Çocuklarda davranış bozuklukları neden olur? Çocuklarda davranış bozukluğu tedavi ve çözüm yolları
Güncelleme Tarihi:
Çocuklar doğdukları andan itibaren büyümeye ve gelişmeye başlar. Bu gelişim aşamalarını bulundukları normlara ve sosyal ortama göre düzenlemeleri gerekir. Çocuklarda davranış bozuklukları, bazı zamanlarda normal bir duygusal tepkinin bir parçası olabilir. Ama bu davranışlar aşırı ya da gelişim evreleri bakımından normalin dışında gelişiyorsa, bir sorun olarak görülür. Çocuklarda davranış bozuklukları neden olur sizler için derledik.
Çocuklarda davranışsal bozukluklarda, çocuklar başkalarıyla empati kurmakta zorlanabilir, çocuklar kuralları izleme ve karşısındaki insanın duygularını tam olarak anlamlandırama konusunda sorun yaşayabilir.
Çocuklarda Davranış Bozuklukları Neden Olur?
Bir davranışın davranış bozukluğu olarak tanımlanabilmesi için bu davranışın sıklığına, süresine ve yoğunluğuna da bakmak gerekiyor. Bir diğer tanımla, çocukların bir gün hayır demesi, aslında bir davranış bozukluğu değil de günlük bir geçiş de olabilir. Ama çocukların da, yetişkin insanlar gibi çevrelerinde olup biten her şeyden etkilendiklerini ve zaman zaman psikolojik sorunlar yaşayabilecekleri unutulmamak gerekir.
0-6 yaş dönemi çocuklarda, ailede istismar öyküsü, olumsuz anne baba tutumları, sosyo-ekonomik düzeyin düşük olması, annede depresyon öyküsü gibi durumlar sık görülen nedenler arasında yer alır. Davranış bozukluğunun ortaya çıkmasındaki en etkili yöntemler görmezden gelme, alternatif sunma, ödülü geri çekme, sözle uyarıda bulunma ve tartışmaktan kaçınmadır. Çocuğu susturmak, bağırmak, vurmak aranızdaki saygı bağının zedelenmesine neden olur. Bu süreçteki en önemli adım ise, saygıyı yitirmemektir.
Çocuk psikolojisi, davranış sorunları ile direkt uyumlu olarak çalışır. Yine çocuklarda uyum bozuklukları da pek çok davranış sorunlarına neden olabilir. Bu davranış bozukluklarının görülmesinde başlıca şu nedenler dikkate alınabilir:
Anneyle olan bağları
Çocuğun mizacı ve karakteri
Anne ve baba arasındaki ilişki
Çevresel faktörler
Anne ve babanın stres ile başa çıkma yöntemleri
Çocuklarda Davranış Bozukluğu Tedavi ve Çözüm Yolları
Çocuklarda davranış bozukluğunun tedavi edilebilmesi için çok kapsamlı bir tedavi yöntemi uygulanması gerekir. Çocuktaki davranış bozukluğu zamanında çok ihmal edilip tedavi edilmezse kalıcı bir davranış bozukluğuna ya da antisosyal kişilik bozukluğu başta olmak üzere pek çok başka soruna yol açabilir. Çocuklarda görülen davranış bozukluğu çocukta sadece bir alanı değil pek çok farklı alanı ve fonksiyonunu olumsuz bir şekilde etkilediği için kapsamlı yapılması gerekir. Aynı zamanda çocukta eş tanılı koşullar da bulunabilir.
Tedavi ile ilgili en dikkat edilmesi gereken ve en önemli konu ise, spesifik türdeki semptomların bile çocuğu çok yönlü bir şekilde etkileyebileceğidir. Bunun için tedavi yöntemlerinin çocuğa özel bir şekilde uygulanması ve tasarlanması, düzenli olarak da tekrar tekrar üzerinden geçilmesi gerekir.
Çocuklarda davranış bozukluğunun tedavisi için çocuğun başarılı ve olumlu yönlerini keşfederek yüreklendirmek hem çocuğun kendine olan güvenini önemli ölçüde arttırır hem de çocukla olan bağın güçlenmesine yardımcı olur. Bu süreçte çocuğa vurmak, bağırmak, susturmak gibi ceza ya da şiddet kullanımından kaçınılması gerekir. Çevrenin çocuğa karşı bu tutumu davranışları çocuk için çok olumsuz sonuçlar da doğurabilir. Davranış bozukluğu bulunan çocuk ne olursa olsun ailesi tarafından kabul edildiğini ve sevildiğini hissetmelidir.
Çocuklarda davranış bozukluğunun tedavisinde davranış bozukluğu bulunan çocukların iletişim becerileri, öfke kontrolü, duyguları düzenleyebilme becerileri, sorun çözme becerileri, dürtü kontrolünü sağlayabilme ve sosyal becerilerini geliştirme üzerinde bazı çalışmalar yürütür. Aynı zamanda çocukla birlikte aileyle işbirliği yapılarak ailenin davranışlarında da düzenlemeler yapması gerekir. Ev ortamı ve işbirliğinde bazı düzenlemeler gerçekleştirilir. Eğer çocuğun davranış bozukluğu, okul ortamında da sıkça göze çarpıyorsa okulla iletişime geçilerek, idare, öğretmen ile işbirliği sağlanır. Okulda da yapılabilecek olan düzenlemeler gerçekleştirilir. Davranış bozukluğunun gidişatına göre ilaçla tedavi de önerilebilir.