Çocuklarınıza ekran süresinde net sınırlar belirleyin

Göz Hastalıkları Bölümü’nden Uzm. Dr. Nuran Şık Küçük, karantina döneminde çocuklarda artan dijital ekran bağımlılığına karşı ailelere tavsiyelerde bulundu.

Dr. Küçük, ekran başında geçirilen süreyle birlikte çocuklarda hem göz hem omurga sağlığı açısından riskler oluşabileceğini belirterek, "Uzun süreli ekran kullanımı, gözde rahatsızlık, kızarıklık, batma, sulanma, kaşınma, yorgunluk, bulanık görme, çift görme, kuru göz, baş-boyun ve omuz ağrısı gibi semptomlara yol açabilir. Bilgisayar, telefon ve diğer dijital ekranlar, mavi ışık yayar. Çalışmalar mavi ışığın ekran maruziyet süresine bağlı olarak göz için zararlı olabileceğini göstermiştir. Çocuklar mavi ışığa karşı yetişkinlerden daha savunmasızdırlar. Mavi ışığa özellikle gece ve uzun süren maruziyet sonucu melatonin hormonu sentezlenememekte, bu da uyku-uyanıklık döngüsünü bozmaktadır. Bu durum uyku süre ve kalitesini etkiler, uzun vadede ciddi bellek sorunları, obezite, tansiyon ve hormonal sorunları tetikleyebilir." dedi.

Doğru bilgisayar ergonomisi şart

Bu konuda ailelere büyük iş düştüğüne değinen Dr. Küçük, çocukların dijital göz yorgunluğu riskini azaltmak için alınabilecek 9 önlemi şu şekilde açıkladı: "Ekran süresinde net sınırlar belirleyin. Günlük ekran süresinde bir sınır belirleyin ve bunu çocuklarınızla netleştirin ve buna sadık kalın. Çocuğunuzun gözlerini muayene ettirin. Okul öncesi dönemde kapsamlı bir göz muayenesi yanı sıra yıllık göz kontrolleri yapılması, fark edilmemiş göz kusurlarının tespitine imkân sağlar. Düzeltilmemiş göz kusurları (örneğin astigmat, hipermetropi ve miyopi) gözde yorgunluk ve zorlanmaya neden olur. Yine doğru olmayan gözlük veya kontakt lensler dijital görme de zorlanmaya neden olur. Bu nedenle çocuğunuzda bilgisayar görme sendromu olabileceğini düşündüren bulgulara karşı dikkatli olmak örneğin gözlerini kısarak bakma, sulanma, sık sık gözlerini, kırpma, ovuşturma, kızarıklık ya da okumaya veya dijital ekranda çalışmaya intolerans varlığında bir göz hekime başvurmak önemlidir.

Doğru bilgisayar ergonomisi sağlayın. Çocuğunuzun bilgisayar ergonomisinin vücut boyutuna uyacak şekilde düzenlendiğinden emin olun. Sandalye, çocuğunuzun kolları masa yüzeyine paralel olacak ve ayakları yere rahatça basacak şekilde ayarlanmalı. Optimal olarak ekranın merkezi göz seviyesinin 15-20 derece altında ve ekran uzaklığı 45-50 cm mesafede olmalıdır. Uygun aydınlatma kullanın. Bilgisayar ekranını özellikle pencerelerden ve tepe aydınlatmasından oluşabilecek parlamayı engelleyecek şekilde konumlandırmak, masa lambalarındaki ampulleri düşük watta tercih etmek, ekran ışığının ortam aydınlatmasına yakın olması tercih edilmelidir."

20.20.20 kuralına uyun

Dr. Küçük, sözlerini şöyle tamamladı: "Dinlenme molaları verin. Çocuğunuzun dijital göz yorgunluğu riskini azaltmak için, yapabileceğimiz en iyi şeylerden biri 20.20.20 kuralına uymaktır. Her 20 dakika da bir 20 saniye boyunca ekrandan 20 metre uzağa bakmasını öğütleyin. Bir zamanlayıcı çocuğunuzun hatırlamasına yardımcı olabilir. Ya da ekranı belirli sürede kapatan bir program yükleyebilirsiniz. Bu sırada baş ve boyun egzersizleri yapmak, bilgisayar görme sendromunun görsel olmayan semptomlarını (kas spazmları, sırt omuz ağrıları vb.) azaltır. Mavi ışık filtreli gözlük camları. Bilgisayarların ve dijital ekranların özellikle gece kullanımı mavi ışık etkileri açısından daha risklidir. Mavi ışık etkisini azaltmak için yatmadan en az 2-3 saat öncesinde dijital ekran kullanımını sonlandırmak gerekir. Yatak odasında televizyon ve ekran kullanımına izin verilmemelidir. Özellikle uzun saatler maruziyet söz konusu olduğunda mavi ışık filtreli gözlük camları kullanılmalıdır. Göz kırpmayı teşvik edin. Ekran kullanımına bağlı kuru göz semptomlarının azaltılması amacıyla zaman zaman bilinçli göz kırpmayı salık verin. Gerekiyorsa yapay göz yaşları kullanmak şikayetlerinizi rahatlatabilir. Doğal gün ışığından faydalanın. Doğal gün ışığına maruziyet miyopi gelişme riskini azaltır. Göz sağlığını korur. Medyasız zamanlar oluşturun. Çocuğunuzun dijital cihazlara bağımlılığını kırmak, göz yorgunluğunu azaltmak ve mavi ışığı maruz kalmayı sınırlamak için ekransız zamanlar oluşturmak iyi bir fikirdir."