Güncelleme Tarihi:
Günümüzde şeker hastalığı, her yaş grubundan insanı tehdit ediyor. Dünyada neredeyse her altı saniyede bir kişi şeker hastalığına bağlı meydana gelen sorunlar nedeni ile hayatını kaybediyor.
Çocuklarda Diyabet Belirtileri Nelerdir ve Nasıl Anlaşılır?
Diyabet, insülin salgılanmasında meydana gelen bozulma ya da salgılanan insülinin iş görememesi sonucunda, kan şekerinin tokluk ve açlıkla yüksek olmasıdır. Kısaca, iki farklı diyabet vardır. Bunlar ise; çocukluk döneminde insülin eksikliği sonucunda meydana gelen Tip 1 diyabet ve genellikle yetişkinlerde ya da şişman ergenlerde insülinin etki etmemesi (insülin direnci) nedeni ile ortaya çıkan Tip 2 diyabettir.
Çocukluk dönemindeki diyabetin büyük bir bölümü Tip 1 diyabettir. Daha çok 5-7 yaş ve ergenlik döneminde zirve yapar. Aynı zamanda son yıllarda daha küçük yaşlarda görülme sıklığı da artmıştır. Tip 1 diyabetin tam olarak nedeni bilinmese de otoimmunite (vücudun kendi hücrelerine karşı savaş başlatması), genetik yatkınlık ve çevresel faktörler de etkilidir. Genetik yatkınlığı olan çocukta görülen viral enfeksiyonlar, kimyasal maddeler ve katkı maddeleri (nitrat), gluten içeren gıdalara ve inek sütüne erken başlanması, D vitamini eksikliği (bebeklik döneminde), stres diyabet gelişmesini hızlandıran bir rol oynar.
Diyabet (Şeker Hastalığı) Belirtileri Nelerdir?
Hem Tip 1 diyabet hem de Tip 2 diyabet için aynı belirtiler ortaya çıkar. Bunların arasında başta normal öğünlerin tüketilmesine rağmen hissedilen yorgunluk ve açlık gelir. Hücrelerin glikoz almak için ihtiyacı olan insülin vücut tarafından yeterli oranda üretilmezse ya da hücreler vücudun ürettiği insüline karşı direnirse herhangi bir glikoz alamayacağı için enerji kazanamaz. Bu da kişiyi normalden çok daha daha yorgun ve aç hissettirir. Aşırı miktarda oluşan idrar üretimi de diyabetin akut belirtilerinin başında gelir. Bu durum ise, hiperglisemiden kaynaklanır. Aşırı idrar üretimini dengeleme çabasının da bir sonucu ve diyabetin bir başka bir önemli belirtisi de susama ve günlük sıvı tüketimi ihtiyacının artması olarak bilinir.
Vücutta bulunan sıvıları idrar ile uzaklaştırdığı için, kalan faaliyetleri için çok daha az su gerçekleştirebilir. Buna bağlı olarak kuru kalan ciltte kaşıntı ve ağız kuruluğu hissedilir. Vücuttaki bulunan sıvı dengelerindeki değişiklik, göz lenslerinin şişmesine yol açabilir. Şekli değişen lensler de doğru odaklanmakta güçlük çekerek bulanık görmeye neden olur. Planlanmayan ve açıklanamayan kilo kayıpları ile yara ve kesiklerin iyileşme süresinin normalden daha fazla olması da şeker hastalığının en sık görülen belirtileri arasında yer alır.
Çocuklarda Diyabet Tanısı ve Tedavisi
Tip 1 diyabetin temel tedavisi, ömür boyu süren insülin tedavisi ile gerçekleştirilir. Teknolojik gelişmelerle geliştirilen kan şekeri ve insülin uygulanması ölçümünü kolaylaştıran cihazlar üretiliyor. Tip 2 diyabet tedavisinde kullanılan ilaçlar ya da insülin ile birlikte ilaç tedavileri kullanılır. Her iki tip şeker hastalığında da ekzersiz, beslenme planı, yaşam tarzı değişiklikleri gerekir. İyi kontrol edilmeyen uzun süreli olan diyabet başlıca göz, böbrek, sinir sistemi üzerinde ciddi derecede olumsuz yan etkiler ve hastalıklara neden olur. Çocuklarda obezite şiddeti ve sıklığı ciddi oranda artar. Bu da çocuklarda ve ergenlerde Tip 2 diyabet sıklığının oluşumunu da arttırıyor. Yaklaşık 6-16 yaş grubunda görülen obezite sıklığı son 10 yılda 2-3 kat artıyor. Bu çocukların en az 1/3’ü erişkin dönemde diyabet ve obezite riski de taşıyor. Bu nedenle de çocukların fazla kilo almamasına dikkat etmek gerekir.