Endometriozisde kısırlığın tedavisi nasıl yapılır?

Endometriozis hastalığında, kısırlık için nasıl bir tedavi uygulanması gerektiği hakkında Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Deniz Göklap bilgi veriyor...

Endometriozisli hastalarda tedavi öncesi kısırlıkla ilgili tüm testler yapılmış olmalıdır. Hafif orta derece endometriozisden şüphelenilen olgularda, infertilite tedavisi öncesi laparaskopi yapıp yapmamaya karar verilmelidir. Elbette bu karar verilirken kadının yaşı, infertilitenin süresi, kronik pelvik ağrının olup olmaması gibi faktörler göz önünde bulundurulur. Özellikle pelvik ağrının baskın olduğu orta şiddetli evre endometriozisden şüphelenildiğinde ise cerrahiyi öncelikle önermekteyiz.

Cerrahi ilginç olarak hafif ve orta derece endometriozis olgularında gebe kalma oranlarını artırmaktadır. Yine orta ve ileri evre endometriozisli hastlarda kısırlığı açıklayan başka bir neden yoksa gebelik oranları yükselmektedir. Ancak cerrahiyle elde edilen bu iyileştirici etki belli bir periyodla sınırlıdır. İlk 8-9 ay gibi. Eğer kadın yaşı 35 in altında ise cerrahi sonrası makul bir süre bekleme mantıklı bir yaklaşımdır. Ancak daha ileri yaştaki bayanlarda veya ileri evre endometriozisli olgularda direk infertilite tedavilerine yönlenmek daha doğru bir yaklaşımdır.

Peki, bu hastalara ne gibi kısırlık tedavileri uygulanıyor?

Yumurtalıkları ilaçlarla kontrollü olarak uyararak aşılama tedavisi uygulayabiliyoruz. Uyarmak için ağızdan kullanılan ilaçları veya kalçadan ya da cilt altına uygulanan iğneleri tercih edebiliyoruz. Bir nevi hastalarda bir süperovülasyon yaratıyor ve bu yumurtalar uygun sayıya ve boyuta ulaştıklarında aşılamaya geçiyoruz. Böylelikle kendiliğinden 1 ayda %2 ile % 4,5 civarında gebelik oranları olan endometriozisli hastalarda bu oranları %15 lere taşıyabiliyoruz.

Tüp bebek: Genel olarak endometriozis tanısı almış çiftlerde tüp bebek tedavisinde, diğer nedenle tüp bebek tedavisi gören çiftlere yakın gebelik başarıları mevcuttur. Ve kadın yaşı büyük önem taşır. 35 yaşın altındaki kadınlarda bu tedaviyle canlı doğum oranları %35, 35-37 yaş arası %25 38-40 arası %15-20 ve 41-42 arasında %10 civarındadır.

Tüp bebek mikroenjeksiyon tedavisi orta- ağır evre endometriozis olgularında en efektif, işe yarayan tedavi olma özelliğini korumaktadır. Bazı görüşlere göre yumurtalıkları uyarmadan önce uzun süre Analog dediğimiz beyinle yumurtalık arası bağlantıyı kesen ve geçici menopoz durumu yaratan ilaçlar kullanıldığında başarı oranları daha da artmaktadır ancak bu kesinlik kazanmamıştır.

Sonuç olarak

Endometriozis dünyada milyonlarca kadını etkileyen bir hastalıktır. Kısırlığa ve kişinin hayatını etkileyen ağrıya yol açabilir ve bu durumda kişiye profesyonel yardım gerekliliği doğar. Endometriozis, tekrarlayıcı tedavilere rağmen belirtileri geri gelebilen bir hastalıktır. Bu nedenle kişinin yaşam kalitesini etkiler ve kişiyi duygusal ( emosyonel) strese itebilir. İnfertilite sözkonusu ise kadının yaşı, infertilite süresi, pelvik ağrı olup olmadığı ve endometriozisin evresi göz önünde bulundurularak tedavi planı yapılır.