçok hastalıkla karıştırılabildiğini belirterek, “Doğru tanı konulamaması da gereksiz tetkik ve ilaç kullanımına yol açıyor. Bu nedenle hastaların muayenede yakınmalarını çok detaylı anlatmaları doğru tanı için büyük önem taşıyor” diyor.
Aşağıda yer alan belirtilerden en az dördü son 6 aydır devam ediyorsa altta yatan neden kronik yorgunluk sendromu olabilir. Özellikle uzun süreli nedensiz yorgunluk tanı koymada önemli bir rol oynuyor.
Tedavi daha çok uykusuzluk, depresyon, eklem ile kas ağrıları gibi semptomları rahatlatmaya ve unutkanlık, dikkat dağınıklığı gibi fonksiyon kaybını gidermeye yönelik oluyor. Tedavide ilaçlar dışında, fizik tedavi, egzersiz ve beslenme önerilerinden faydalanılıyor. Kronik yorgunluk sendromunda sadece dinlenmek yeterli gelmiyor. Hastalarda bağışıklık sistemiyle ilgili sıkıntılar tespit edilmiş. Örneğin NK (natural killer) hücre oranlarında azalma görülmüş. Bağışıklık sistemini güçlendirmek için de sadece dinlenmenin yanı sıra sağlıklı beslenmek, düzenli egzersiz yapmak ve stresten arınmak gerekiyor.
Kognitif davranış ve kademeli egzersiz tedavisi hastaları iyileştirme konusunda umut veriyor. Dikkat dağılması, algısal bozukluklar, konuşma güçlükleri ve bilinçte bulanıklık gibi kognitif davranış bozukluklarının tedavisinde kademeli egzersiz programıyla yüzde 70 oranında iyileşme sağlanıyor. Haftada 4-5 gün düzenli olarak yapılması önerilen egzersizin aerobik ve kademeli olması gerekiyor. Programın başarılı olmasında yüzme, tempolu yürüyüş ve bisiklet kullanma gibi egzersizlerin 20-30 dakikayla başlayıp 40-50 dakikaya kadar çıkması önem taşıyor. Bunların yanı sıra pilates de yakınmaların hafiflemesinde fayda sağlıyor.