Cushing sendromu nedir? Belirtileri nelerdir? Nasıl tedavi edilir?

KİLO ALMA ŞEKLİNİZ YA DA KOLLAR VE BACAKLARDA OLUŞAN LEKELENMELER BAZI HASTALIKLARIN HABERCİSİ OLABİLİR

Gövde şişmanlarken kollar ve bacakların incelmesi, kollarda ve bacaklarda oluşan mor renkteki izler “Cushing Sendromu”nun en temel belirtileri arasında yer alıyor. Her sağlıklı vücutta bulunan kortizon hormonunun; olması gerekenden fazla, kontrol dışı yükselmesi sonucu gelişen bu sendromun erken tanı ve tedavisi önem taşıyor. Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bölümü'nden Prof. Dr. Ayşe Çıkım Sertkaya, “Cushing sendromu” hakkında bilgi verdi.

Cushing sendromunun belirtileri nelerdir?

Cushing sendromu, hemen hemen her organ ve dokuyu etkiler. Belirtileri ise şu şekilde sıralanabilir:

• Yüzde belirgin bir şişlik (Aydede yüzü)

• Yanaklarda kırmızılık

• Özellikle vücutta, gövde kısmında şişmanlık

• Kol ve bacaklarda incelik

• Karında, kol ve bacaklarda kırmızı-morumsu (erguvan rengi) çatlaklar

• Oturma, kalkma, merdiven çıkma ve uzun yol yürümede zorlanma, üst bacakta ağrı

• Kollarda ağrı

• Kadınlarda adet düzensizliği

• Yüksek tansiyon

• Kemik erimesi

• Kan şekeri düzensizliği

CUSHİNG SENDROMU NASIL ORTAYA ÇIKAR?

Böbrek üstü bezi tarafından salgılanan kortizon hormonu, vücudun strese karşı kullandığı en önemli güç olarak kabul edilir. Ayrıca vücudun yağ ve karbonhidrat metabolizmasının düzenlenmesine yardımcı olur. Karbonhidratların ve yağların, özellikle açlık durumlarında kana karışmasını sağlayıp, şekere dönüşerek vücudun enerji ihtiyacını sağlar. Eğer kortizon üretimi normal ihtiyacın üzerinde olursa bu hormonu ilgilendiren Cushing sendromu gelişebilir.

Kortizon içeren ilaçlara dikkat!

Bazı hastalıklarda kullanılan kortizon ilaçları da Cushing sendromuna neden olabilir. Örneğin anevrizmalarda beyin ödemine karşı, birçok kanser tedavisinde kemoterapi protolllerinde; yaraların iyileşmesinde bağışıklığın baskılanması isteniyorsa, astım gibi hastalıkların tedavilerinde kortizon ilaçları kullanılabilir. Tedavi amaçlı kullanılan kortizon ilaçlarının Cushing sendromuna neden olması için uzun süre ve genellikle yüksek dozda alınması gerektiği unutulmamalıdır.

Bazı kanser hücreleri de hormon salgılayabilir

Bu hastalık sıklıkla beyindeki hipofiz bezinin ACTH hormonunu fazla salgılanması sonucu gelişir. Akciğer, mide, bağırsak sistemi gibi yerleri tutan bazı kanser hücreleri aslında salgılamaması gereken hormonları salgılayabilir. Bunlar beklenmeyen hormon ve molekülleri salgılayan tümör hücreleri olabilir. ACTH yani böbrek üstü bezine kortizon salgılatan esas hormon böyle bir odaktan kolayca salgılanabilir.

CUSHİNG SENDROMU NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Cushing sendromunun tanısı için öncelikle kortizon hormonunun fazla olmasına neden olan etmenler sorgulanır. Listenin başında da hastaların kullandığı ilaçlar gelir. Kesin tanı için kortizon ve ACHT hormonları kontrol edilir. Eğer hormon oranlarında anormal bir yükseklik belirlenirse bunun geçici bir durup olup olmadığı kontrol edilir. Kortizon hormonunun nereden salgılandığını bulmak için ayrıca test ve çeşitli görüntüleme yöntemlerinden de faydalanılır.

CUSHİNG SENDROMU ÇOCUKLARDA DA GÖRÜLEBİLİR Mİ?

Sıklıkla diyabet gibi toplumda sık görülen hastalıklarla karıştırılan Cushing sendromu çocuklar dahil herkeste görülebilir. Nüksedebilen bir hastalık olduğu için fizyolojik ve patofizyolojik nedenler iyice irdelendikten sonra tedavinin başlaması gerekir.