Çocuklarda ishal ve su kaybına dikkat!

Yıkanmamış meyve ve sebzelerden bulaşabilen dizanteri ve tifo önemli ishal nedenleridir. İshalin 3 günü geçmesi ve şiddetli karın ağrısının eşlik etmesi durumunda hastaneye başvurup uzman hekim tarafından değerlendirilmesi gerekiyor. 

Hayati tehlike oluşturabilir

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Halil Köse, ishalin genellikle yaz mevsiminde hava sıcaklıklarının artması, ishal yapan etkenlerin üremesinin yaygınlaşması, bulaş yolunun kolay olması, gıda maddelerinin sıcak havada dayanıklılığının bozulması, seyahatlerin artması ve beslenme düzeninin bozulması gibi nedenlerle çocuklarda sık görülen bir hastalık olduğunu söyledi. Su kaybına neden olan ishalin, çocukluk döneminde genellikle özel bir bakım veya tedavi gerektirmeden birkaç gün içinde kendiliğinden düzelebilmesine rağmen, bazı durumlarda hayati tehlike oluşturabildiğini ifade eden Dr. Köse, “İshal, dışkılamanın her zamankinden daha sık, sulu ve gevşek halidir. Anne sütü alan bebekler normal olarak gaitasını sarı renkte, üzerinde küçük tanecikler şeklinde, hafif sulu ve sık olarak yapabilirler, bu durumu ishal ile karıştırmamak gerekir” dedi.

İshal nedenleri nelerdir?

Çocuklarda ani başlayan ishalin en sık nedeni rota virüs enfeksiyonudur. Bu enfeksiyon bol sulu dışkılamaya kusma ataklarının eşlik ettiği su kaybına neden olduğu için önemlidir. Sulardan ve yıkanmamış meyve, sebzelerden bulaşabilen dizanteri ve tifo diğer önemli ishal nedenleridir. Besin zehirlenmeleri ise daha çok açıkta uzun süre bekletilen yiyecekler sonrası oluşur ve bu tür ishallerde kusmaya ishal ve karın ağrısı eşlik edebilir. Ayrıca kullandığımız birçok antibiyotikler de ishale neden olabilmektedir. İshalin 20 günden daha fazla uzadığı durumlarda inek sütü alerjisi, kisttik fibrozis, çölyak hastalığı gibi hastalıklar araştırılmalıdır.

Ne zaman doktora gidilmeli?

İshalde kritik olan birlikte eşlik eden kusma şikâyetidir. Çünkü ishalle birlikte seyreden kusmalarda su kaybı daha fazla olmaktadır. Su kaybının önemli belirtileri ağızda ve dilde kuruluk, göz kürelerinde çöküklük, bebeklerde bıngıldakta çökme, idrar çıkarımında azalma ve idrarda koyulaşma şeklinde sıralanabilir. Su kaybı olduğu zaman mutlaka hastaneye gitmeli ve uzman hekim tarafından değerlendirilmelidir. Bu durumda damardan serum desteği vermek gerekebilir.

• İshal şikayetine kusmanın eşlik etmesi,
• Dışkının kanlı ve sümüksü olması,
• Genel durumun kötüleşmesi,
• Yüksek ateş olması (38,5 derece ve üstü),
• İshalin 3 günü geçmesi,
• Şiddetli karın ağrısının eşlik etmesi durumunda hastaneye başvurup uzman hekim tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir.

İshal tedavisinde yapılacaklar

Tedavide en önemli nokta, vücutta azalan sıvının telafi edilerek vücuda tekrar kazandırılmasıdır. Eğer çocukta kusma yoksa ağızdan az az olarak sıvı takviyesi ile bu sağlanabilir. İshale neden olan durum mikrobik ise etkene yönelik tedavi verilebilir. Probiyotikler faydalı mikroplardan oluşan ilaçlardır ve çinko desteği verilebilir. Ayrıca anne sütü, sulu gıdalar, yoğurt, ayran, pirinç püresi, yağsız yoğurtlu pirinç çorbası, patates püresi, muz ve şeftali ishalde azar azar kusturmadan verilebilir. Kusmaları olan hastaya hastane şartlarında damardan serum vermek gerekebilir. Süt ve süt ürünleri, çok şekerli yiyecekler, yağlı ve lifli besinler ishali arttıracağından bu tür besinlere ara vermek gerekir.

İshalden korunma yolları

İshalden korunmak için neler yapılması gerektiği hakkında da bilgi veren Dr. Halil Köse, açıklamasını şöyle sürdürdü: Genel hijyen kurallarına dikkat etmek gerekmektedir. El yıkama sıklığının artırılmasına, içme sularının ve yiyeceklerin yıkandığı suların temiz su kaynaklarından elde edilmiş olmasına özen gösterilmesi gerekir. Dışarıda bekletilen yiyecekler satın alınmamalı, ambalajlı ürünler tercih edilmelidir. İyi pişirilmemiş et ve et ürünlerinden kaçınılmalıdır. Ayrıca rotavirüs enfeksiyonuna yönelik koruyucu aşılama 2’nci ve 4’üncü aylarda yapılmaktadır. Özetle; çocuklarda erişkinlere göre su kaybı çok önemli olup hayati tehlike oluşturabilmektedir. Su kaybının en önemli nedeni ishallerdir. Özellikle yaz döneminde ishalle birlikte sıvı kayıplarının arttığı unutulmamalıdır.

İHA