Çocukluk çağında istemsiz hareketlerin nedenleri

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Çocuk Nörolojisi Uzmanı Prof. Dr. Ayşe Serdaroğlu, çocuklarda istemsiz hareketler hakkında önemli bilgiler verdi.

Kol ve bacaklarda istem dışı ritmik olmayan, hızlı, yayılan hareketlerdir. En çok kol ve bacakları tutarken, yüz, boyun ve gövdeyi de tutabilir. İstemsiz çiğneme, dil çıkarma, yüz buruşturma, sallanma, sendeleme, ellerini açma kapama hareketleri şeklinde görülebilir. Stres ve emosyonel değişiklikler hareketi uyarır.

İstemsiz hareketlerin nedenleri

Nedenleri çok fazladır. İlaçlar, enfeksiyonlar ve bazı genetik hastalıkların seyrinde görülebilir. Genelde vücudun bir yerinde başlayıp diğer bölgelere yayılma gösterirler. Baş, yüz ve ellerde en sık görülür. İstemli yapılan hareketler bozulur. İstemli hareketin başlamasında zorluk olur. Dilini dışarı çıkarması istendiğinde dışarda tutması çok zorlaşır. Tekrarlayan hareketlerin yapılması güçleşir. Kollarını yukarda tutması istendiğinde hemen aşağı indirmeye çalışır. Yürürken istemsiz hareketler düzgün yürüyüşü bozar.

Yeni doğan döneminde uykuda kol ve bacaklarda atma, sıçrama hareketleri, bebeklik döneminde omuz atma, baş sallama, gövdede sallanma hareketleri sık görülen istem dışı hareketlerdir.

Çocukluk döneminde istem dışı hareketlerden en çok bilineni “Kore”dir. Kore en sık boğazdaki beta mikrobunun sebep olduğu enfeksiyonlarda ya da bazı ilaçların (özellikle epilepsi ilaçları) yan etkisi olarak, beyin enfeksiyonlarında, bazı doğumsal metabolik ve beynin yapısal anormalliklerinde görülmektedir. Erişkinde öncelikle genetik hastalıklar akla gelmelidir.

Epilepsi ilaçları, antipsikotikler, kusma önleyici ilaçlar ve dikkat toplama ilaçları istemsiz hareketlere neden olabilirler. Kandaki tuz şeker oranlarının artması ya da azalması, magnezyumun azalması benzer hareketlere sebep olabilirler.

Tiroid bezinin fazla, paratiroid bezinin az çalışması, vitamin eksiklikleri (vitamin B12, B1) ve bazı beyin damar hastalıkları istemsiz hareketlere neden olabilir.

İstemsiz hareketlerin tedavisi nedene yönelik yapılmalıdır. Hareketleri tetikleyen heyecan, ses ve ışıktan uzak tutulmalıdır.

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Çocuk Nörolojisi Uzmanı Prof. Dr. Ayşe Serdaroğlu