Güncelleme Tarihi:
İshal ve kusma her yaştan çocukta sıkça karşılaşılan bir durumdur. Aynı anda başlayabilir ya da kusmadan sonra da ishal gelebilir. Kusma ve ishalin pek çok farklı nedeni olabilir.
Çocuklarda İshal ve Kusma Neden Olur ve Nasıl Geçer?
İshal ve kusma her yaştaki çocukta sık görülen bir rahatsızlıktır. Kusma ve ishalin pek çok farklı nedeni olabilir ama en sık görülen kusma nedeni ise, sindirim sistemine alınan bir virüs ya da yenilen bir gıdalardır. İshal de en çok yenilen enfeksiyondan, gıdalardan ya da antibiyotik alımı nedeni ile ortaya çıkar. Sindirim sistemine giren virüsler, öncelikle kusma daha sonra da ishale neden olur.
Dünya Sağlık Örgütü, bir günde üç defadan çok sulu dışkılamayı ishal şeklinde tanımlar. Anne sütü ile beslenen bebeklerde ise, her zamankinden daha sık ve sulu bir dışkılama görülür. Bu da ishal olarak kabul edilir. İshal, genellikle 0-5 yaş grubundaki çocuklarda sıkça rastlanan bir enfeksiyon hastalığıdır. Aynı zamanda da bir mide ve bağırsakların da iltihaplanmasıdır. Özellikle de virüs kaynaklı olan ishaller, zamanla kendi kendine düzelir.
Çocuklarda bulantı ve kusmanın pek çok farklı nedeni olabilir. Genellikle idrar yolu, bağırsak ve boğaz enfeksiyonu gibi her türlü enfeksiyon çocuklarda kusma ve bulantı görülmesinin başlıca nedenleridir. Aynı zamanda küçük bebeklerde emme sonrasında, peynire benzer şeklinde ağzının kenarından taşma ya da zararsız kusmalar da olabilir. Ama fazla miktarda kusma oluyorsa ve kusma ile birlikte ateş de görülüyorsa bebek mutlaka doktora götürülmelidir.
Çocuklarda İshal ve Kusmaya Ne İyi Gelir?
Her yaştan insanın hayatının bazı dönemlerinde sıkça karşılaştığı mide bulantısı, bazen hastalık belirtisi olurken, bazen de geçici bir durum olabilir. Bulantıya terleme, kusma, tansiyonun düşmesi, aşırı tükürük salınımı ve iştahsızlık da eşlik edebilir. Kusma, midedeki içeriğin kuvvetli bir refleksle yemek borusu ve ağız yolu ile dışarıya atılmasıdır.
Bebeklerde ve çocuklarda, genellikle sindirim sistemine giren virüsler, önce kusma daha sonra da ishale neden olur. İshal durumunda ise, çocuğun sıvı kaybını gidermek oldukça önemlidir. Genel durumu iyi olan ve bol miktarda su içebilen çocuklarda çoğunlukla ayaktan tedavi yeterli olur. Eğer çocuk hiçbir şey yemek istiyorsa, barsak hareketlerini hızlandırmayacak muz, pirinç, şeftali, patates, elma, ekmek, yoğurt ( özellikle probiyotik yoğurt ) gibi gıdalar da verebilirsiniz. Eğer hasta bebek daha anne sütü alıyorsa, emmeyi sürdürmek gerekir. Bu sayede ishali daha kolay atlatır.
Kusma ve ishal durdurucu bir özelliğe sahip olan ilaçlar, doktorlar tarafından genellikle çok fazla önerilmez. Çünkü; ishal ve kusma vücudun kendini rahatsız eden maddeyi uzaklaştırması için daha faydalı mekanizmalar olarak da kabul edilir. Büyük çocuklarda ise, en sık görülen kusma nedeni ise genellikle bağırsak enfeksiyonlarıdır. Birden başlayarak 24 – 48 saat gibi kısa bir süre içinde de düzelebilir. Kusma, 24 saat içinde düzelmiyorsa, idrarda azalma ve ağız kuruluğu gibi vücuttan su kaybolduğunu gösteren bazı bulgular da varsa çocuk mutlaka doktora götürülmesi gerekir. Eğer su kaybı belirtileri gözlenmiyorsa, yaş gruplarına uygun bir şekilde normal beslenme; daha büyük çocuklarda su, küçüklerde anne sütü, sulandırılmış meyve suyu, yoğurt, ayran, patates ve ekmek küçük miktarda ve sık aralıklarla verilmesi gerekir.