Deprem ve diğer doğal afetler çocuklara nasıl anlatılmalı?
Güncelleme Tarihi:
Ebeveynler için çocuklarla yıkıcı bir doğal afet hakkında konuşmak oldukça zordur. Yetişkinler için dahi çok yoğun duygular barındıran ve acısını derinden hissettiğimiz deprem felaketini, çocuklarımızdan saklamaya çalışmak ya da kontrolsüz olarak bu duruma maruz kalmasına neden olmak sağlıklı bir yol değildir. Ata Koleji Rehberlik Birimi, içinde bulunduğumuz bu zor günlerde çocuklarımızla kuracağımız iletişimle ilgili birkaç tavsiyede bulundu.
Ata Koleji Rehberlik Birimi, merkez üssü Kahramanmaraş olan ve 10 ilimizi etkileyen deprem felaketi sonrasında çocuklarımızla kuracağımız iletişim süreciyle ilgili tavsiyelerde bulundu.
1. Çocukların soru sorabileceklerini bildikleri açık ve destekleyici bir ortam yaratın. Aynı zamanda hazır olmadıkça çocukları bir şeyler hakkında konuşmaya zorlamayın.
2. Çocuklara dürüst cevaplar ve bilgiler vermek önemlidir. Çocuklara doğru olmayan bilgiler vermek yerine doğruyu onlar için uygun bir şekilde ifade etmek daha faydalı olacaktır.
3. Çocukların anlayabileceği kelimeler ve kavramlar kullanın. Somut işlem döneminde olan çocuklar, “deprem”, “afet” gibi kavramları anlamlandıramayabilir. Açıklamalarınızı yaparken legolardan ya da bloklardan faydalanarak depremin nasıl ve neden olduğunu açıklayabilirsiniz.
4. Çocukların düşüncelerini, duygularını, tepkilerini anlayıp kabul etmek önemlidir. Sorularının ve endişelerinin önemli ve uygun olduğunu düşündüğünüzü bilmelerini sağlayın.
5. Çocukların durumları kişiselleştirme eğiliminde olduklarını unutmayın. Örneğin, kendi güvenlikleri ve yakın aile üyelerinin güvenliği konusunda endişelenebilirler. Uzakta yaşayan arkadaşları veya akrabaları için de endişelenebilirler.
6. Çocukların endişeleri için güven verici bir tutum sergilemek önemlidir. Elbette bu gerçekçi olmayan sözler vermek, bir doğal afetin daha yaşanmayacağını söylemek anlamına gelmemelidir. Bunun yanında çocukların evlerinde veya okullarında güvende olduklarını bilmelerini sağlamakta bir sakınca yoktur.
7. Çocuklara, yaşanan felaketten etkilenen ailelere birçok kişinin yardım ettiğini bildirin. Bu onlara bir afet yaşandığında yardım edecek insanların olduğunu göstermek için iyi bir yoldur. Aktif olarak bir yardım faaliyetinde bulunuyorsanız çocuklarınızı da buna dahil etmeniz onlar için faydalı bir deneyim olacaktır.
8. Dikkat edilmesi gereken noktalardan en önemlisi çocukların televizyon, sosyal medya aracılığıyla maruz kaldığı deprem görüntüleri sınırlamaktır. Bu tür sahnelerin tekrarı onlar için oldukça rahatsız edici ve kafa karıştırıcı olabilir. Ata Koleji Rehberlik Birimi, afet görüntülerine fazla maruz kalan çocukların ikincil travma yaşayabileceklerini belirterek anne ve babaları uyardı.
9. Geçmişte travma veya kayıp yaşamış çocuklar, doğal afet haberlerine veya görüntülerine uzun süreli veya yoğun tepkiler vermeye özellikle açıktır. Bu çocukların ekstra desteğe ve ilgiye ihtiyacı olabilir.
10. Baş ağrısı ve karın ağrısı gibi fiziksel semptomları gözlemleyin. Pek çok çocuk kaygısını fiziksel ağrı ve sızılarla ifade eder. Belirgin bir tıbbi neden olmaksızın bu tür belirtilerdeki artış, çocuğun endişeli veya bunalmış hissettiğinin bir işareti olabilir.
11. Çocuklar bazen ek yardıma ihtiyaç duyabilir. Bunların işaretleri arasında ise doğal afet sonrası sürekli devam eden uyku bozuklukları, ölümle ilgili yinelenen korkular, ebeveynlerden ayrılma korkusu ve okula gitmek istememe yer almaktadır.
Doğal afetler anlaması, yaşaması ve kabul etmesi zor olaylardır. Ebeveynler, öğretmenler ve ilgili yetişkinler olarak, çocuklarımızı en iyi şekilde dinleyerek ve dürüst, tutarlı ve destekleyici bir şekilde yanıt vererek yardımcı olabiliriz. Unutmamak gerekir ki birer yetişkin olarak ebeveynler, her ne kadar bu tarz yıkıcı haberleri ve yaşananları takip etmek durumunda olsa da, çocuklar bütün bunları bilmek yerine çocukluklarını yaşamak isterler. Onlara bu alanı zor zamanlarda ve şartlarda olsa da tanımak önemlidir.