Çocuklardaki büyüme ağrılarına dikkat

Vücuttaki bağ dokuları, kaslar, kemikler, kan damarları, sinirler ve cilt altı dokudan kaynaklanan kötü huylu tümörlerin “sarkom” olarak tanımlanıyor. Sarkomları kabaca iki gruba ayırıyoruz. Birincisi yumuşak doku sarkomları, ikincisi de kemik dokudan kaynaklanan kemik sarkomları. Kemik sarkomları hastalarının çoğunu genç erişkinler ve çocuklar oluşturuyor. Yetişkin ve yaşlı hasta gruplarında çok sık gördüğümüz bir hastalık değil. Kemik doku sarkomları özellikle kemik büyümesinin hızlı olduğu, genellikle çocuklukta ve ergenlikte gördüğümüz bir hastalık.

SARKOMLAR BÜYÜME AĞRILARI İLE KARIŞTIRILABİLİR

Kemik sarkomlarının daha çok çocukluk ve genç erişkinlikte, yumuşak doku sarkomlarının ise tüm yaş gruplarında görülebiliyor. Kemik sarkomları daha çok çocuklarda görülüyor. O nedenle anne ve babaların bu hastalığın erken tanı ve tedavisinde sorumlulukları oldukça yüksek. Çocukluk çağında görülen büyüme ağrıları ile sarkomların ilk başlarda gösterdiği ağrılar karışabilir. Büyüme ağrılarında genellikle çocukların birkaç eklemde farklı zamanlarda bu şikayetlerin olduğunu görürken, sarkomlarda tutulan eklem genellikle hep aynı şekilde ağrıyor; yani çocuğun sadece sağ dizi devamlı bir şekilde ağrıyorsa, ağrıyan eklemin de bir hareket kısıtlılığı ve bir süre sonra sekme ve topallama gibi şikayetleri oluyorsa mutlaka çocuğun bu ağrıyan bölgesinin bir ortopedi uzmanı tarafından değerlendirilmeli. Gece bu rahatsızlıklarda ağrı şiddeti artar. Bu çok önemli bir bulgu.

ERKEN TANI ÖNEMLİ

Erken tanının tüm kanser türlerinde olduğu gibi sarkomlarda da önemli. Hastalık, bulunduğu eklemin veya kemiğin dışına çıkmadan yakalanırsa tedavi daha yüz güldürücü oluyor. Erken tanı için elimizde çok önemli radyolojik inceleme aygıtlarımız var. Öncelikle röntgenle başlıyoruz. Ondan sonra MR ve Pet CT gibi daha komplike radyolojik görüntüleme tetkiklerine başvuruyoruz. Görüntüleme tetkikleri tamamlandıktan sonra biyopsi uygulamasının yapılıyor. Tümörün tipi ortaya konduktan sonra tedavi başlıyor. Tedavi de diğer kanser türlerinde olduğu gibi multidisipliner bir yaklaşımla yapılıyor. Öncelikle genelde tümörün çapının ve yaygınlığının azaltılması için kemoterapi protokolleri uygulanıyor. Kemoterapi ile tümör çapı küçüldükten ve ameliyata uygun hale geldikten sonra ortopedik cerrahlar devreye girerek hastalığı uzaklaştırmak için cerrahi girişimlerde bulunuyorlar. Cerrahi tedavi sonrasında da iyileşme belli bir aşamaya geldikten sonra yine ameliyat sonrası kemoterapi protokolleri devam ediyor.

SARKOMUN NEDENİ BİLİNMİYOR

Sarkom hastalıklarının çoğunun nedeni bilinmiyor. Ancak özellikle uzuvlarımızda tek taraflı, süregelen, geceleri şiddetlenen ağrılara karşı duyarlı olup, bu belirtiler görüldüğünde geç kalmadan bir uzmana başvurmak önemli.

ERGENLİK DÖNEMİNDE KONTROL AMAÇLI ORTOPEDİ UZMANINA GİDİLMELİ

Özellikle omurga ve kemik sağlığı açısından boy uzamanın hızlandığı 10 - 12 yaşından sonra çocukların belli aralıklarla bir ortopedi uzmanı tarafından muayene edilmesi oldukça faydalı. Çocuğun kol ve bacak fonksiyonlarının değerlendirilmesi, ailede omurga rahatsızlığının olup olmamasına göre ailelerin yönlendirilmesi faydalı olur.

SARKOMLA İLGİLİ TIPTA UMUTLANDIRICI GELİŞMELER VAR

Bu hastalıkların büyük bir kısmını çocukluk çağında gördüğümüz için kemik sarkomlarında biz hastalığın olduğu kemiği çıkartıp yerine genellikle metal implantlar kullanıyoruz. Çocukluk çağındaki bir hastanın kemiğinin çıkarılması sonucunda o kemikte büyüme devam edeceği için bazı kısalıklar olabiliyor. Ancak artık yeni implantlarımız çocukla birlikte büyüyebiliyor. Dolayısıyla büyüme çağında kemiklerde kısalık gibi sıkıntılar olmuyor. Ayrıca bazı hastalarımızın tedavisinde hastanın kendi kemiğini kullanıyoruz. Yani çıkardığımız kemiğin yerine, vücudunun başka bir bölgesindeki kemiği naklediyoruz. Bu cerrahi müdahaleler gerçekten yüz güldürüyor.