Doğuştan ya da gelişimsel olarak ortaya çıkabiliyor! Peki nasıl tedavi edilir?

Çarpık ayak, çocuk doğar doğmaz fark edilebilir. Parmaklar ve topuk içe doğru dönük durur. İlk bakışta ayağın üst kısmı alta gelmiş gibi görünür. Ayaktaki bu şekil bozukluğunun yanında bacaklar da normale göre daha ince ve kısadır. Çarpık ayak ağrısızdır ve uygun tedavi yöntemi ile tamamen iyileşir.

Çarpık ayak hastalığı, ayaklardan birinin veya her ikisinin birden doğal pozisyonunda hafifçe içe ve aşağı doğru olmasıyla seyreden ve bebeklik döneminde ortaya çıkan bir hastalıktır. Hastaların yarısında sadece tek ayak etkilenirken, diğer yarısında iki ayak birden etkilenmektedir.

Nedeni net olarak açıklanamamakla beraber, ikiz kardeşlerde yaklaşık 1/3 oranında görülüyor olması, hastalığın ortaya çıkışında genetik yatkınlık olabileceğini düşündürmektedir.

Nasıl teşhis edilir?

Geçmişte anne karnındaki duruş bozukluğu sebebi ile meydana geldiği düşünülen bu rahatsızlık, gelişen tıp teknolojisi ve detaylı ultrason görüntülemeleriyle gebeliğin 16. haftasında saptanabiliyor. Bazı durumlarda bebeğin duruş pozisyonundan kaynaklı olarak fark edilmese bile doğum sonrasında kolayca tanı konulabiliyor.

Bebek doğar doğmaz yapılan kontrollerde ayaklarda içe dönüklük şeklinde eğrilikler görülebiliyor. Fiziki muayenede ayak kirişinin yüksek olması, başparmağın ve topuğun içe dönük olması, ayak bileğinin aşağı bakıyor olması gibi bulgulara göre teşhis koyulabilmektedir.

Çocuklarda çarpık ayak nasıl tedavi edilir?

Çocuk doğduğunda fark edilip ortopediste başvurulursa hemen ayağı yerine oturtma ve seri alçılama işlemlerine başlanır. Erken dönemde bu işlemler yapılmaz/yapılamazsa, çocuk biraz daha büyüdükten sonra hekime başvurursa o zaman bu yöntem işe yaramaz. Çok daha büyük yumuşak doku ameliyatları ile ayağın normal şeklini alması mümkündür. Ancak 4-5 yaşlarından sonra başvurulursa, sadece yumuşak doku değil, kemiklere de müdahale edilerek daha da büyük ameliyatların yapılması gerekebilir.

Çarpık ayak tedavisinde özel bir manevra ile ayaklar esnetilerek, kasığa kadar uzayan bir alçı takılıyor. Ortalama bir hafta kadar kalan bu alçılama ile bebeğin ayaklarında belirli bir düzelme gözle görülür şekilde gerçekleşiyor. Devamında yine özel bir manevra ile ayaklar biraz daha esnetilerek ikinci alçılamaya geçiliyor. Düzelme oranına göre bu işlem yaklaşık 1 ay boyunca her hafta yeniden tekrarlanıyor. Bir ay sonunda ayakların doğal pozisyona getirilmesi sağlanıyor.

Bir aylık süreç sonunda ayaklar yeniden kontrol ediliyor ve 20 derecenin üzerinde rahat bir şekilde esnetilip esnetilemediğine bakılıyor. Eğer ayaklar rahatça esnetilebiliyorsa ve topuk kemiği yerindeyse tedavi tamamlanmış oluyor.

Eğer, topuk kemiği yerinde değil veya ayaklar rahat esnetilemiyorsa aşilotomi yani aşil tendonun uzatılması için basit bir cerrahi operasyon gerçekleştiriliyor. Operasyon sonrası yine alçılama işlemi yapılıyor ve sonrasında ayağın şeklini koruyan ortez denilen arası çubuklu özel bir ayakkabı giydirilmesi gerekiyor. Bu tedaviden sonuç alabilmek için çocukların günde 23 saat boyunca ve üç ay süreyle giymesi gerekiyor.