Çocuk Ne Yaşarsa Onu Öğrenir

Ne kadar inkar edersek edelim hepimiz ailelerimize benziyoruz. Onlardan farklı görüşler benimsemiş olsak bile, birçok huyumuz onlardan bize miras. Özellikle 0 – 6 yaş döneminde edinilen bu huylar gelecekteki yaşantımızın belirleyicileri…

Ebeveynlerin tutumları, algı biçimleri, hayata karşı bakışları çocuğun kişiliğinin biçimlenmesinde etkili oluyor. Kişiliğin temeli 0 - 6 yaş arasında atılıyor. O dönemde yaşanan her şey ve aile yaşantısı, daha sonraki hayatımızın da belirleyicileri olarak karşımıza çıkıyor. Çocuk bu dönemde, hem birey olmaya hem de özdeşleşim kuracağı modele gereksinim duyuyor.

Bastırılan Her Duygu Bir Gün Geri Döner

0-6 yaş döneminde uygulanan terbiye ve disiplin anlayışı, yaşanılan korkular, sevinçler, üzüntüler ve daha bir çok şey peşimizi yetişkinlikte de bırakmıyor.

Ebeveynler güvenli çocuklar yetiştirmek istiyorlarsa önce kendileri birbirlerine, çevrelerine ve çocuklarına güvenmeliler. Kimseye güvenilmeyen bir evde büyüyen çocuk “insanlar güvenilmez “mesajını alacak ve ileride belki de herkesin kendi aleyhine konuştuğunu ve davrandığını düşünecektir.

Evde eşler birbirlerine ya da çevrelerine yalan söylüyorlarsa, çocuk bunu bir iletişim kalıbı olarak benimseyecektir. Özellikle de sorunlar yalan söyleyerek çözülüyorsa, o da sorun çözmek için yalana başvuracaktır. Yine ailede çocuk, fiziksel ya da sözel şiddete tanık oluyorsa bunun bir çözüm yolu olabileceğini öğrenecektir.

Çocuğa neyin doğru neyin yanlış olduğunu söylemek yetmez. Davranış ve tutumlarımızla da bunları göstermemiz gerekir. Her anne-baba bilinçdışı bir arzuyla çocuklarını kendi tasarladığı bir kalıba sokmaya çalışır.

Halbuki onu da bir birey olarak görmek gerekir. Ne düşünüp, ne hissedeceğine onun adına karar veremezsiniz. Doğruyu ve yanlışı öğretip seçim şansı tanımalısınız. Bazen hata yapmasına izin vermelisiniz. Unutmayın ki hata yapmazsa doğruyu hiçbir zaman bulamaz.

Çocuğunuza zaman ayırın. Kendini ifade etmesi için yüreklendirin ve dinleyin. Yaşına uygun sorumluluklar verin. Her istediği alınırsa ve her istediği yapılırsa doyumsuzluk başlayacaktır.

Psikolog Reyhan Algül