Güncelleme Tarihi:
Anne sütü, emziren annelerin aldığı besinlerin bir ürünüdür. Annenin günlük tükettiği besinlerin çeşit ve miktarı, vücut depo düzeyi, psikolojik durumu gibi etmenler süt miktarını ve kalitesini etkilemektedir. Emzirme dönemi; günlük enerji, sıvı, protein, vitamin, mineral, temel ve eser element ihtiyaçlarının arttığı bir dönemdir. Bu nedenle annenin kendi gereksinimine ek sayılmalıdır.
Annenin kendi dokularının korunması, sütle bebeğe geçen proteinin bebeğin doku oluşumu için kullanılması amacıyla annenin yeterli ve iyi kalitede protein tüketmesi gereklidir. Her gün 1 adet yumurta ve 100 - 150 gr yağsız et (tavuk, balık, hindi veya kırmızı et) veya 1 porsiyon kurubaklagil yemeği tüketilmesi önerilir. Haftada 2 kere balık tüketimine önem verilmelidir.
Emzirme döneminde tüketilen yağ miktarı kadar çeşidi de önemlidir. Anne, katı yağlardan kaçınmalı, sıvıyağları (zeytinyağı, kanola, fındık, mısırözü, soya, ayçiçek vb) tercih etmelidir. Ayrıca çok fazla yağ içeren (pasta, kaymak, krema, mayonez gibi) besinler tüketmemeli; yemekleri ızgara, buğulama, haşlama, buharda ve fırında pişirme yöntemleriyle hazırlanmalıdır.
Bu dönemde kalsiyum ihtiyacı artmaktadır. Yeterli kalsiyum alamayan anne adaylarında kemiklerde yumuşama şeklinde beliren osteomalasi sık görülür. Artan kalsiyum ihtiyacının karşılanması amacıyla kalsiyum yönünden zengin olan süt, yoğurt ve peynir düzenli olarak tüketilmelidir. Süt ve süt ürünlerinde kalsiyumdan zenginleştirilmiş alternatifler tercih edilebileceği gibi doymuş yağ alımını azaltmak adına yarım yağlı hatta yağsız (light) olanlar da tüketilebilir.
Emzirme dönemlerinde sık karşılaşılan bir sorun da demir mineralinin eksikliğidir. Bu süreçte vücudun demire olan ihtiyacı artar. Anne sütüyle bebeğe geçen demir bebeğin demir depolarının dolması ve kan yapımında kullanılması açısından önemlidir. Et ve et ürünleri, yumurta, yağlı tohumlar, kurubaklagiller, kuru meyveler demir içeriği yüksek besinlerdir ve günlük beslenmede düzenli olarak tüketilmesinde yarar vardır. Ayrıca demirin emilimini azaltmaması için yemeklerle birlikte çay, kahve ve gazlı içecekler içilmemeli, demir emilimini artırması için yemeklerde C vitamini içeriği zengin sebze ve meyveler yer almalıdır.
Emzirme döneminde ihtiyaç duyulan besin öğelerinin karşılanması için yeterli ve dengeli beslenilmeli, vitamin ve mineral yönünden zengin olan sebze ve meyvelere gereken önem verilmelidir. Besin takviyeleri tek başına insan vücudunun vitamin ve mineral ihtiyacını karşılamaktan uzaktır, yeterli ve dengeli beslenme programına ek olarak alınabilirler. Ancak kullanım öncesi mutlaka doktora danışılmalıdır.
Emzirme döneminde süt oluşumu sırasında sıvıya olan ihtiyaç artar. Artan sıvı ihtiyacının karşılanması amacıyla her gün 2,5 - 3 lt su içilmelidir. Fazla tüketilen çay, kahve ve gazlı içeceklerden bebeğin sütüne geçen kafein bebeğin sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir ve yemeklerle beraber içildiğinde demir emilimini azaltabilir. Alternatif olarak bitki çayları içilmelidir.