Dumping sendromu nedir ve belirtileri nelerdir?

Dumping sendromu, mide baypas ameliyatı geçiren kişilerde ortaya çıkan, alınan karbonhidrat içeriği zengin besinlerin ince bağırsağa hızlı geçişine bağlı olarak oluşan bir durumdur. Günümüzde artan bariatrik cerrahi operasyonları sonrası daha çok gündeme geldiğini belirten Obezite ve Metabolik Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Türker Karabuğa, Dumping sendromu ile ilgili önemli bilgiler paylaştı.

Dumping sendromu neden olur?

Mide cerrahisinin şekli dumping sendromunun şiddetini belirler. Cerrahi nedenler arasında gastrojejunostomi, gastrik bypass ameliyatları, mide ülseri ameliyatları sayılabilir. Cerrahi olmayan sebepler arasında da diyabet hastalığı, bazı viral hastalıklar ve idiopatik nedenler bulunur.

Dumping sendromu belirtileri nelerdir?

Dumping sendromunun hafif belirtileri pilor koruyucu olmayan mide ameliyatı geçirmiş hastaların yaklaşık %20-50 kadarında görülebilir. %1-5 kadarında şiddetli belirti ve bulgular görülür. Erken dumping, geç dumping'e göre daha sık görülür. Dumping sendromu erken ve geç dumping olarak ikiye ayrılır.

Erken dumping sendromu belirtileri:

Gıda alımından 10-30 dakika sonra şikayetler başlar. Alınan karbonhidrattan zengin gıdanın (basit şeker içeren) hızla ince bağırsağa geçmesi sonucu yüksek ozmolaritesi (yoğunluğu) nedeniyle bağırsak hücre duvarından bağırsak lümenine yani bağırsak içine yoğun sıvı çekmesi sonucunda başta bağırsak duvarında gerginliğe yol açarak, kramp tarzı şiddetli ağrıyla birlikte aşağıdaki bulgulara neden olur.

-Kramp tarzı karın ağrısı
-Bulantı
-Kusma
-Tansiyonda düşme
-Bayılma
-Çarpıntı
-İshal

Geç dumping sendromu belirtileri:

Gıda alımından 1-3 saat sonra şikayetler ortaya çıkar. Yüksek karbonhidrat ve basit şeker içeren gıdaların ince bağırsağa geçişi sonrasında kan şekeri hızla yükselir, buna reaksiyon olarak pankreastan yüksek miktarda insülin salgılanır. Bunun sonucunda hipoglisemi gelişir ve buna bağlı şikayet ve bulgular ortaya çıkar. Sıklıkla operasyondan aylar ile yıllar sonra gelişebilir. Şikayet ve bulgular kan şekeri düşüklüğü (hipoglisemi) ile ilgilidir.

-Hipoglisemi (kan şekeri düşüklüğü)
-Terleme
-Titreme
-Bayılma
-Halsizlik
-Göz kararması
-Baş dönmesi
-Yorgunluk

Dumping sendromu nasıl tedavi edilir?

Diyet: Bu tür hastalardaki en önemli tedavi diyette yapılacak değişikliklerdir. Karbonhidrattan ve basit şekerlerden kaçınılmalı, proteinden zengin lif içeriği yüksek gıdalar tüketilmelidir. Liften zengin gıdaların tüketilmesi mide boşalmasını ve bağırsağa hızlı geçişi geciktirdiği için belirtileri önleyebilir. Gıdalarla birlikte sıvı tüketilmemesi mide boşalmasını hızlandıracağı için önemlidir. Gıdalar iyi çiğnenmeli ve yavaş tüketilmelidir. Az az ve sık sık olacak şekilde 6-7 öğün yapılması önerilir.

İlaçlar: Diyette yapılan değişikliklere rağmen dumping belirtileri devam eden hastada ilaç tedavisi düşünülebilir.

Cerrahi tedavi: Diyet ve endoskopik anostomoz daraltıcı işlemlere yanıt vermeyen hastalara cerrahi müdahale yapılabilir. Gastrik bypass geçirmiş dumping sendromu gelişen hastalarda çeşitli revizyon ameliyatları yapılabilir. Bu operasyonlar 7-8 saati bulabilen, zor ve deneyim gerektiren ameliyatlardır.

Dumping sendorumunda nelere dikkat edilmeli?

-Öğünlerde çok fazla yemek yemekten kaçınılmalı.
-Glisemik indeksi yüksek basit şekerli ürünlerden kaçınılmalı.
-Yağlı ve kızarmış gıdalardan uzak durulmalı.
-Yüksek oranda karbonhidrat içeren ekmek ve hamur işi gıdalardan kaçınılmalı.
-Milkshake, latte, hazır meyve suları gibi şekerli içeceklerden uzak durulmalı.
-Yüksek fruktoz içerdiği için taze meyve suları da sınırlı tüketilmeli.
-Mayonez ve gıda soslarından uzak durulmalı.
-Gıdalar iyi çiğnenmeli.
-Öğün sırasında ve hemen sonrası sıvı tüketilmemeli.
-En az 6-7 öğün yapacak şekilde ve proteinden ve liften yüksek besinler tüketilmeli.