En çok ergenlik çağında görülüyor

Omurganın göğüs ve bel bölgesinde yana doğru eğrilmesi olarak tanımlanan skolyoz, sırtta eğrilik ve kaburga kamburluğu gibi belirtilerle kendini gösterir. Skolyozun en çok ergenlik çağında, özellikle de 10-14 yaş arasındaki kız çocuklarında görüldüğünü söyleyen Omurga Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Alpaslan Şenköylü, bu hastalık hakkında merak edilen soruları yanıtladı.

İnsan anatomisinde gövdeye yandan bakıldığında bazı eğrilikler bulunur. Örneğin sırtta dışa, boyunda ve bele içe doğru kavis mevcuttur. Ama ön–arka düzlemden bakıldığında omurga dümdüzdür ve herhangi bir dönüklük yoktur. Skolyoz ön arka planda omurganın S ya da C şeklinde ve beraberinde dönüklük olması durumudur. Skolyozlu hastalarda bu olağan dışı eğrilik nedeniyle omuz asimetrisi, kaburga kamburluğu, gövde kayması, bel kavsi asimetrisi görülebilir.

Tanısı nasıl konulur?

Skolyozun tanısı için öne eğilme testi kullanılır. Bu testte şüphe duyulan kişinin, dizlerini kırmadan öne doğru eğilirken ellerini kavuşturup dizlerinin arasında tutması istenir. Bu sırada hastanın tam arkasında durularak omurga ve sırtta bir asimetri olup olmadığı kontrol edilir. Eğer asimetri varsa skolyoz olduğu düşünülür. Ama daha sağlıklı bilgi alabilmek için bir deformite cerrahına başvurmak gerekir.

Belirtileri nelerdir?

• Omuz asimetrisi
• Bel kavsinin asimetrisi
• Kaburga kamburluğu

Önlenebilir mi?

Önlenemez ama deformite uzmanı ilerlemesini durdurabilmek ya da dengeleyebilmek için önlemler alabilir. Bu amaçla, etkisi henüz kanıtlanmamış olmakla beraber, gövde kaslarını çalıştıran egzersizler önerilir. Bu egzersizler sayesinde hastanın duruşu dengelenebilir. Erken dönemde tanı konan olgularda, günde 23 saat takılan sert gövde korseleriyle eğriliğin ilerlemesi kontrol altına alınabilir.

En çok hangi yaş aralığında görülür? 

Skolyoz en çok ergenlik çağında görülür. Özellikle kız çocuklarında adet görmeye başlamadan hemen önceki hızlı boy atma döneminde ortaya çıkar. Bu dönemde verilecek olan korse belki ameliyata gidişi engelleyebilir. Ama bu bilimsel olarak kanıtlanabilmiş değildir.

Tedavisi nasıl yapılır?

Skolyozun tedavisine boyun ve kuyruk sokumu omurlarının aynı filmde görülebildiği uzun kaset röntgenleriyle karar verilir. Açı ölçer ile bu filmler üzerinde eğriliklerin açısı ölçülür. Açı değeri ile hastanın yaşı ve vücut gelişim düzeyine göre tedavi planlaması yapılır. Açısı düşük ve erken dönemlerde tanısı konan olgularda doktor korse ve egzersiz seçeneklerini sunarak takip altına alır. Ancak bu tip tedavi yöntemlerinin etkinliği bilimsel olarak kanıtlanabilmiş değildir. Bu nedenle eğrilik artabilir. İleri eğriliklerde (45o’nin üzerindeki eğrilikler) cerrahi tedavi önerilir. Cerrahi tedavi omurlara yerleştirilen vidalar ve bunları birleştiren çubuklarla yapılır.