Ergenlikteki çocuğunuzu eleştirmeyin!

Ergenliğin çoğunlukla kötü ve sancılı bir dönem olduğu algısı vardır. Ergenliğe ilişkin kalıp yargılar abartılmıştır. Uzman Psikolojik Danışman Beril Pabuççuer Öztürk, ergenlere nasıl davranılması gerektiğini anlattı.

Yapılan geniş çaplı bir araştırmada ki bu çap Amerika, Avustralya, Bangladeş, Macaristan, İsrail, İtalya, Japonya, Tayvan, Türkiye ve Batı Almanya'yı kapsamaktadır. Bu araştırmada araştırmacılar ergenlerin benlik imajlarını değerlendirmişler ve ergenlerin en az %73'nün olumlu bir benlik imajına sahip olduklarını keşfetmişlerdir. Bu ergenler, geleceklerine yönelik özgüvenli ve iyimserdirler.

Bazı istisnalara rağmen grup olarak ergenler, zamanın çoğunda mutludurlar, yaşamdan keyif alırlar, kendini kontrolü sağlama, saygın bir işe ve okula devam etme yeteneğine sahip olarak algılarlar, ailelerine karşı olumlu duygular gösterirler ve yaşamdaki stresle başa çıkma kapasitesine sahip olduklarını hissederler. Tüm bu sonuçlar ergenliğin fırtına ve stres tanımlamasıyla aynı değildir. 

Tüm bu olumluları olumsuz yargıya dönüştüren şey, çoğunlukla onları anlamakla ilgili yetersizliklerimiz ve onlarla ilgili korkularımızdır. Bu olumsuz kalıpları yetişkinlerin kişisel deneyimlerinin, medyanın yalan yanlış etkisinin beslediğini söyleyebiliriz. Bunlara ek olarak da her yeni kuşak ergenin bir önceki kuşak ergenlere göre daha sorunlu algılanması da vardır. Bakıldığında her kuşak ergen bir önceki kuşak tarafından görünüşleri, tavırları, hoşlandıkları müzik ve giyim stilleri açısından sinir bozucu ve ehli keyif olarak görülmektedir.

Ergenlerin yeni kimlikler deneme istekliliği, ebeveynlerine ve sosyal standartlara karşı nadiren düşmanca davranışlar göstermeleri karşısında şaşkınlık yaşamak büyük bir hatadır. Onların dışa vurulan olumsuz davranışları ve sınırları test ediyor olmaları ailelerinin değerlerini reddediyor olmaları değil, ailelerinin değerlerini kabul etme yolunda ilerlediklerini gösteriyor olmalarıdır.

Ergenlerin pozitif 5'lisi olarak adlandırılan (ya da pozitif gençlik gelişimi) gençlerden beklenen 5 önemli özelliği açıklar. Bunlar; yeterlik, kendine güven, ilişkiler, karakter ve yardımseverliktir/merhamettir. Bu 5 olumlu özelliğin gelişmesi için gençlerin olumlu sosyal programlara, etkinliklere ve donanımlı kişilere -ilgili öğretmenler, toplum liderleri, mentörler gibi- ihtiyaç duyarlar.

AİLELERE TÜM BUNLARI GÖZETEREK BAZI ÖNEMLİ DETAYLARA DİKKAT ETMELERİ ÖNERİLİR:

• Farklı görüşte, fikirde olsanız da dinleyin.

• Yanlış davranışını kişiliğine mal etmeyin. Yanlış düşündüğünüz davranışı birlikte tartışın, değerlendirin.

• Eleştirmek yerine rehber ve model olun.

• Olumlu yaptıklarını takdir edin, yaptıklarıyla ilgilenin, önemseyin.

• Kavga etmeyin orta yol bulun, uzlaşmaya liderlik yapın.

• Çocuğunuzun zihinsel, duygusal ve sosyal gelişimini görmezden gelmeyin, eleştirilmeye siz de hazırlıklı olun.

• Karşınızdakinin sizin evladınız en değerli varlığınız olduğunu unutmadan konuşun ve dinleyin.

• Hormonel değişim ve gelişim içinde olduğunu unutmayın, dengesiz olduğunu düşündüğünüz tavırlar sergileyebilir. Hoşgörülü ve anlayışlı olun.

Ergenler için endişelenmek endişenin büyümesinden başka bir şey getirmez. Sorun odaklı değil çözümlemeye istekli olun. Geleceğin mimarlarına kişiliğinizle, baş etme yöntemlerinizle, mücadeleci ve azimli ruhunuzla örnek bir ebeveyn olun..

Uzman Psikolojik Danışman Beril Pabuççuer Öztürk