Güncelleme Tarihi:
Kansızlık; kırmızı kan hücrelerinin (alyuvarların) sayısının o yaşa göre olması gereken değerlerin altına düşmesi durumudur. Kansızlık, her yaşta görülebilmekle beraber demir eksikliğine bağlı olarak sıklıkla çocuklarda ortaya çıkmaktadır. Çocuklarda kansızlık hem fiziksel hem de zihinsel anlamda gelişimlerini olumsuz etkilemektedir. Önemsenmediği durumlarda tedavi yapılmazsa çocuklarda sık hastalanma ve gelişme geriliğine sebep olur.
Çocuklarda kansızlığın en sık görülen nedeni demir eksikliğidir. Vücutta yeterli miktarda demir bulunmaması durumunda kırmızı kan hücreleri gerekli hemoglobini üretemez.
• B12 eksikliği
Vitamin B12 ve folik asitin besinlerle yeterli alınmaması durumunda kansızlık ortaya çıkmaktadır.
• Kırmızı kan hücrelerinin gelişimini engelleyen kronik hastalıklar
Böbrek hastalıkları, artrit ve lupus gibi hastalıklar kansızlığa neden olmaktadır.
Kansızlık olan çocukların bağışıklık sistemi zayıftır, kolayca hastalanabilirler. Çocuklarda kansızlık aşağıdaki belirtilerle ortaya çıkar;
• Halsizlik,
• İştahsızlık,
• Soluk ten rengi,
• Baş dönmesi,
• Sürekli hasta olma,
• Kalpte çarpıntı,
• Geç algılama, zihinsel gelişim geriliği
• Zihinsel gelişiminin yavaş olması
Çocuğun hikayesi ve fizik muayene ile hastalık tanısı konulur.
Kansızlık hastalığı bulunan çocukların beslenme şekli çok önemlidir. Çocuklar özellikle demir yönünden zengin besinleri tüketmelidir. Kırmızı et, pekmez, kuru yemişler, kuru üzüm yumurta kuru baklagiller kansızlığa iyi gelmektedir.
Çocuklar özellikle okul döneminde yeterli ve dengeli beslenmelidir. Yanlış beslenme çocukların okuldaki başarısını da olumsuz yönde etkiliyor. Özellikle kahvaltı eden okul çağındaki çocuklar kahvaltı etmeyen çocuklara göre derslerinde daha başarılı olmaktadır. Çocuklar kahvaltıda besin değeri yüksek olan tam tahıllı ekmekler tüketmeli, süt, yumurta, peynir gibi protein kaynaklarını mutlaka öğünlerine dahil etmelidirler. Böylece okulda başarısı yükselir, konsantre olmakta zorluk çekmez, kavrama yeteneği gelişir.
Çocuklarda kansızlığı tedavi edebilmek için öncelikle kansızlığa neden olan faktör belirlenmelidir. Hemoglobin eksikliğine bağlı kansızlık kırmızı kan hücrelerinin sayısının azlığına bağlı olarak ortaya çıkmaktadır.
Vücudun yeteri kadar demir alamadığı durumlarda kansızlık görülmektedir. Dünyadaki en yaygın anemi türü demir eksikliğine bağlı olarak görülen anemidir.
Çocuklara yapılan kan tahliliyle birlikte genel durum ve kansızlık tipi tespit edilir. Sonrasında demir ilacıyla tedaviye başlanır. Bebeklerde şurup ve damla yoluyla tedavi uygulanır. Çocuklara tedavi sırasında ve tedaviden sonra da düzenli olarak tahlil yapılmalı ve genel durumları kontrol edilmelidir.
• Taze sıkılmış meyve suları ve meyve tüketimine dikkat edilmeli,
• Kırmızı et ve balık gibi besinlerin düzenli tüketimi sağlanmalı,
• B12 vitamini ile çocukların beslenmesi desteklenmeli,
• Protein açısından zengin peynir, yumurta, süt gibi yiyecekler her kahvaltıda yer almalı.