Çölyak Hastalarına Müjde!

Geçtiğimiz günlerde DHA’nın bir haberine göre, Abant İzzet Baysal Üniversitesi’nde (AİBÜ) buğday, arpa ve çavdar ve benzerlerinde bulunan "Gluten" proteinine karşı duyarlı olan çölyak hastaları için içerisinde gluten bulunmayan erişte üretildi. Yiyeceklerini yurt dışından ithal eden çölyak hastaları için bir umut olan erişteye üniversitenin adı verildi.

Peki, nedir bu çölyak hastalığı? Dahiliye Uzmanı Elem Ayça Kaya, bize her yönüyle çölyak hastalığını anlattı.

Çölyak Hastalığı Nedir?

Karnınız sık sık ağrıyor mu? Sık sık gaz şikayetleriniz mi oluyor? Yediklerinizi sindiremiyor musunuz? Çocukluğunuzdan beri tekrarlayan ishal ataklarınız oluyor mu? Yaşıtlarınıza göre boyunuz ve kilonuz daha alt sınırda mı? Böyle şikayetleriniz varsa çölyak hastalığı ile yüz yüze olabilirsiniz.

Çölyak hastalığı aslında ince bağırsağın gulutene alerjisidir. Bu ince bağırsak alerjisi gluten ismi verilen proteine karşı ince bağırsağın ömür boyu hassasiyet göstermesi olarak tanımlanabilir.

Yediğimiz tüm gıdalar ağız yolu ile mideye, midemizden ince bağırsağa, oradan da kalın bağırsağımıza gider. Mideden sonra ince bağırsağa geçen besin kaynakları, villus çıkıntıları sayesinde emilerek kana karışır. Villuslar olmadan vücut hiçbir besin maddesini ememez. Çölyak hastaları gluten içeren gıdaları tüketirse, bu villusler zarar görür ve yediğimiz hiç bir besin kanımıza karışamaz, büyümemiz yavaşlar, tüm hastalıklara karşı savunmasız kalırız.

Çölyak Hastalığının Belirtileri

Çölyak hastalığının birçok belirtisi vardır. Bu belirtiler; iştahsızlık, sinirlilik, kansızlık, gaz şikayetleri, davranış bozuklukları, karın ağrısı, zayıflama, ödem, büyüme geriliği, saç dökülmesi, kilo alamama, ağız içi yaraları ve beslenme bozukluğudur.
Çölyak hastalığının teşhisi kolay değildir. Bu hastalığın teşhisi; ince bağırsaktan alınan parçaya göre konur. Ayrıca kan değerleri de çölyak hastalığının teşhisine yardımcı olurlar.

Tek Tedavi Diyet

Çölyak hastalığının tek tedavisi, glutensiz bir diyet uygulamaktır. Gluten içeren yiyecekler genel olarak tahıllardır. Guluten içeren besin öğeleri buğday, çavdar, arpa, yulaf, makarna, pilav, erişte, esmer ekmek, hazır çorbalar, soslar, nar ekşisi, bira, kızartma etler, unlu tatlılar, kekler, pastalar vb. olarak sıralanabilir.

Gluten içermeyen besin öğeleri ise şunlardır: Bütün sebze ve meyveler, süt, yoğurt, tüm katı ve sıvı yağlar, kompostolar, çikolata, bal, reçel, beyaz ve kaşar peyniri, soya fasulyesi unu, nişasta, mısır unu, fırın ve ızgara etler, patates, baharatlar, tuz ve mercimek.

Hastaların besinlerinde gluten olmaması hayati önem taşımaktadır. O nedenle dikkatli olunmalı, gıda ambalajları iyi okunmalı glutensiz işareti ve "gluten içermez" ibaresini aranmalıdır.

Glutensiz Erişte Üretildi

Abant İzzet Baysal Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Gülsün Akdemir Evrendilek, 3 yıl başlattıkları projenin ilk adımı olarak glutensiz erişte ürettiklerini dile getirdi. Gıda ürünlerini yurt dışından temi,n eden hastalar için ekonomik anlamda da bir rahatlık sağlanacağını ifade eden Evrendilek, şöyle devam etti:

“İstatistiklere göre her 75-150 kişiden birinde bu hastalığa rastlanıyor. Çölyak hastalığını ortadan kaldıracak ilaç veya tedavi şekli henüz bulunamamasına rağmen glutensiz bir diyet ile daha rahat ve sağlık sorunlarını en aza indiren bir yaşam sürmek mümkün değil. Çölyak hastaları gıdalarını yurt dışından ithal ediyorlar ve bir paket makarna kendilerine 30 TL’ye geliyor. Biz onlar için bir umut olduk. Tüm yasal izinleri aldık. Gerekli personel eksiğimizi tamamladıktan sonra üniversitenin adını verdiğimiz eriştelerin seri üretimine başlayacağız."