Çocuklarda göz tembelliği nasıl anlaşılır?

Her 100 çocuktan 2 ya da 3’ünde göz tembelliğine rastlandığını kaydeden Op. Dr. Melek Kırcalı, erken teşhis ve tedavisi yapılmazsa bu sorunun genç erişkinlerden en sık görülen görme sorununa dönüştüğünü belirtiyor. Önlem için hiç şikayet olmasa bile 6 ay-1 yaş arası, 3-5 yaş arası ve 7 yaş civarlarında rutin göz muayenesi yapılması gerekiyor.

Göz tembelliği nedir?

Göz tembelliği, görme veya göz tembelliği olarak anılan ve görme keskinliğinde tek veya iki taraflı belirgin düşüklükle karakterize olan bir durumdur.

Görme göz ve beynin koordine çalışmasıyla gerçekleşir. Normalde dış dünyadaki görüntüler her iki gözümüze birden sinirsel uyarılar olarak gelir. Herhangi bir nedenle iki gözdeki görüntü tek görüntüye dönüştürülemezse bir gözden beyne daha zayıf uyarı ulaşır. Böylece daha düşük görme gerçekleşir. Göz tembelliğinde gözler anatomik olarak tamamen normaldir.

Hangi durumlarda göz tembelliğinden şüphelenilmeli?

Çocukta aşağıdaki belirtiler görülürse doğumdan itibaren hiç beklemeden çocuk göz uzmanına (pediatrik oftamolog) başvurulmalıdır.

• Şaşılık, erken doğum, gözde beyazlık, nistagmus (gözlerde titreme)

• Cisimlere yakından veya yan bakma

• Başı omuza eğerek veya çeneyi kaldırarak bakma

• Gözleri ovuşturma, kırpıştırma, gererek açma

• Bir gözü kısma veya kapatma

• Ailede gözlük kullanımı veya tembellik

Göz tembelliği nasıl tedavi edilir?

Göz tembelliği tedavisinin temelinde tembel olan gözün çalıştırılarak beyin ile olan sinirsel bağlantılarının güçlendirilmesi yatar.
• Öncelikle göz muayenesi yapılarak ihtiyaç varsa gözlük verilir.

• Sağlam göz belirli süreler ile kapatılarak tembel göz çalışmaya sevk edilir. Bu çalışma evde yapılabildiği gibi CAM çalışması şeklinde (ki bu durumda çocuk belli bir yaşa ve görme düzeyine sahip olmalıdır) de yapılabilir.

• Seyrek olarak kapatmaya dirençli çocuklarda ise sağlam gözde gözbebeği genişletilip bulanık görme yaratılır, yani tembel gözü çalıştırmaya sevk edecek damla tedavisi uygulanır.

Göz tembelliği tedavisi çocuk, aile ve hekim koordinasyonunu gerektiren bir tedavidir. En iyi sonuçlar ilk 4 yaşta alınmaktadır. 4-7 yaş arası çocuğun kapatmaya direnç gösterdiği, hem aile hem çocuk için zorlu bir dönem olmasına rağmen bu yaşta da sonuçlar oldukça yüz güldürücüdür. Daha önceleri 10’lu yaşlarda terk edilen ambliopi tedavisi son çalışmalar ışığında günümüzde 15 yaşa kadar sürdürülebilmektedir.