Güncelleme Tarihi:
Demir, kan yapımının yanında beyin gelişiminde de çok gereklidir. Kansızlığın önemini herkes bilir ama beyin demirinin önemi pek bilinmemektedir. Yani gelişim dediğimizde bebeğin bir bütün olduğunu anlamamız gerekir.
Demirin vücuda ilk girdiği zaman olan hamileliğin son üç ayında, anne adaylarının demirden zengin besinlerle beslenmesi önemlidir. Daha sonra karışık beslenmede de dikkatsiz ve bilinçsiz yapılan beslenme hataları demir eksikliğini davet eder.
Anneler demir eksikliğini bilirler. İştahsızlık en önemli doktora götürme nedenleridir ama demir eksikliğini bir bütün olarak değerlendirmek gerekir. Yani beslenme hataları olarak düşünmemiz gerekir. İnsanlar için anne sütü vardır. Anne sütünün yetmediği 6. aydan itibaren ek gıdalar başlanmalıdır. Bu ek gıdalar demir dışında hayvansal proteinleri ve eser elementleri de içermelidir. Yani bebeğe et yedirmeyip ya da yediremeyip sonra da demiri damla olarak vermek ve yanında da iştahı artsın diye çinkolu bir vitamini vermek son derece yanlış bir tutum.
Çocuklarımızın gelişmesi için doğruları öğrenip ne olursa olsun yerine getirmeliyiz. Yemek yemediği için “Bari kalorisini alsın” diye şekerli inek sütünü çocuğa verip uğraşmamak ne kadar sorumsuzca bir davranışsa gece uyurken “Bari besinini alsın” diye şekerli süt içeren biberonla çocuğu uyutmak da o kadar sorumsuz bir davranıştır.
Bağışık Sistemini de Etkiliyor
Bunların dışında demir eksikliği olan çocukta bağışıklık sistemi eksiklikleri de görülür. Hatta demir eksikliği olan süt çocuklarında enfeksiyonlar, o kadar sık olur ki muayenede dalağın büyüdüğü bile gözlemlenir. Gözakı nadiren de olsa bazı bebeklerde beyaz değil mavimsi olur.
Bazı çocuklar demir eksikliği geliştiğinde kül, kireç, kil ne bulurlarsa ağızlarına sokarlar. Buna tıp dilinde pika deriz. Pika saksağan demektir. Saksağan nasıl her bulduğunu ağzına atarsa bu çocuklar da her şeyi ağızlarına sokarlar. demir eksikliği nedeni ile kül tablası, terlik altı yalayan hastalar bulunmaktadır. Tabii bunların arkasından da parazit hastalıkları dahil pek çok hastalık ortaya çıkar.
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı
Çocuk Kan Hastalıkları ve Onkoloji Bilim Dalı Uzmanı
Prof. Dr. Hilmi Apak