Çocuklarda besin alerjisi neden görülür?

Besin alerjisi günlük hayatı ve yaşam kalitesini doğrudan etkileyebilen bir durumdur. Besin alerjilerinde klinik bulgular değişken şekillerde karşımıza çıkmakta; cilt, sindirim sistemi, solunum yolları ya da genel sistemik (anafilaksi) şeklinde görülmektedir.

Besin alerjisi olan bir çocuğun ebeveynleri günlük beslenmede çocuklarının hangi besinlerle beslenmesi gerektiği konusunda, yetersiz beslenme ve kaçınma diyetleri konularında sıklıkla endişeler yaşamaktadır.

En çok süt çocukluğu döneminde görülür

Besin alerjisi tanısında klasik IgE aracılı alerjik mekanizmalar dışındaki mekanizmaların da rol oynaması hangi besin ya da besinlere karşı alerji olduğu tanısının konulmasını zorlaştırabilmektedir. Besin alerjileri sıklıkla süt çocukluğu olarak belirtilen dönemde görülmektedir. Çocuklarda zamanla tolerans gelişip bu durum kaybolabilir. Bu dönemde alerjiye neden olan besinden kaçınma önerilmektedir.

Besin alerjisini neler etkiler?

Besinlere karşı duyarlanma, yaşanılan coğrafi bölgenin diyet alışkanlıklarına göre farklılıklar gösterebilmektedir. Buna bağlı olarak en çok tüketilen temel besin maddeleri ile ilgili olarak daha sık alerji vakaları rapor edilmektedir. Günümüzde dünya genelinde besin alerjilerine neden olan besinler arasında inek sütü, yumurta, yerfıstığı ve ağaç fıstıklarına karşı duyarlanmalar ön planda yer almaktadır. Bunların yanı sıra balık ve kabuklu deniz ürünleri, soya, susam, buğday ve diğer besin maddeleri ile de alerjik reaksiyonlar rapor edilmiştir.

Besin alerjileri herkeste farklılık gösterebilir

Sıklıkla inek sütü, yumurta, yer fıstığı gibi gıdalar konusunda alerjiler yaşansa da unutulmamalıdır ki; her bireyin kendi hikayesi bulunmaktadır. Romalı filozof Lucretius M.Ö.50’de ‘Birinin besini, diğerinin zehridir’ şeklinde besin alerjilerini doğru bir şekilde ifade etmiştir. Bir kişide alerjik duruma sebep olan bir gıda, bir başka kişi de yaratmayabilir.

Ailede ya da çocuğunuzda besin alerjisi varsa…

Günümüzde son bilimsel çalışmalara baktığımızda gerek hamilelik döneminde gerekse de emzirme döneminde sağlıklı süt çocuklarına herhangi bir özel diyet önerilmemektedir. En az 4-6 ay sadece anne sütü tavsiye edilmektedir. Besin alerjisi olan çocuklar veya ailesinde atopik bireyler bulunan çocuklar mutlaka bir çocuk alerji uzmanı tarafından da değerlendirilmelidir. Beslenme planlaması ve olası alerjik reaksiyonlara karşı acil eylem planlarının oluşturulması hedeflenmelidir.

Çocuk Alerji Uzmanı
Doç. Dr. Cevdet Özdemir