Doğum lekesi türleri nelerdir?
Güncelleme Tarihi:
Bazen doğumda mevcut olmayıp sonra da ortaya çıkabilirler.
Doğum lekeleri bazen doğumda mevcut olmayıp daha sonra, genellikle de ilk ay içinde da ortaya çıkabilir. Lekeler ciltteki pigment hücrelerinin ya da kan damarlarının aşırı çoğalması veya kan damarlarının genişlemesi sonucu oluşur. Buna göre iki gruba ayrılırlar.
- Pigment hücrelerinin artımıyla oluşan pigmente doğum lekeleri
- Vasküler (damarsal) doğum lekeleri
Pigmente doğum lekeleri sütlü kahverenginden koyu mor siyah renge kadar değişen renklerde olurken, vasküler lekeler kırmızı renkte olur. Doğum lekelerinin çoğunda asıl neden bilinmemektedir. Cilt hücrelerinin gelişimini ve yerleşimini kontrol eden faktörlerdeki bir dengesizlik sonucu oluştuğu düşünülür.
PİGMENTE DOĞUM LEKELERİ NELERDİR?
BENLER: Doğumda mevcuttur. Genellikle baş ve boyunda gözükse de de vücudun her yerinde olabilir. Bebeklerin %1-2’sinde görülür. Yaşam boyu kalıcı olur. Değişen büyüklüklerde olabilir, sınırları düzgün veya düzensiz, düz veya kabarıktırlar. Kahve veya siyah renkte olurlar. Çok büyük olanların kanser riski yönünden izlenmeleri gerekir.
SÜTLÜ KAHVE LEKELER: Vücudun her yerinde görülebilen, düzgün, sütlü kahve renkte, oval görünümlü lekelerdir. Yaşam boyu kalıcı olur. Sıklıkla 1 veya 2 tane olurlar. Eğer 4 veya daha fazla olursa ‘nörofibromatozis’ denilen bir hastalığa işaret edebilir.
MONGOL LEKESİ: Doğumda mevcuttur. Kalçada, kuyruk sokumunda, belde ve bazen omuzlarda görülen mavi-mor renkte düzgün lekelerdir. 3-5 yıl içinde kaybolabilir, bazen ergenliğe kadar da sürebilir. Doğu Asya’da yaşayanlarda sık görüldüğünden bu isim verilmiştir. Ülkemizde de sık görülmektedir.
DAMARSAL DOĞUM LEKELERİ NELERDİR?
SOMON LEKESİ, LEYLEK ISIRIĞI, MELEK ÖPÜCÜĞÜ: Yeni doğmuş bebeklerde çok sık gözlenir. Pembe-kırmızı renkte, düzgün lekelerdir. Sıklıkla alında, göz kapaklarında, kaşların arasında ve ensede görülür. O bölgedeki damar genişlemeleri sonucu oluşur. 1 ila 2 yaştan sonra kaybolurlar ancak ensedekiler çoğu kez kalıcı olur.
HEMANJİYOM, ÇİLEK LEKESİ: Doğumda mevcut olabileceği gibi ilk ay içinde de ortaya çıkabilir. Kan damarlarının artışına bağlı iyi huylu bir tümördür. Deri yüzeyinde kırmızı, kabarık ve yüzeyi pürüzlü olabileceği gibi derinin derinlerinde olup yüzeyi düzgün, mavi-mor renkte kitleler şeklinde de olabilir. Yaşamın ilk yılı büyüme yapar, sonra küçülmeye başlar. %90’ı 10 yaşa doğru tamamen kaybolur. Kızlarda daha sık görülür. Bulunduğu yerin yaşamsal önemi yoksa ve fonksiyon kaybına neden olmuyorsa tedavi gerektirmezler.
ŞARAP LEKESİ: Doğumda mevcuttur. Damar genişlemesi sonucu oluşur. Rengi soluk pembeden koyu şarap kırmızısına kadar değişebilir. Tek taraflı olup orta hattı geçmezler. Daha çok yüz bölgesinde olur. Yaşam boyu kalıcıdır. Alın ve göz kapaklarında olduğunda ‘Sturge-Weber Sendromu’ denilen bir hastalığın belirtisi olabilir.
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
Prof. Dr. Dursun Ali Şenses