Diş hastalıkları kalp ve akciğer sağlığını tehdit ediyor! Arada nasıl bir ilişki var? İngiliz doktor uyardı: 'Arkadaşım neredeyse ölüyordu…'
Güncelleme Tarihi:
Ağız ve diş sağlığının bozulması sonucunda meydana gelen diş kayıpları, konuşma ve kelimeleri telaffuz etmede zorluk yaşattığı gibi sindirim sisteminde sorunlara da neden oluyor. Ama hepsi bu değil. Uzmanlara göre dişte oluşan problemler başta kalp rahatsızlıkları olmak üzere akciğer hastalıkları, diyabet hatta son araştırmalara göre Alzheimer’ın oluşmasında etkili. Peki dişlerin bu hastalıklarla ilgisi ne? Ağız hijyeni bu sorunların önüne geçmede ne kadar etkili? Uzmanlarla mercek altına aldık.
Ağız ve diş sağlığı, estetik ve genel vücut sağlığı açısından büyük bir öneme sahip. Özellikle sindirim sisteminin başlangıcı ağız olduğu için dişlerin eksik, sağlıksız, hastalıklı ya da çürük olması sindirimi sekteye uğratabiliyor.
Çoğu kişinin aklına diş çürüklerinin ölümcül sonuçları olabileceği gelmiyor. Ancak İngiltere’deki diş hekimleri kötü ağız hijyeniyle bağlantılı olarak kan yoluyla bulaşan enfeksiyon veya sepsis (vücudun hücre ve dokularına zarar vermesi) vakalarının arttığını bildiriyor.
'ARKADAŞIM NEREDEYSE ÖLÜYORDU'
İngiliz Diş Hekimliği Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Paul Woodhouse, The Telegraph’a yaptığı açıklamada “Yakın arkadaşlarımdan biri diş çürüğü nedeniyle yoğun bakıma kaldırıldı. Bir yıl önce yapması gerekenleri kendisine söylememe rağmen ciddiye almadı ve neredeyse ölüyordu. Üç dişini kaybetti ve çenesini artık eskisi gibi hareket ettiremeyecek” ifadelerini kullandı.
Son bir yılda diş sağlığına dair problemlerin daha çok arttığına dikkat çeken Dr. Woodhouse, “Araştırmalarımız, kötü ağız hijyeninin zaman içinde tehlikeli sonuçlar doğurduğunu ve bir dizi kronik hastalığa yol açtığını gösteriyor” dedi.
TÜRKİYE’DE DE DİŞ PROBLEMLERİNDE ARTIŞ GÖRÜLÜYOR
Türkiye’deki son durumu danıştığımız Diş Hekimi Lütfi Murat Mercan, “Ülkemizde ağız ve diş sağlığına dair geniş çaplı bir değerlendirme yapmak çok güç. Fakat diş fırçalama alışkanlığının yüzde 20 ila 25 aralığında değiştiğini ve yıllık diş macunu tüketiminin istenen düzeyin oldukça altında kaldığını göz önüne alırsak, potansiyel bir artışın olduğunu söyleyebiliriz. Bu da bize ağız hijyeninin ve bu konuda alınacak önlemlerin kritik önemini bir kez daha hatırlatıyor” ifadelerini kullandı.
DİŞ ETİ SORUNLARI KALP HASTALIKLARINI TETİKLİYOR!
“Kötü ağız hijyeni sadece diş çürükleri ve diş eti hastalıkları gibi doğrudan ağız sağlığı sorunlarına yol açmakla kalmayıp, vücudun genel sağlığını da etkileyebilir” diyen Lütfi Murat Mercan, “Özellikle diş eti hastalıkları vücuttaki inflamatuar süreçleri tetikleyebilir ve bu da kalp hastalığı gibi çeşitli kronik rahatsızlıklara yol açabilir. Hatta mevcut rahatsızlıkların ciddileşmesine bile neden olabilir” dedi.
Mercan, şöyle devam etti:
“Diş eti hastalıkları ağızda bulunan bakterilerin ve bu bakterilerin salgıladığı toksinlerin kan dolaşımına girmesine neden olabilir. Bu da arterlerde sertleşmeye ve kalp üzerinde zararlı etkilere yol açabilir. Ağız florası yani ağzımızda bulunan ‘mikroorganizmalar topluluğu’ arasındaki denge, sağlığımız için kritik bir öneme sahip.”
BAKTERİLER SOLUNUM YOLUNA YERLEŞEREK ZATÜRREYE NEDEN OLUYOR!
The Telegraph’a konuşan Periodontoloji Uzmanı Dr. Neesha Patel, “Dişlerinizi fırçaladıktan birkaç dakika sonra diş plağı olarak bilinen yapışkan bakteri, dişlerinizin üzerinde oluşmaya başlar. Bu durum 24 saat içinde temizlenmezse sertleşme meydana gelir. Sonraki süreçte de bakteriler, dişlerden solunum yoluna hızla yerleşir. Böylelikle akciğer sorunlarının oluşmasına neden olabilir” dedi.
Lütfi Murat Mercan da Dr. Patel’in sözlerini doğrulayarak, “Diş plağı ve diş eti hastalıklarında oluşan bakteriler, solunum yoluna ve akciğerlere gidebilir. Bu durum zatürre gibi akciğer enfeksiyonlarına yol açabilir. Mevcut durumu daha da kötüleştirebilir. Özellikle bağışıklık sistemi zayıf kişilerde bu durum daha riskli… Şiddetli astımı olan bağışıklık sistemi baskılanmış hastalar ve akciğer nakli bekleyenler, mevcut diş eti hastalıklarının üstesinden gelme konusunda çok dikkatli olmalı” ifadelerini kullandı.
‘DİŞ ETİ HASTALIKLARI DİYABETİN KONTROLÜNÜ ZORLAŞTIRIYOR’
“Diyabet ve diş eti hastalıkları arasında çift yönlü bir ilişki bulunuyor” diyen Lütfi Murat Mercan, “Diyabet, kişiyi diş eti hastalıklarına daha yatkın hale getirirken diş eti hastalıkları da diyabetin kontrolünü zorlaştırabilir. İnflamasyon ve vücuttaki enfeksiyonlar da kan şekeri seviyelerini etkileyebilir” ifadelerini kullandı.
Mercan, şu bilgilerin altını çizdi:
-- Diyabet vücudun enfeksiyonlarla savaşma yeteneğini etkileyerek kişiyi diş eti hastalıklarına daha yatkın hale getirebilir. Yüksek kan şekeri seviyeleri ağız içindeki bakterilerin üremesi için uygun bir ortam yaratarak plak oluşumunu ve diş eti hastalıklarını tetikleyebilir.
-- Diyabetli bireylerde kan dolaşımı da etkilenebildiği için diş etlerinin iyileşme süreci yavaşlar ve diş eti hastalıkları bu şekilde vücutta sürekli bir inflamasyon durumu oluşturabilir. İnflamasyon, insülin direncini artırabilir ve bu da kan şekeri seviyelerini kontrol etmeyi zorlaştırarak diyabetin yönetimini daha karmaşık hale getirebilir.
ŞAŞIRTTAN ARAŞTIRMA: DİŞ ETİ HASTALIĞI ALZHEIMER’IN OLUŞMASINDA ETKİLİ OLABİLİR Mİ?
Tayvan'da 28 bin hasta üzerinde yapılan bir araştırma, 10 yıldan uzun süredir kronik diş eti hastalığı olanların Alzheimer hastalığına yakalanma riskinin 1,7 kat daha fazla olduğunu buldu.
Science Advances Dergisi’nde yayımlanan çalışmada, bilim insanları Alzheimer hastası ya da şüphesi taşıyan hastalardan alınan örnekleri inceledi. Çalışmada, diş yüzeylerine tutunan ve kronik diş eti iltihabına yol açan Porphyromonas gingivalis adlı bakterinin Alzheimer hastalarının beyninde, hasta olmayanlara göre daha yüksek seviyelerde görüldüğü ortaya çıktı.
Bu toksinlerin kandan beyne geçerek zamanla yapısal hasara neden olabileceği düşünülüyor. İlaç şirketleri, toksinlerin aktivitesini bloke edecek ve beyne ulaşmalarını engelleyecek tedaviler geliştirmeye çalışıyor. Ancak bu yaklaşımın şu ana kadar başarısı sınırlı oldu.
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Selda Korkmaz Yakar konuyla ilgili, “Alzheimer hastalığının tedavisi üzerine son yıllarda yoğun çalışmalar mevcut. Bu amaçla yapılan çalışmalardan bazıları, ağız ve diş sağlığının Alzheimer hastalığının oluşumunda ve seyrinde önemli olduğunu gösteriyor” dedi ve ekledi:
“Tayvan’daki çalışmada elde edilen benzer sonuçlar başka araştırmalarla da desteklendi. Diş eti ve diğer destek dokulara ait hastalığı olan kişilerde Alzheimer’ın yanı sıra diğer bunama hastalıklarının daha sık gözlendiği saptandı. Neden diş eti hastalığı varlığında Alzheimer hastalığı daha sık gözleniyor sorusuna henüz net olarak cevap bulunamadı. Ancak bu çalışma sonuçları bize net olarak şu mesajı veriyor; ilerleyen yaşlarda bunamak istemiyorsak, en azından olabildiğince geç tanı almak istiyorsak, ağız ve diş sağlığına özen göstermeliyiz.”
DİŞ İPİ KULLANIMI SAĞLIKSIZ MI?
“Son zamanlarda sosyal medyada diş ipi kullanımının sağlıksız olduğuna dair bazı iddialar ortaya atıldığını görüyoruz” diyen Lütfi Murat Mercan, “Bu tür iddiaların bilimsel bir dayanağı yok ve genellikle bazı istisnai durumların büyütülerek paylaşılmasından kaynaklanıyor” dedi.
Diş ipi kullanımının ağız ve diş sağlığı için oldukça önemli olduğunun altını çizen Mercan, “Diş fırçasının ulaşamadığı yerlerdeki plakları ve yiyecek artıklarını temizlemek için diş ipi çok etkili. Burada önemli olan diş ipini doğru bir şekilde kullanmak. Çok sert kullanım veya yanlış teknik, diş etlerine zarar verebilir fakat diş ipinin her dişte farklı bir bölümünü kullanmak ve diş etlerine zarar vermeyecek şekilde nazikçe temizlik yapmak ağız hijyeni için gerekli” ifadelerini kullandı.
Ağız ve diş sağlığını korumak adına düzenli diş fırçalama alışkanlığı edinmek, diş ipi kullanmak ve düzenli diş hekimi kontrollerine gidip diş taşı temizliğini ihmal etmemek gerekiyor. Bu alışkanlıklar ağız hijyenini sağlamak ve sistemik hastalıkların önlenmesinde büyük önem teşkil ediyor.
Lütfi Murat MercanFotoğraflar: iStock