Enerji içeceğiyle ilgili bilinmeyenler

Tüketimi giderek artan enerji içecekleri, her yaştan insanın tercihleri arasında yer alıyor. Ancak tüketiminde dikkat edilmesi gereken çok önemli noktalar var. 

“Enerji içecekleri kafein, taurin, guarana ve bazı amino asitlerden zengin, uyarıcı maddeler içeren içeceklerdir. İlk olarak uzun yolda tır kullanan şoförler için üretilmeye başlanmış, daha sonra satışı yaygınlaşmış, özellikle gençlerin enerjik olmak için kullandığı uyarıcı özellikteki içeceklerdir.

Enerji içecekleri uyanık kalmayı sağladığı için ders çalışırken ya da gece dışarıda uzun saatler eğlenmek için kalan gençler arasında yaygın olarak tüketilmektedir. Ancak aynı etkiyi sürekli almak amacıyla fazla miktarda içildiği takdirde, bağımlılık yaratabileceği ve vücuda bazı zararlarının olabileceği unutulmamalıdır.

Yan Etkileri Neler?

• Gebeler, emzikliler, çocuklar, yaşlılar, kalp-şeker hastaları ve diğer risk altındaki kişilerin tüketmesi sakıncalıdır. Bu kişiler tarafından kesinlikle tüketilmemelidir.
• İçerdiği bol miktardaki kafein nedeniyle vücuttan aşırı sıvı kaybını tetikler; hidrasyona (su kaybı) neden olarak performansı düşürür, yorgunluk hissini artırır.
• Aşırı su kaybına bağlı ölümlerin en önemli nedeni, vücuttan su kaybettiren bu tür içeceklerin içilmesi ve mineral- su kaybının yerine konulmamasıdır. Gün içinde yetişkin bir kişinin en fazla 400 mg kafein alması gerekir ki bunu içilen çay ve kahve ile yeterince alıyoruz.
• Ayrıca idrarda 12 mikrogramın üzerinde kafein çıkması sporcularda doping olarak kabul edilmektedir. Gün içinde içilen çay, kahve, kola gibi kafeinli içeceklerle beraber enerji içeceklerinin tüketilmesi doping sınırının aşılmasına neden olabilir.
• Enerji içecekleri kesinlikle ağır egzersizler öncesinde, sırasında ve sonrasında içilmemelidir. Şeker oranı yüzde 10’dan fazla olduğundan ve kafein içerdiğinden sıvı kaybına neden olabilmesi mümkündür. Kişi sıvı aldığını düşünerek su da içmediği için ciddi bir sıvı kaybı yaşanır.

Sporcu İçeceği ile Farkı Nedir?

Toplumumuzda genellikle enerji içeceği ile sporcu içecekleri karıştırılmaktadır. Enerji içeceğini sporcu içeceğinden ayıran en önemli faktör, uyarıcı maddeler ve kafein içermesidir. Bu nedenle çok dikkatli olunmalı hatta bir uzman denetiminde tüketilmesi gerekir. Sporcu içecekleri ise izotonik, sodyum ve potasyum içeren, karbonhidrat içeriği sayesinde enerji desteği de sağlayan, sporcular için önemi yadsınamaz içeceklerdir.

Sporcu içecekleri ile enerji içeceklerini karıştırmamak, aradaki farkı bilerek tüketmek insan sağlığı açısından son derece önemlidir. Çünkü son yıllarda ülkemizde popülaritesi gittikçe artan bu içeceklerle ilgili yapılan araştırmalar, bilinçsiz tüketildiğinde enerji içeceklerinin ölüme bile sebep olabileceğini ortaya koyuyor.

ABD'de yayımlanan bir araştırmada, en çok gençler tarafından tüketilen enerji içeceklerinin alkolizme zemin hazırladığı tespit edilmiş. Araştırmacılar, kafein dozu yüksek olan enerji içeceğine alkol karıştırarak içmenin merkezi sinir sistemi üzerinde uyarıcı etki yaptığını, böylece sarhoş olduğunu hissetmeyen, alkolün etkilerini fark edemeyen kişinin içki içmeye devam ettiğini belirtiyor ve bu durumun kazalara ve alkol zehirlenmelerine yol açabileceğine işaret ediyor. Ayrıca enerji içecekleri uyku kaçırıcı özellikte olduğundan sürekli tüketilmesi halinde kronik uyku bozukluklarına neden olabiliyor.

Risk Gruplarına Enerji İçeceği Yasaklanmalı

Yüksek miktarda kafein içerdiği için öncelikle çocuklar, hamile ve emzikli anneler, diyabetik hastaları, karaciğer yetmezliği olanlar, yüksek tansiyonu olanlar, metabolik hastalığı olanlar, böbrek yetmezliği olanlar ile kafeine hassas kişiler tarafından tüketilmesi durumunda büyük risk taşıması nedeniyle bu içeceklerin üretim ve tüketimi derhal yasaklanmalıdır.

Yüksek kafein içeren enerji içecekleri, idrar çıkışını artırarak vücuttan su kaybettirir, kalp atışlarını yükseltir, sinirlilik ve titreme yapar, hezeyan ve nöbet yapabilir, hassas kişilerde kızarıklıklara, ruh hali ve davranış değişikliklerine neden olabilir. Bu zararlı etkileri sebebiyle özellikle gelişim çağındaki çocukların kafein ve kafeinli içecekleri asla tüketmemesi gerekir. Enerji içecekleri kafein dışında birçok madde içeriyor ve bu maddelerin birleşimi vücuda daha fazla zarar verebiliyor.”