Çocukların Okul Başarısını Etkileyen Faktörler

Çocukların okul başarısını etkileyen pek çok değişkenden söz etmek mümkün. Bunlardan en önemlisi ise siz ailelerin tutumu.  İşte yapmanız gerekenler...

* Çocuğunuzun olumlu benlik algısı geliştirmesine yardım edin. “Sen başarısızsın, sen yapamazsın, sen tembelsin, dikkatin dağınık.” gibi cümleler onun kendini kötü, olumsuz olarak algılamasına neden olur. Öz saygısı düşük bir çocuk başarı elde etmekte çok zorlanır.

* Çocuğun başarısını başkaları ile mukayese ederek değil, kendi gelişimindeki ilerlemeleri göz önüne alarak değerlendirin.

* Çocuğunuzun hata yapmasına izin verin. Başarısının düştüğü bazı anları öğrenme sürecinin bir parçası olarak görün. Başarısızlık, “uzun bir süreç” içinde gelişim kaydedememek, aynı yerde kalmak ya da gerileme göstermektir.

* Mutlaka çocuğun amaç edinmesine yardımcı olun. Bu amaçlar doğrultusunda hedeflerini oluşturmasına ve onlar için mücadele etmesine destek verin.

* Çocuğunun sürekli “başarısızlık” duygusu içinde değil, “başarı” duygusunu hissetmesine yardımcı olacak şekilde davranın. Olumsuzluklara değil pozitif gelişmelerine odaklanın. Onları ön plana alın. Sürekli eleştirilen, beğenilmeyen çocukta başarı duygusunun gelişmesi zordur.

* Çocuğunuzun kendine güven duygusunu destekleyin.

* Başarısız sınav sonuçları aldığında, onu suçlamak, sadece onun kendi ile ilgili düşüncelerini olumsuz yönde etkilemesine, güvenini yitirmesine, yetersizlik duyguları geliştirmesine neden olur. Sınav ile ilgili objektif değerlendirmeler yapın. Hatalarını görmesini sağlayın. Yüksek performansa ulaşabilmek için küçük hedefler koyarak, problemin çözümü için adım atmasına yardımcı olun.

* Çocuğa güç ve otorite kullanmayın. Bunun yerine, sorun çözebilmeye, hatalarını görebilmeye, akıl yürütmeye odaklanın. Karşılıklı sevgi, saygı, iletişime dayalı bir ilişki geliştirin. Çocuğun gelişimine mutlaka duyarlı olun ve takip edin.

* Okul yaşantısının sadece iyi bir meslek seçmek ve çok para kazanmak için olmadığını, okulun gerçekten hayata hazırlanabilmek için iyi bir yer olduğunu çocuğunuza öğretin. Sadece belirli okullardan çıkanların değil, işini iyi yapmaya odaklanan herkesin başarılı olabileceğini, başarıyı belirlemede seçimlerimizin rol oynadığını, işimiz ne olursa olsun onu en verimli şekilde yaparsak başarı elde edebileceğimizi kavramasına yardımcı olun.

* Çocuğunuzu sadece akademik bilgi bakımından değil, sosyal ve psikolojik bakımdan da hazırlayın. Öğrenmenin sadece para kazanmak için olmadığını, yaşamın her noktasında öğrenme kavramı olduğunu, bunun keyif vereceğini anlatın.

* Çocuğunuzu tüm özellikleri ile birlikte kabul edin. Sizin her istediğiniz konuda yetenek göstermek zorunda olmadıklarını, herkesin değişik özellikleri olduğunu, dezavantaj gibi görünen özelliklerin avantaja nasıl dönüştürülebileceğini araştırın. Çocuklar bizlerin istek ve arzularına göre, istediğimiz gibi şekillendirebileceğimiz varlıklar değildir. Onların mutlaka başarı gösterebilecekleri alanlar vardır. Önemli olan bunları kendisinin keşfetmesine yardımcı olabilmek ve ona yol göstermektir.

* Çocuğunuzun sınırlarını zorlayarak kaygısını arttırmayın. Tehtid etmeyin. Başarısız bir sonuç aldığında bunu bir ceza gibi göstermeyin.

* Çocuğunuza uygun çalışma ortamı sağlayın.

* Ödül ve ceza yöntemleri kullanmayın. Onun yerine davranışlarının olası sonuçlarını görmesine ve kavramasına yardım edin.

* Onun düşüncelerine saygı gösterin. Her ne kadar size uçuk kaçık gelseler de önemseyin.

* Çocukta bıkkınlık, isteksizlik yaratacak söylemlerden kaçının.

* Karne dönemlerinde, başarısı düşük olan çocuğa, onun kendisi hakkında kötü düşünmesine neden olacak sözler söylemeniz bir yarar getirmez. Bunun yerine “Durumu nasıl çözebiliriz, nasıl düzeltebiliriz?”e odaklanın.

* Çocukla işbirliği halinde olun. Karşıtı değil.

* Çocuğun kendi sorumluluğunu üstlenmesini sağlayın. Onun yerine düşünmeyin, onun yapması gerekenleri siz yapmayın.

* Başarısız çocuk yoktur. Sadece başarılı olacağı alanı keşfedilmemiş ve ona ulaşılamamış çocuk vardır. Her insan kendisine uygun ortam ve imkan sağlandığında mutlaka öğrenir.

Psikolog Dilek Kırcaoğlu