En sinsi yayılan kanser türü

Kanser türleri arasında en sinsi yayılan ve ne yazık ki teşhis konulduğunda genellikle son evrede olan pankreas kanserini, Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Yılmaz Bilsel anlattı.

Çok zengin lenf ve sinir ağlarına sahip olan ve bulunduğu yer itibariyle zor belirti veren pankreas kanserinin erken dönemde yakalanmasının oldukça zor olduğunu belirten Doç. Dr. Bilsel; “Pankreas, midenin arkasında enlemesine yerleşmiş sünger kıvamında bir organdır. Baş kısmı on iki parmak barsağıyla, kuyruk kısmı ise dalakla komşudur. Çeşitli hormonlar ve enzimler salgılamakla yükümlü olan pankreas, salgıladığı insülin ve glukagon hormonlarıyla kan şekerini düzenler. Bu iki hormon düzgün çalışmazsa diyabet gelişir. Ayrıca pankreas salgıladığı enzimlerle de yağ, protein ve karbonhidrat sindirimine yardımcı olur” diye konuştu.

Pankreas kanserinde risk faktörleri

• Diyabet hastasıysanız,

• Uzun süredir pankreas iltihabınız varsa,

• Sigara içiyorsanız,

• 50 yaş üstündeyseniz,

• Kadınsanız,

• Ailenizde daha önce görülmüşse risk altında olabilirsiniz.

Bu belirtileri dikkate alın!

Pankreastaki bir tümör başlangıçta hiç belirti vermeyebilir. Bu nedenle hastaların birçoğunda pankreas kanseri ilk tespit edildiği anda genellikle ilerlemiş durumdadır. Erken bulguları arasında;

• Koyu renkli idrar,

• Yorgunluk-halsizlik,

• Sarılık (önce gözün beyaz kısmında başlar sonra tüm cilde yayılır),

• İştah ve kilo kaybı,

• Bulantı-kusma,

• İshal veya hazımsızlık

• Karnın üst kısmında arkaya, sırta doğru vuran ağrı sayılabilir.

Kanser tanısı nasıl konur?

Tümörün pankreastaki yerleşimine göre belirtiler farklı olabilir. Pankreas başındaki tümörler daha çok sarılık ile kendini gösterirken, gövde ve kuyruk tümörleri daha sıklıkla kilo kaybı ve ağrı ile ortaya çıkarlar. Tanıda ultrasonografi, karın tomografisi veya MR kullanılır. Tümör belirteçlerinden CEA ve CA 19-9 değerleri yükselmiş olabilir. Bazen kesin tanı için iğne biyopsisi ile şüpheli lezyondan örnek almak gerekir. Fakat kimi zaman tanı o kadar belirgindir ki ameliyat kararı biyopsi alınmaksızın da verilebilir.

Pankreas kanserinde tedavi yöntemleri

Eğer kanser çok ileri bir safhada değilse tek tedavi yöntemi cerrahidir. Pankreas başı tümörleri için Whipple Ameliyatı yapılır. Bu girişimde midenin uç kısmı, ana safra kanalı, safra kesesi, oniki parmak barsağının tamamı ve pankreasın baş kısmı alınır. Gövde ve kuyruk tümörleri içinse dalakla beraber pankreasın sorunlu kısmının alınması yeterli olur. Eğer hastanın genel durumu çok kötü veya sarılığı çok ileri bir safhada ise zaman kazanmak açısından, bazen ERCP (anestezi verilmeden, endoskopla ağızdan girilerek yapılan bir işlem) ile ana safra kanalına stent konarak hastanın sarılığının bir miktar azalması amaçlanır. Kimi zaman ameliyat edilemeyecek kadar ileri vakalarda kalıcı stentler yerleştirildiği de olur. Cerrahi uygulanan hastalar ameliyattan fayda görür. Ameliyat olan hastalara ameliyat sonrası dönemde, hastalıklarının evresine göre kemoterapi veya radyoterapi de verilir.

Pankreas kanserinden korunma yolları

Doğrudan bir korunma yolu ve kesin bir önlem olmamakla birlikte sağlıklı bir yaşam tarzını benimsemek çok önemlidir.

• Öncelikle sigara içiyorsanız mutlaka bırakın. 

• Beslenmenizde meyve, sebze ve tahıla ağırlık verin.

• Düzenli bir şekilde egzersiz yapın.