Doğru vitamin kullanımı nasıl olmalı?

Dengeli beslenme ile vücudun vitamin ve mineral ihtiyacının doğal besinlerden yeteri kadar sağlanabildiğini aktaran Uz. Dr. Kemal Kundakçı, "Vitaminler ayrıca vücudun karbonhidrat, yağ ve proteini kullanmasına yardımcı olur. Vücutta yakılmazlar. Yani vitaminlerden doğrudan enerji (kalori) alınmaz. Vücut, her vitaminden gerekli olan miktarın kan dolaşımında sürekli mevcut olmasını sağlar. Bununla birlikte bebekler, gebeler, yaşlılar, sigara içenler, uzun süreli ilaç kullananlar, vejetaryenler, zayıflama diyeti uygulayanlar, sürekli öğün atlayanlar, kronik hastalığı olup devamlı ilaç kullananlar, menopozdaki kadınlar ile şeker hastalığı olanların doktor kontrolünde vitamin desteği almaları gerekir" diye konuştu.

Hangi vitaminler alınmalı?

Suda çözünen vitaminlerin fazlası vücut sıvıları ile atılırken, yağda çözünen vitaminlerin fazlasının ise yağ dokusunda depolandığını kaydeden Uz. Dr. Kundakçı, "A, D, E, K vitaminleri yağda erirken, C vitamini, B vitaminleri, biyotin, folik asit (folacin) suda erir. Depolandıkları için yağda çözünen vitaminlerin aşırı dozu zararlı olabilir. Özellikle vitamin A ve D’nin tüketiminde dikkatli olmak gerekir" dedi.

Uz. Dr. Kemal Kundakçı, yağda çözünen vitaminler hakkında şu bilgileri verdi:

A Vitamini

Göz sağlığı için çok önemlidir. E vitaminiyle birlikte alınırsa daha etkili olur. Yumurta, avokado, karaciğer, süt, havuç, yeşil renkli sebzeler, ceviz, balık yağı, şeftali, portakal, kuru kayısı gibi besinlerde vardır. A vitamininin fazlası zararlıdır. Özellikle gebe kalmayı planlayanlarla gebelerin, A vitamini içeren ilaçlardan ve yiyeceklerden uzak durması önerilmektedir. Gebelikte düşük ve anormallik yapma riski vardır.

D Vitamini

Provitamin şeklinde alınan D vitamini, deri altında UVA ışınları ile aktifleşir. D vitamini kalsiyum ve potasyumun emilmesini ve kemiklerde depo edilmesini sağlar. D vitamini eksikliğinde çocuklarda raşitizm, yetişkinlerde kemik erimesi görülebilir. Fazlası kireçlenmeye neden olur. En önemli kaynak güneş ışınıdır. Ayrıca karaciğer, balık, yumurta, tereyağı, peynir ve mantarda bulunur. Her çocuğun yaşamının ilk yılında alması gereken, büyüme ve gelişim için gerekli en önemli vitaminlerden biridir.

E Vitamini

Çocukların büyümesi için E vitamini gereklidir. E vitamini yaralarının iyileşmesi için de gereklidir. E vitamini; sinir sisteminin, kasların, hipofiz gibi endokrin bezlerin ve üreme organlarının fonksiyonları için öneme sahiptir. E vitamini, biyolojik bir antidoksidan olup, atardamar hastalıklarının ve kanserin önlenmesi için gerekli olan bir antioksidandır. Bitkisel ve sıvı yağlarda, kırmızı et, karaciğer, tahıl, tahıl ürünlerinde bulunan E vitamini eksikliğinde kaslar gelişemez.

K Vitamini

K vitamini, yeşil sebze, çay ve ciğerde bulunan ve kan pıhtılaşmasında önemli bir yeri olan vitamindir. Yokluğunda kan ile ilgili belirtiler ortaya çıkar. Normal olarak bağırsaklarda bulunan bakteriler tarafından sentezlenir. Yetersizliğinde pıhtılaşmada sorunlar ve aşırı kanama ortaya çıkar. Vücudumuzdaki bakteriler tarafından da üretilir. Vücudumuzu hastalıklardan korur. Yaraların iyileşmesi için K vitamini gereklidir.

DHA