Çocukların cinsel gelişiminde ebeveynlerin tutumu nasıl olmalı?
Güncelleme Tarihi:
Cinsel kimlik gelişimi bebeklikten itibaren başlar. Çocuk 2-3 yaşından itibaren ise kendi cinsel kimliğini kız ya da erkek olarak ifade edebilir. Bu dönemden sonra kız ve erkek arasındaki farkı anlamak için sürekli sorular sorar ve bedenini tanımaya çalışır. Peki, çocukların cinsel gelişiminde ebeveynlerin tutumu nasıl olmalıdır? Uzman Klinik Psikolog & Pedagog Gülşah Öztürk Erten, konuyla ilgili önemli önemli tavsiyelerde bulundu.
Henüz anne karnında cinsiyetini bilmeden, aileler, bebekleri ile ilgili hayal kurup planlar yapabilir. Anne ya da baba beklediği cinsiyetten farklı bir çocuğa sahip olduklarında durumu kabullenmiş görünebilirler. Örneğin dünyaya gelen kız çocuğuyla, erkek çocuğu olmasını hayal eden bir babanın tüm etkinliklerini farklı şekilde gerçekleştirmesi kimlik karmaşasına neden olabilir.
Cinsel kimlik oluşumu biyolojik, psikolojik ve sosyal sürecin sonucunda tamamlanır. Ebeveynin yönlendirmesi ile çocuk cinsiyet rollerini evde öğrenmeye başlar. Kendi cinsel kimliğine uygun giyinir ve tavırlar sergiler. Toplumda bu rolleri dener, gözlemlediği veya model aldığı kişilerle de pekiştirerek gelişimine devam eder. 4 yaşından sonra oyunlarında cinsiyete ait roller sıklıkla gözlemlenir. Anne gibi makyaj yapma ya da baba gibi tıraş olmak isteyebilirler. Bu rolleri denemeleri için fırsat tanımak önemlidir.
Cinsiyete ait rolleri içselleştirebilmesi için aynı cinsiyetten olan ebeveyni ile özdeşim kurabilmesi gerekir. Ancak aynı cinsiyetteki ebeveyn ile cinsiyete ait rolleri gözlemlemesi için zaman geçirmesi teşvik edilmelidir. Örneğin erkek çocukların baba ile berbere gidebilmesi hem cinsiyet hem toplumsal rolleri öğrenmesi açısından faydalı olabilir.
Bazen çocuklar bu dönemde karşı cinsiyetteki ebeveyne hayranlık duyarak onu taklit etmeye ya da keşfetmeye çalışabilirler. Bu dönemde özellikle oyunlarında karşı cinsiyete ait olarak görülen oyuncakları denemelerinde hiçbir sakınca yoktur.
Cinsel kimlik rolleri ilk olarak ailede öğrenilir. Sonrasında ise çevresinin ve iletişim araçlarının payı yüksektir. Çocukların maruz kaldıkları kitap ve dijital medya bu açıdan iyi takip edilmelidir.
Cinsel kimlik oluşma sürecinde çocukların cinsiyet özellikleri ve cinsellikle ilgili soruları başlar. Bu sorular karşısında ebeveyn mutlaka kısa ve gelişim dönemine uygun bir cevap vermelidir. Hangi ebeveyne sorduysa onun yanıtlaması beklenmektedir. Gerçek dışı söylemlerden kaçınmak gerekir. Bu dönemde hayal gücü son derece gelişmiş bir çocuk ebeveyninden aldığı bilgiyi hayal gücüyle çok farklı şekle dönüştürebilir. Sorusu ailesi tarafından yanıtlanmayan çocuklar, sorularına farklı şekilde cevaplar bulmaya çalışır. Eğer o anda nasıl cevap vereceğinizi bilmiyorsanız konuyu geçiştirmek yerine “Bunu sana anlayacağın şekilde nasıl anlatmam gerektiğini düşünmeliyim” diyerek zaman isteyebilirsiniz.