Çocuklara el yıkama alışkanlığı eğlenceli şekilde nasıl kazandırılır?
Güncelleme Tarihi:
Koronavirüs salgınıyla birlikte üzerinde çok daha fazla vurgu yapılan el yıkama, mikroplardan uzak durmak için en etkili yöntemlerden biri. Anne babalar çocuklarını daha sık el yıkamaları için motive etmeye çalışıyor ancak bu süreç kimi zaman zor olabiliyor. Uzman Psikolog Ceylan Şekerci, çocuklara eğlenceli bir şekilde el yıkama alışkanlığının nasıl kazandırılabileceğiyle ilgili önerilerini sundu.
Özellikle küçük yaştaki çocuklar ebeveynlerinden gelen talep ve yönlendirmelere direnç gösterebiliyorlar. El yıkama karmaşık bir güç savaşına dönüşebiliyor.
Çocuklar oyunla öğrenir. Renkli objeler, farklı dokular, müzik ve minik ödüller her zaman işe yarar. El yıkamak oyun haline getirildiğinde çocuk tarafından benimsenmesi de daha kolay olacaktır. Öncelikle çevresel koşullar çocuğun fiziksel kapasitesine uygun şekilde düzenlenmelidir. Lavaboya rahat uzanabilmeleri için çocuklara özel tasarlanan minik yükseltici taburelerden yararlanabilirsiniz. Lavabonun etrafına çocuğun sevdiği bir oyuncak koyabilirsiniz. Bu oyuncağı “el yıkama arkadaşı” “temizlik arkadaşı” “banyo arkadaşı” şeklinde adlandırılabilirsiniz. İsmine çocuğunuzla birlikte karar verin. Oyuna dahil edildiğini ve söz sahibi olduğunu hissetmesi çocuğun iş birliği yapmasını kolaylaştıracaktır. Küçük renkli bir kum saatini bu arkadaşın yanına koyun. El yıkamaya başlayınca saati çevirin. En az 20 saniye sürecek bu eğlencenin hakemi renkli kum saatiniz olsun.
Bir duvara ya da banyo kapısının herhangi bir yerine çizgi film karakterlerinin el yıkadığı resimler yapıştırın. Bu resimler çocuğunuzun göz hizasında olmalı. Resmin hemen yanına da bir ödül çizelgesi yerleştirin. Çocuğunuz her elini yıkadığında bir etiket yapıştırın. Örneğin, 20 etiket yapıştığında istediği bir aktiviteyi yapabileceğini söyleyin. Maddi ödüller koymayın. Ödüllerin amacı motivasyonu arttırmak olsun.
Çocuğunuz elini yıkarken sevdiği bir müziği açın veya bir şarkı söyleyin. Aranızda küçük bir tekerleme de uydurabilirsiniz.
Farklı renk ve kokulara sahip sabunlar çocuğunuzu el yıkama konusunda motive edecektir. Piyasada bulunan, çocuklar için özel tasarlanmış ambalajlardaki köpük sabunlardan yararlanabilirsiniz. Evde sabun yapabiliyorsanız farklı kalıplardan değişik şekil ve renklerdeki sabunları çocuğunuzla birlikte tasarlayabilirsiniz.
Elini yıkadıktan sonra kurulaması amacıyla çocuğunuza ayrı bir havlu hazırlayın. Renkli ve çocuğun sevdiği bir karakterin baskısının bulunduğu bir havlu olsun bu. Eğer kağıt havlu kullanmayı tercih ediyorsanız karakter baskılı olanları çocuğunuz için değerlendirebilirsiniz.
Renkli toz simlerden yararlanarak ona mikropları açıklayabilir ve ellerinden gitmesi için nasıl el yıkaması gerektiğini gösterebilirsiniz.
En önemlisi, çocuklar anne babalarının davranışlarını model alırlar. Hijyen kurallarına dikkat ederek gerekli zamanlarda ellerini yıkayan ebeveyn çocuğuna dolaylı olarak ellerini yıkamayı öğretir. Okul dönemi çocuklarında el yıkama yönlendirmesi yapılırken yalvarma, bağırma, tehdit, pazarlık yapma gibi yöntemlerden uzak durmak gerekir. Ellerimizin en çok kullandığımız beden parçası olması nedeniyle mikroplarla daha çok temas ettiği anlatılabilir. “Ellerini yıkamazsan hasta olursun” şeklindeki tutum, çocuğun kaygı düzeyini arttırıp çeşitli takıntılı düşünce ve davranışlara zemin hazırlayabilir.